ТАБИБ МАСЛАХАТЛАРИ

                        ОҚ  ДОҒЛАРНИНГ ДАВОСИ.

      Вителего–пес ёки бошқача қилиб айтганда оқ доғлар касаллиги инсониятга жуда қадим замонлардан маълум,  бироқ уни Мохов касаллиги каби ўта юқумли деб ўйлаб келганлар. Пес ва  моховга  чалинганлар қисмати жуда оғир бўлган. Уларни узоқ ерларга қувғин қилганлар  хатто қадимги Миср папирусларида у ҳақда маълумотлар ёзиб қолдирганлар. Инглиз олимларининг фикрига кўра қиролича Клеопатра умрининг сўнги йилларида ўша касалликдан озор чеккан. Дарвоқеа, машхур америкалик қўшиқчи Майкл Жексон хам шу касалликка дучор бўлган. Бу унинг фойдасига хал бўлди, чунки  Жексон даволаниш учун бир тийин ҳам сарфламай «оқ танлилар» сафига кирди.

        

Келиб чиқиш сабаблари.

Витилиго бошланаётганининг аниқ бир клиник белгилари йўқ. Лекин терида оқ доғлар пайдо бўлиши билан дарҳол шифокор-дерматологга мурожаат қилиш керак. Доғлар ҳар доим ҳам витилигога сабаб бўлмаслиги мумкин. Айрим ҳолларда замбуруғли касалликлар ва гижжалар, шунингдек камқонлик ҳам оқ доғлар пайдо бўлишига олиб келади. Витилиго ривожланаяптими, йўқми аниқ ташхисни фақат шифокор қўяди. Доғлар пайдо бўлиши билан қанча тез шифокорга мурожаат этсангиз, уни даволаш шунча осон кечади.

Халқ орасида "пес" дея номланадиган витилиго касаллиги қадим замонлардан бери инсониятга маълум бўлса-да, унинг давоси ҳали-ҳануз сирлилигича қолаётган хасталиклардан бири. Терида оқ доғларнинг пайдо бўлиб, кўпайиб бориши билан характерланадиган ушбу касаллик инсон саломатлигидан кўра кўпроқ унинг руҳий ҳолатига таъсир кўрсатади. Келиб чиқиш сабаблари номаълум бўлгани боис уни даволаш ҳам қийин саналади

Касалликнинг юзага келишига қуйидагилар сабабчи бўлиши мумкин:

   Ҳомиладорлик  пайтида ҳомиланинг гипоксия (кислород ва бошқа озиқ моддаларнинг етишмаслиги) га чалиниши.

·        Туғилиш вақтида боланинг бош мия жароҳат олиши туфайли.

·        Ошқозон-ичак тизими, гижжа, иккиламчи юқумли касалликлар, буйрак, сийдик йўлларининг яллиғланиши.

·        Ўт йўли, жигар хасталиклари, айниқса,  вирусли гепатит (сариқ касали) чалиниш оқибатида.

·         инфекция  ўчоқлари-ангина (бодомча безларининг яллиғланиши

·        Ёш  болаларнинг ҳазм қилиш аъзоларидаги бузилишлар.

·        Мактаб ёшидаги болаларда бурун-ҳалқум йўлида юзага келадиган), гаймарит (бурун ёндош бўшлиқларидаги яллиғланиш), кариес (тишларнинг чириши).

·        Асаб тизимидаги ўзгаришлар (кучли  руҳий зарба, узоқ  вақтгача  руҳий тушкунлик ҳолатига тушиш).

·        Ўспирин ва ўрта ёшдаги инсонларда касалликнинг юзага  келишига эндокрин тизимидаги ўзгаришлар, вақтида овқатланмаслик ёки нотўғри  овқатланиш натижасида гастрит, ошқозон, 12 бармоқ ичак  яраси каби хасталиклар сабабчи бўлади.

·        Танада руҳ, мис, йод каби фойдали моддалар етишмовчилиги оқибатида

·        Қалқонсимон без фаолияти издан чиққанда (бунда асосан бўқоқ касаллиги) бошқа эндиокрин касалликлардан қандли диабет касаллигига чалиниш сабабчи бўлади.

·        Терига ранг берувчи меланин пигментининг етишмаслиги натижасида.

