БАЧАДОН МИОМАСИ, САБАБЛАРИ, БЕЛГИЛАРИ ВА ДАВОЛАШ.
БАЧАДОН МИОМАСИ – бачадон мускул қаватини яхши сифатли ўсма касаллиги хисобланиб, статистика бўйича хар 4-5 аёлда миома кузатилади. Сўнгги йилларда миома ёшариб, 17-26 ёшли аёлларда хам учрамоқда.
Синонимлари: фиброма, лейомиома, фибромиома.
КЕЛИБ ЧИҚИШ САБАБЛАРИ
.
• Ирсий мойиллик;
• Эстрогенларни кўп ажралишига сабаб бўлган гормонал бузилишлар;
• Абортлар;
• Гинекологик касалликлар;
• Экологик мухит, катта шахарларда яшаш;
• Гўшт махсулотларини куп истеъмол қилиш;
• Ортиқча вазн;
• Юрак қон томир касалликлари;
• Стресс холатлари;
• 30 ёшдан кейин туғиш.
БАЧАДОН МИОМАСИНИ ЖОЙЛАШУВИГА КЎРА ТУРЛАРИ.
1. Субмукоз – миома тугуни шиллиқ ости қаватида жойлашиб, бачадон бўшлиғига қараб ўсади, кўп қон кетиш билан кечади.
2. Интерстициал – миоматоз тугунлар мускул қаватида жойлашиб, кўп учрайдиган тури хисобланади.
3. Субсероз – миома тугунчалари сероз қават остида жойлашиб, кам шикоят беради.
БАЧАДОН МИОМАСИ БЕЛГИЛАРИ.
Миома яхши сифатли ўсма касаллиги бўлгани учун кўп вақтгача симптомсиз кечади. Шикоятлар миоматоз тугунларнинг оз-кўплигига, миқдорига, ўлчамларига ва жойлашган жойига боғлиқ бўлади. Кўп учрайдиган симптомлар:
• Хайз циклини бузилиши (узоқ муддат ва кўп қон кетиш, ёки хайзлар оралиғида оз-оздан кўриш);
• Қорин пастида оғриқ ва дискомфорт;
• Алоқа пайтидаги оғриқлар;
• Миоматоз тугунларни оёқларга кетувчи нервларни босиб қўйиши натижасида бел ва сон сохасидаги оғриқлар;
• Сийишни тезлашуви;
• Хомиладорлик бўлишни қийинлашуви ёки хомилани ривожланмай қолиши.
МИОМАНИ ТАШХИСЛАШ.
• Кичик чаноқ аъзоларини ультратовушли текшириш ёрдамида миомани миқдори, ўлчамлари жойлашган ўрни ва умуман бачадон тўғрисида маълумот беради.
• КТ ва МРТ миоматоз тугунлар ва қўшни аъзолар холатини айтади.
• Гистероскопик усул амбулатор шароитларда биопсия олиш ва ташрих қилиш имконини беради.
МИОМАНИ ДАВОЛАШ УСУЛЛАРИ
1. Миоматоз тугунлар кичкина бўлганда хар олти ойда гинеколог назоратида турилади. УЗИ ёрдамида миоматоз тугунлар катталашаётгани аниқланади. Қувуқ сохасига иссиқ физиотерапевтик муолажалар, қуёш нурида юриш, жисмоний нагрузкалар маън қилинади.
2. Ўртача ўлчамли тугунлардаврачлар кам дозадаги гормонал препаратлар тавсия этади ёки бачадон ичи гормонал системани танлайди. Бундан мақсад хусусий эстрогенлар миқдорини камайтириш ва ўсмани катталашишини тўхтатишдан иборат.
3. Йирик ва шиллиқ ости қавати тугунларида қуйидаги ташрихлар бажарилади:
• Миоматоз тугунларни озиқлантирувчи бачадон артериялари эмболизация қилинади.
