сахарлик

Саҳарлик ва ифторлик фазилати

Рўза тутган киши учун саҳарлик ва ифторлик муҳим ўрин тутади. Саҳарликда барака бор. Саҳарликни охирги вақти – бомдод азонигача таъхир (кечиктириб) қилишни маъқул дейилган. Бунинг фойдаси шундаки, саҳарлик қилишга улгурган киши рўза тутишда қийналмайди, ўзини бардам ва тетик ҳис этади. Айрим кишилар уйқу ғолиб келганидан кечаси еган таом билан кифояланиб, саҳарлик қилишга эринадилар.

Анас розиялллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий алайҳиссалом: «Саҳарлик қилинглар. Албатта, саҳарликда барака бордир», дедилар». Аҳли китоблар рўзани саҳарлик қилмасдан тутишар экан. Пайғамбаримиз шу жиҳатдан уларга ўхшаб қолишдан қайтарганлар. Саҳарликка тура олмаган кишининг ишида унум бўлмайди, кун бўйи ўзини силласи қуриётгандек лоҳас сезади. Айниқса, ёзда саҳарликнинг ўзига хос ўрни билинади. Саҳарлик қилмаган кишига тутган рўзаси ҳам малол келиши мумкин. Чунки инсондаги барча аъзолар етарли озуқа ва қувват олмас экан, ифтор вақтигача сабр қилиб туриш осон бўлмайди. Ирода ва қатъият эса ҳар кимда ҳар хил. Ҳамманинг ҳам саҳарлик қилмасдан рўза тутиши осон эмас.

Рўза ва саломатлик

Муаллиф: |  2014

Рўзанинг инсонга келтирадиган фойдалари ҳақида ran кетар экан, унинг инсон саломатлигига нисбатан ўта фойдали экани энг кўп гапириладиган мавзулардан бирига айланиб қолганини айтиб ўтиш лозим. Ҳа, бу ҳақда бугун бутун дунё гапирмоқда. Бундан аввал ҳам гапирган. Фақат худосиз жамиятларгина рўзани киши саломатлиги учун зарарли, дейишар эди. Ўзларига илм нисбатини берган бу жоҳиллар яқин-яқингача одамларга рўза соғлиқни бузувчи энг катта омил эканини уқтирмоқчи бўлиб келдилар. Рўза яқинлашиши билан коммунистик ахборот воситалари унга қарши ташвиқот ишларини бошлар эди.

Лекин шу билан бир вақтда, Исломдан, Қуръондан, шариатдан умуман бехабар халқ ва юртлар вакиллари улардаги билим ва тиб хизматлари рўзанинг инсониятга, хусусан соғлик соҳасида қанчалик фойдали экани ҳақида кашфиётлар қилишар, тажрибалар ўтказишар, илмий асарлар ёзишар эди.

Рўзадор эркак кишига аёли билан нималар қилишга ижозат берилган?

Савол: Рамазонда эркак кишига аёлининг ёнида ётишликка ижозат борми?

Жавоб: Аллоҳга ҳамду санолар бўлсин.

Ҳа, бунга ижозат бор. Агар жинсий яқинлик қилмаса ёки эркак уруғи чиқиб кетмаса, рўзадор бўла туриб аёли билан ўйнашишлиги ҳам мумкин.

Имом Бухорий (1927) ва Муслим (1106), Оиша онамиз розияллоҳу анҳодан ривоят қилиб айтдиларки:

كَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُقَبِّلُ وَيُبَاشِرُ وَهُوَ صَائِمٌ وَكَانَ أَمْلَكَكُمْ لأرَبِهِ (أي حاجته)

Таҳорат турлари

Таҳорат турлари

Ҳанафий уламоларга кўра, таҳорат беш хил бўлади: фарз, вожиб, мустаҳаб, макруҳ (бидъат) ва ҳаром[1].

3.      Фарз таҳорат.

Хоҳ фарз, хоҳ нафл бўлсин, намоз ўқиш, тиловат саждаси қилиш, Қуръони каримни қўлга олиш учун таҳорат қилиши лозим. Агар бу амаллар таҳоратсиз амалга оширилса, банда гунокор бўлади, таҳоратсиз ўқиган намози қабул қилинмайди.

Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади: “Таҳорати йўқ киши учун намоз йўқ. Аллоҳ таолонинг исмини зикр қилмаган киши учун таҳорат йўқ” (Абу Довуд, Термизий, Ибн Можа, Аҳмад, Ҳоким, Дароқутний, Табароний “Кабийр”да ривоят қилган. Ҳадис санади саҳиҳ).