  Оқ доғлар, одатда 10-35 ёш атрофидаги одамларда  учраб туради.  Умуман олганда, касалликнинг келиб чиқиш сабаблари ва уни даволаниш йўллари ҳар бир беморда турлича,   фақат  уларни  бирлаштирувчи нарса-терида  оқ доғларнинг  пайдо бўлиши ҳисобланади. Айримларда буқоқ, бошқаларда  сариқ касали,  жигардаги лямбия, яна баъзиларда эса  руҳий изтироб оқибатида бўлиши мумкин.

  Кимдир умр бўйи терисидаги 1-2 дона  оқ доғга  эътибор  бермай яшаши,  баъзиларда  эса  қаттиқ  зўриқиш ёки  жигар, ошқозон –ичак касалликлари оқибатида танада  моддалар алмашинуви бузилилиб, терисидаги оқ доғлар пайдо бўлиши мумкин. Каслликнинг ривожланишига  экалогик шароитнинг ўзгариши ҳам таъсир қилади. 

Касаллик  одатда  ўсмирлардан  тортиб  ўрта ёшли инсонлар  орасида кўп  кузатилади.   Аёлларда  эркакларга нисбатан витилиго 2-3 марта кўпроқ учраши кузатилган. Кўп ҳолларда  бунга аёлларнинг туғруқ ҳамда  климакс  даврида рўй берадиган эндокрин ўзгаришлар сабаб бўлади. Ҳозирги замонда тиббиёт витилигони даволаш борасида катта ютуқларга  эришди.  Айнан шунинг учун давони фақат малакали мутахасис шифокорлар олиб бориши керак. 

         Вителего  белгилари.

  Касаллик қуйидагича намоён бўлади: одамнинг тана терисида ҳар хил кўринишдаги  доғлар пайдо бўлади. Аслида Тери ранги унинг таркибидаги 4 та пигмент ҳолатига боғлиқ бўлади:  кўк дезоксигемоглобин, қизил оксигемоглобин, сариқ каротин, жигарранг меланин. Уларнинг орасида меланин пигменти муҳим роль ўйнайди. Турли ирқлар (қора, сариқ, оқ) терисининг ранги айнан меланиннинг теридаги миқдори ва тарқалиши билан белгиланади. Витилиго касаллигида мана шу меланин пигменти нобуд бўлади. Шу соҳада оқ доғлар пайдо бўлади. Бу ерда доғнинг қандай пайдо бўлиши ҳақида гап кетмоқда.  Агар доғлар соч, киприк  ёки қошлар тагида  пайдо бўлса, улар ҳам оқаради. Бунда беморни на оғриқ, на қичиш аломати қийнайди. Касаллик ўчоқларида терига ранг берувчи меланин моддаси бўлмайди. Шунинг учун ҳам зараланган тери соҳалари оқариб қолади. Улар айниқса, қуёш нури таъсирчан бўладилар. Беморлар офтобнинг тик нурларидан сақлонишга мажбурдирлар. Негаки, офтоб таъчирида доғлар усти қаттиқ куйиши мумкин. Ҳазм аъзолари, жигар соҳасидаги нохушликларни йўқотиш  пайида организм оғриқсизлантирувчи моддаларнинг сонини оширади. Айнан шунинг учун беморлар шифокорга касалликнинг ташқи кўринишлари, яъни оқ доғлар пайдо бўлгандагина мурожаат қилади. . Стресс (руҳий зўриқиш), сиқилиш, қаттиқ қўрқув, депрессия (тушкунлик) нотўғри овқатланиш, иммунитетнинг тушиб кетиши ва турли гижжаларнинг организмда яшаши каби омиллар сабаб касаллик тўсатдан бошланиб кетиши мумкин. Айрим ҳолларда доғлар пайдо бўлишидан олдин қичишиб, қипиқлашиш кузатилади. Оқ доғлар саратонни келтириб чиқармайди.