• Тугунлар кесиб олинади (миомэктомия).
• Бачадон олиб ташланади (ампутация).
• Бачадон ва тухумдонлар олиб ташланади (экстерпация)
КЎРИШ ҚОБИЛИЯТИНИ НИМАЛАР ПАСАЙТИРАДИ?
Кўриш қобилиятига оид муаммоларга кўпинча жароҳат ва кўз касалликлари сабаб бўлади. Кўзга зарарли одатлар ҳам салбий таъсир кўрсатади. Қуйида кўриш қобилиятининг пасайишига сабаб бўладиган асосий омиллар билан танишасиз.
Катаракта. У туфайли ёш ўтган сайин кўз ичида жойлашган гавҳар қалинлашиб, хиралашиб қолади. Шунинг учун кўриш майдонида туманли доғлар пайдо бўлади, тасвир чапланиб кетади, тунги кўриш қобилияти ёмонлашади.
Сариқ доғ соҳасидаги ўзгариш. Сариқ доғ деб кўз тўр пардаси соҳасига айтилади. У туфайли биз олдимиздаги буюмларни қабул қиламиз. Қуёш нурининг узоқ вақт таъсир қилиши, нотўғри овқатланиш ва бошқа зарарли омиллар қон томирлар шикастланишига олиб келади. Кўпинча айнан шунинг учун ҳам 60 ёшдан ўтган одамларнинг кўриш қобилияти бирдан пасайиб кетади. Сариқ доғ соҳасида дегенератив ўзгаришлар бўлган одамлар кўпинча сўзларни ўқиётганда худди парчаланиб кетаётгандек бўлаётганини кузатишади. Шунинг учун ҳам ёши 45 дан ўтган кишилар кўриш қобилиятини мунтазам текширтириб туришлари лозим.
Чекиш кўрликнинг ривожланишига сабаб бўлади. Шунингдек, кўз тўр пардасида ўзгаришларга сабаб бўлади. 2005 йилда олимларнинг аниқланишича, чекиш кўр бўлиб қолиш хавфини 2 баравар оширар экан. Борди-ю, бу касалликка одамнинг генетик мойиллиги қўшиладиган бўлса, кўрлик 100 баравар ортади!
Кўз тўр пардасининг ёрилиши. Кўриш қобилиятининг тўсатдан йўқолиб қолишига олиб келади. Бу кўз жароҳати, инсульт ва, ҳатто, мигрень хуружи вақтида ҳам юз бериши эҳтимолдан холи эмас.
Глаукома. Кўриш қобилияти кўз ичида суюқлик пайдо бўлиши натижасида йўқолади (бунинг сабаблари ҳали тўлиқ аниқланмаган). Глаукома кўз ичи босими ошишига ҳамда кўз нервларининг шикастланишига олиб келади.
Диабет асорати. Кўриш қобилияти кўз тўр пардасидаги қон томирлар шикастланиши туфайли содир балади. Одатда касаллик зўрайиб кетади.
Кўриш қобилиятида ҳеч қандай муаммаси бўлмаган ва ирсий хавфли гуруҳга кирмаган ёшлар ҳар 3-5 йилда кўзларини текширувдан ўтказиб турса етади.
Агар ёшингиз 40-64 атрофида бўлса, офтальмологлар ҳар 2-4 йилда бир марта кўриш қобилияти кўригидан ўтиб туришни тавсия этади.
65 ёшдан катталар эса, ҳатто, кўриш қобилиятига шикоятлари бўлмаса-да, тез-тез: ҳар 1-2 йилда текширувдан ўтиб туришлари лозим.
Эсингизда бўлсин, баъзи хавфли касалликлар бошланғич даврида ҳеч қандай белгисиз кечиши мумкин. Агар ўз вақтида даволанишни бошласангиз, кўпгина дарларнинг олдини олган бўласиз.
Комментариев нет:
Отправить комментарий