Бу ривоятдан таҳоратсиз ўқилган намоз қабул бўлмаслигини билиб оламиз. Шунингдек, жаноза намозини ўқиш учун ҳам таҳорат қилиш шарт. Жаноза намози тўлиқ намоз бўлмаса-да, унда қиём ва салом бор.

Рўзадор, хотинига бир неча марта қўшилди

Савол: Рўзадор, хотинига бир кунда бир неча марта қўшилди. (У нима қилиши керак?).

Аллома Муҳаммад ибн Солиҳ Усаймийн жавоб беради (Фатво № 299):

Имом Аҳмад раҳимаҳуллоҳ мазҳабига кўра агар рўзадор бир кунда бир неча марта хотини билан жинсий алоқа қилган ва биринчисига каффорот бермаган бўлса, улар учун битта каффорот бериши кифоядир.

Манбаъ: Фатво ва мақолалар девони, Рўза китоби, 19 жилд.

Рўза шартлари

 Фиқҳ.Уз

  23 Июнь 2014

 Рўза ва Рамазон

Рўзанинг фарзлари ейиш, ичиш ва жимоъни субҳи-содиқдан қуёш ботгунча тарк қилмоқ ва ниятдир. Рўза дастлаб фарз қилинган вақтда ифтор вақти қуёш ботгандан хуфтон вақтигача эди. Хуфтон вақтигача ифтор қила олмай, жинсий яқинлик қила олмай ухлаб қолган кишига янаги ифтор вақтигача таом, шароб ва хотин ҳаром қилинган эди. Кейин мазкур ҳукм насх қилиниб, қуёш ботгандан то тонг отгунча таом емоқ, шароб ичмоқ ва жинсий яқинлик жоиз бўлган. Бунга улуғ саҳобалар ҳаётида бир неча воқеалар содир бўлгани сабаб бўлган.

1. Қайс ибн Сурма (р.а)нинг катта хурмо боғлари бор эди. Бир куни рўза ҳолларида кечгача боғда ишладилар. Ифтор вақти уйига келиб, хотинидан таом сўрайди, хотини таом тайёр эмаслиги, лекин тезда тайёрлашини айтиб чиқиб кетади. У ухлаб қолади, хотини раҳми келиб уйғотмайди. Шундай қилиб у ифтордан маҳрум қолади ва эртаси тушгача ишлаб ҳушидан кетади. Бу воқеа Расулуллоҳ (с.а.в) га етади.
2. Ҳазрати Умар (р.а) бир куни рўза вақтида хотинлари билан кечқурун бирга бўлмоқчи бўлади. Лекин хотинлари ухлаб турганлари, хуфтон вақти ўтганлигини айтиб рози бўлмайди. Лекин Умар (р.а) ухлаганинг йўқ деб мажбуран бирга бўладилар ва кейин пушаймонлик ичида қолиб кетадилар ва Расулуллоҳ (с.а.в.) га бу воқеани арз қиладилар.

Таровеҳ намози ракъати адади

Рамазонда бедор бўлиб ўқиладиган намоз «Таровеҳ» деб номланиши ҳаммага маълум. Таровеҳ–роҳат-истироҳат маъносидадир. Чунки мазкур намоз истироҳат ҳисобланади, ҳар тўрт ракъатни ўқиб бўлгандан кейин истироҳат олинади. Макка аҳли эса, ўша пайтда ҳар тўрт ракъат таровеҳ намозидан кейин Байтуллоҳни тавоф қилар эканлар.

Абу Салама ибн Абдурраҳмон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «У киши Оишадан: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Рамазондаги намози қандоқ эди?» деб сўраган экан.
 Шунда у киши: «Рамазонда ҳам, ундан бошқа вақтда ҳам ўн бир ракъатдан зиёда қилмас эдилар.Тўрт ракъат намоз ўқир эдилар. Уларнинг ҳусни ва узунлигини сўрамай қўявер. Сўнгра яна тўрт ракъат ўқир эдилар. Уларнинг ҳам ҳусни ва узунлиги сўрамай қўявер. Кейин эса, уч ракъат ўқир эдилар. Мен: «Эй Аллоҳнинг Расули, ухлашингиздан олдин Витр ўқийсизми?» дедим. У зот: «Эй, Оиша, албатта, менинг кўзларим ухларлар қалбим ухламас», дедилар» деди». Бешовлари ривоят қилган.