  Касаллик терида  унча катта бўлмаган пушти ёки сутранг нуқталар паёдо бўлиши билан бошланиб, кўкрак,  юзда, кўз ва оғиз атрофида, бўйин , қўл ва оёқларда ривожланади. Аста– секин майда нуқтачалар кенгайиб ўзаро  қўшилиб кетади. Натижада йирик «рангсиз майдон»га айланади. Бунда худди шу ерда тери тўқималарини бўёвчи пигмент меланин ишлаб чиқариш организмда тўхтайди. Агар бундан бош териси зарарланса сочлар хам ўз – ўзидан рангини йўқотиб оқаради.  Тери оқаришининг гўё хеч қандай қўрқинчли жойи йўкдай, чунки тери рангининг соғлиққа таъсири ахамиятсиздек туйилади. Аммо песнинг хавфли томони  шундаки , оқарган тери қуёшнинг нурларига ўта таъсирчан бўлиб қолади. Кучли ультрабинафша нурлари эса онкологик касалликлар келиб чиқиш хавфини оширади. Бундан ташқари доғни хаммага «намойиш» қилиб юриш  одамни хижолатга қолдиради. Песнинг оддий ёки симметрик турида доғ аввало қўл бармоқларида, кейин эса билакда пайдо бўлади. Оқ доғлар аввало кичик мошдек, кейинчалик бир тийинлик чақадек бўлади ва секин–аста катталашади. Қўқонлик А. исмли бемор касаллик пайдо бўлганидан сўнг 3 йил ўтиб «Малҳам» табобат марказига мурожаат қилган. Касаллик белгилари кўринган захоти шифокорга мурожаат этиш маъқул. Бемор 4 ой режим  билан даволангандан сўнг батамом тузалиб кетди. Касалликнинг нерв толалари бўйлаб пайдо бўладиган тури кўпинча ҳар хил нерв толаларининг шамоллашидан кейин юзага келади . Шунингдек, асаб касалликларидан сўнг хам оқ доғлар юзага келади.

Витилиго, яъни оқ доғлар бедаво касалликлар сирасига кирмайди. Кўпчилик бу касаллик ҳақида етарлича маълумотга эга бўлмагани боис уни юқумли ва насл сурувчи касаллик деб ҳам ҳисоблайди. Шу сабабдан ҳам унга мубтало бўлганлар ўзларини жамиятдан айридек ҳис этишади. Ҳатто беморлар орасида тенгим деб худди шундай касалликка учраганлар билан оила қурадиганлар ҳам бор экан. Бундай беморлар руҳан сиқилганликлари боис ҳам касаллик кўпайиб бораверади. Натижада у бедаво деган тушунча юзага келади. Аслида эса витилигони 70-80 фоиз ҳолатда даволаш, оқ доғлар кўпайишини тўхтатиш мумкин.

Мисол келтирамиз Ташкентлик У.С 43ёшда  4 нафар фарзанди бор.яқинда келин олган ўғлига .қўлларида оқ доғни кўриб хатто ўзини осишга борган.Худого шукр хозирда касалликдан фориғ бўлмоқда 60-70 фоиз касаллиги тузалмоқда

      «Бўёқчи» тери  тўқималарининг ғойиб бўлиши танада ниманингдир юз бераётганидан биринчи даракдир. Миланин турли сабабларга кўра, яъни ички  секретция безлари алмашинувининг ёки хазм қилиш тармоғининг бузилишида, гохида бош мия  зарарланишининг ёки вақти – вақти билан қон касалликларида ва гижжа касалликлари туфайли «ўлади». В1, В2, В3, В6, В12, В15, РРС, темир, кобальт, мисс, Рух каби микроэлементлар мавжуд. Ана шу витаминлар ва микроэлементларнинг биронтаси бемор қонида ёки хужайраларида етишмай қолса хам терининг нормал ранги бузилади ва у оқариб кетади. Касалликнинг ғалати томони шундаки,  доғлар йиллар давомида пайдо бўлиб, сўнг ўзидан ўзи доктор ёки табаб аралашувларисиз йўқолиб кетади. Бироқ сиз бепарво бўлманг, чунки пес касаллиги лимфома ( лимфа тугунлари ўсмаси) қон раки ва  шу каби дахшатли касалликларни аниқлашга сабаб бўлади. Шунинг учун албатта мутахассиси шифокорга мурожаат этиш керак. Пес касаллиги  билан оғриган киши биринчи навбатда тиббиёт ходимлари ёрдамида оқ доғларни келтириб чиқарувчи касалликлар сабабларини аниқлаш зарур. Теридаги оқ доғларни тиббиётда   ПУВА – терапия , яъни терини аниқлаган спектр нурлар билан нурлантириш . Бу усул анча самаралидир. Бироқ унга қарши кўрсатмалар жуда кўп. ПУВА терапияни 5 ёшгача бўлган болаларда ва 60 ёшдан ошган кишиларда, хомиладор аёлларда, онкологик касалликларда, буйрак , юрак ва жигар касалликларида ишлатиб бўлмайди. Даволанишнинг яна бир тури ЛАЗЕРО – терапия, яъни лазер нурлари билан даволаниш. Унга қарши хеч қандай кўрсатма йўқ. Бироқ уни даволанишдан кўра самараси камроқ. «Оқаришга» қарши яхшироқ таъсир кўрсатувчи воситалардан яна бири «мелагинин» бўлиб , Кубалик тиббиётчилар буни 25  ишлаб чиқарганлар. Касаллик хар қандай ёшда, асосан ёши катта одамларда, шунингдек болалар ўртасида учрайди. Ёш болаларни касалликка чалинмаслиги учун ширинликлар ўрнига хар хил шарбатлар, меъвалар, сабзавот шарбатлари бериб боришлари керак. Помидор, узум, олма, анор, сабзи сувини шифокор  билан маслахатлашиб сўнгра болаларга берган маъқул. Кичкинтойларга аскорбинат кислота, поливитамин, гексавит, декамит кабилар уларнинг вазнига қараб берилади. Кўпчилик текширишлар шуни кўрсатадики, айниқса 7 – 8 – 10 – 12 ёшли болаларда гижжа касаллиги жуда кўп учрайди. Гижжаси борларни гижжаси туширилса касаллик ўз – ўзидан йўқолиб кетиши мумкин. Хар йили бир маротаба болаларни гижжага қарши текшириб туриш лозим. Кўпгина ота – оналар турмуш ташвишлари билан бўлиб бефарқ қарашади.

   Наманган шаҳрилик К. исмли аёл боласида оқ доғлар борлигига боғча опаси айтганидан сўнг эътибор берган ва «Малҳам» марказига олиб келган, бир ярим ой муолажадан сўнг оқ доғлар йўқолди. Дардни даволашдан уни олдини олган маъқулдир. Болалар ангина, тумов, бронхит, зотилжам касалликлари  билан тез – тез оғриб турадилар. Бундай касалликларни ўз вақтида даволамаса, бола организми заифлашиб, хар хил касалликларга чалинадиган бўлиб қолади. Натижада бола организми ўз – ўзини захарлайди. Айниқса ангина, тиш, меъда – ичак касалликлари бунга мисолдир.

   Стресс  ва руҳий  зўриқишдан  сақланинг!

  Терида оқ доғларнинг  пайдо бўлишига  инсоннинг ички кечинмалари ҳам сабабчи бўлади. Бундан айниқса, ҳомиладор аёллар  сақланишилари  лозим. Негаки, руҳий  изтироб ҳолати ҳомиланинг  кисларод ва бошқа озуқа моддалар билан етарли даражада таъминланмаслиги, ҳомиланинг шикасланиши, бунга қўшимча равишда она организмида рўй бераётган эндокрин ошқозон-ичак каслликларининг ривожланишига туртки бўлиши мумкин. Борди-ю, оилада витилиго касаллигига чалинган яқин қариндошлар бўлса, бу хавф янада ортиши мумкин.

 Шифокорларнинг таъкидлашича, стресс  пайтида организмдаги ҳужайраларнинг озиқланиши бузилар  экан. Бу ҳужайралар эса терин ҳимояловчи пигмент (ранг) ҳосил қилишда бевосита қатнашади. Яъни асабийлашиш оқибатида терига ранг берувчи ҳужайралар нобуд бўлиши мумкин.

  Бемордаги кайфият бузилиши, арзимас нарсаларга хафа бўлиш ёки жаҳл чиқиши, депрессия ҳолатларини енгиш учун тинчлантирувчи таъсирга эга гиёҳлар қабул қилиш, асаб тизимини мустаҳкамлаш учун чиниқиш, жисмоний  машқлар билан мунтазам равишда шуғулланиш тавсия этилади.

  Витилигога чалинганлар учун махсус парҳез ишлаб чиқилмаган. Беморлар учун мол гўшти, жигари, балиқ, банан, ерёнғоқ, бодом, ловия, қўнғир гуруч, гречка, хурмо жуда фойдали ҳисобланади. Бу маҳсулотлар тери пигментациясини яхшиловчи тирозин ва триптофан моддаларига жуда бой. Бундан ташқари, қизил ва сабзи ранг сабзавот ва мевалар, сут-қатиқ маҳсулотларини истеъмол қилиш тавсия этилади. Хаста кишилар қовурилган, ёғли, аччиқ, дудланган егуликлар, газланган, айниқса, спиртли ичимликлар, тамаки чекиш, гиёҳванд моддаларни истеъмол қилишдан қатъий воз кечиши керак бўлади. Витилигода халқ табобати усуллари ёрдам бермайди. Доғларни кесиш, куйдириш мумкин эмас. Шу кунгача витилигонинг организмнинг бошқа аъзоларига таъсир қилишига доир кўплаб текширувлар ўтказдик. Касаллик кечаётган пайтда ички аъзоларда ўзгаришлар бўлиши мумкин, лекин уларнинг айнан шу касалликка боғлиқ экани исботланмаган.

      Оқ доғлар тушган болалар хар хил меваларни кўпрок истеъмол қилишлари керак.  Шунингдек ошкўклардан кашнич, укроп, саримсоқпиёз, қизил сабзи, карам тановул қилишлари лозим. Пес билан оғриган беморлар таомномасига деярли организмда пигментли ўзгаришларни кучайтирувчи махсулотлар бериш керак. Кўпроқ сабзи, анжир, ёнғоқ, ўрик, сельдерий еб туринг. Барча таомларингизга укроп, петрушкани кўпроқ солиб истеъмол қилинг. Даволаш масаласига келсак бизнинг  «Малҳам» ҳалқ табобат марказимиз 1989 йилдан буён бу касалликни даволашга ҳаракат қилиб, хозирда анча ютуқларга эришди. Хар ўнта касалдан   олти – еттитасида касаллик батамом йўқолиб кетяпти. Шундай бўлсада, беморлар бизни хисобимизда туради. Улар табобатчилар кўригидан ўтиб туради. Оқ доғлар касаллигини енгиллаштирувчи бир неча фитовоситалар мавжуддир. Улардан бири тери тўқималарига таъсир этиб, меланин миқдорини оширади. Баъзиларга эса ажойиб косметик таъсир кўрсатади. Меланин тикланишини яхшиловчи доривор ўт дамламаларга қуйидагилар киради: Тозалаб ювилган ва майдаланган бир ош қошиқ бақатўн устига  бир стакан ароқ қуйинг, 3 – 4 кун тиндириб, сўнг сузгичдан ўтказинг. 15 – 20 томчи тиндирмани икки ош  қошиқдан сув  билан аралаштириб бир кунда 3 махал овқатдан кейин ичинг. Даволаш муддати 3 – 4 ой. Ёки 1 ош қошиқ  далачой барглари ва гулларига бир стакан қайнаган сув қуйиб, 30 дақиқа дамланг. Докадан ўтказиб хар куни бир ош қошиқдан 3 махал овқатдан сўнг ичинг. Уч хафтадан сўнг бир хафта дам олинг ва  муолажани қайтаринг. Даволаш муддати 4–5 ой. Диққат: агар қон босимингиз бўлса, далачой қайнатмасини ичиш қатъиян ман қилинади. Ёки икки қисмдан тоғрайхон, қашқарбеда, дорихона мойчечаги гуллари , уч қисмдан газакўт, зубтурум барглари ва календула гуллари, тўрт қисмдан моврак барглари, итиканак ( коар қиз ) ўти, беш қисмдан бактун хамда олти қисмдан далачой ўтидан олиб аралаштириб, йиғиндидан бир Ош қошиқдан олиб термосга солиб, устидан ярим стакан қайнаган сув қуйиб, 2 соат тиндириб сузилади ва тайёр дамламани бир кунда 3 махал овқатдан 1 соат олдин 0,5 стакандан ичинг. Даволаш муддати икки ой. Агар у бўлмаса битта лимон шарбатини тухум оқи, ярим ошқошиқ  шакар ва ярим стакан сув билан аралаштиринг. Тайёр бўлган аралашмани пахта билан тоза оқ терига суртинг ва 20–30 дақиқадан сўнг илиқ сувда хўлланган пахта билан артиб тозаланг ёки бир қисм далачой гулларини икки қисм барглари билан 4 қисм зайтун мойи ва бир қисм кунгабоқар мойи билан аралаштириб махсулотни салқин ва қоронғу жойга қўйинг, кейин уни докадан сузиб ўтказиб ҳосил бўлган бўткани  оқ доғлар устига 15–20 дақиқа давомида қўйинг. Муолажани 7–10 кун давомида хар куни 2–3 мартадан такрорланг ёки қирғичдан чиқарилган хрен (ер қалампир) устига қайнатиб совутилган хона хароратидаги сувни 1:10 баробар қўйинг ва тайёр бўлган махсулот билан зарарланган жойни артинг ёки ривож мавсумида унинг илдизидан сиқиб олинган Янги шарбатини ўзингиз ёқтирган озиқлантирувчи крем билан аралаштириб оқарган жойга суртинг. Шунингдек, қулупнай ёки ертут меваларини хам шундай крем қилиб суркаса бўлади.

            Венгрия табиблари оқ доғларни тухум пўчоги билан даволаганлар. Бу усул анча самарали. Хозиргина жўжа ёриб чиққан 10 та тухум пўчоғини олинг. ( бошқа тухум пўчоғи ярамайди. ) яхшилаб ювинг, сўнг қуритинг. Уни қахва майдалагичда ёки келичада яхшилаб туйинг (майдаланг) сўнгра устидан бир стакан совуқ сув қуйиб, 3 дақиқа давомида қайнатилади. Сўнг совутиб сувини тўкинг, лекин қолдиқни сиқманг.  Хосил бўлган бўткани оқ доғга қўйиб ўзи қуриб теридан ажралиб чиққунча кутинг.

      Фойдали маслахатлар.

   1. Китобчамизнинг  номини “Оқ доғлар давоси”, деб бежизга намламадик. Гап  шундаки,  даволанишни истаган бемор қатъиятли бўлиши,  шифокор тавсияларига қулоқ тутиши муҳум. Даволаниш ,бир неча ойдан  3-5 йилгача чўзилиши мумкин. Баъзи беморлар даволанишнинг  биринчи йилиёқ таслим  бўлишади, бу эса  доғларнинг кўпайиб кетишига  олиб келиши мумкин. Шунинг учун  руҳиятни туширмай, даволанишни охирига  етказиш  лозим. Даволанишда айниқса парҳезга  риоя  этиш муҳим ўрин  тутади. Парҳезнинг  асосий  талаби ёғли,  қовирилган, аччиқ, дудланган таомлар, калбаса, сосиска, фастфуд маҳсулотлари бўлган  (чипс, кириешка, гамбур ва ҳ.к.), газли, спиртли ичимликлар, музқаймақ, консервалар, помидор, бақлажон каби озиқ-овқат маҳсулотларини  истеъмол қилмаслик лозим.

 2. Ачинарлиси шундаки, оқ доғи бор  айрим  беморлар танишларининг сўзига кириб, ўзбошимчалик билан  пала-партиш даволанадилар, бундай қилиш салбий оқибатларга олиб бориши мумкин.

Витилиго билан оғриган бемор спиртли ичимликлардан сақланиши, парҳез қилиш керак. Қовирилган овқатлар, сут, тухум, кабоб, шўр нарсалар, аччиқ таомлар мумкин эмас.

3. Офтобда узоқ вақт бўлиш, тобланиш лозим.

4. Оқ доғларнинг рангини вақтинчалик билинтирмаслик мақсадида калий  перманганат эритмаси (марганцовка)ёки қўнғир рангли суюқ упа (тонал крем) суртиш тавсия этилади.     

         Ўраллик шомонлар эса пес касаллигини 7 кун давомида мис идишда сақланган сув  билан даволашган. Мис сувни хар куни нахорда оч қоринга 1 стакандан ва шу билан 1 суткада зарарланган жойларни ювиш тавсия этилади.  Агар сиз бу усулдан фойдаланмоқчи бўлсангиз, аввал мис идишни яхшилаб нашатир спирт билан артиб, сўнг оқар сувда чайишни унутманг ёки анжир пишган пайтда анжир баргини томирига қўшиб пара–пара қилинади ва 3–4 соат қайнатилади, сўнгра сузиб шарбати олинади. кунига оқ жойларга суртилади. Жарохат қиздириб шишса фойда. Шиш қайтгунча дорилашни тўхтатиб турасиз. Ёки  пишмаган хом ёнғокдан 6 донаси янчилиб, 200 гр анжир барги билан 2 соат давомида қайнатилади. Сўнгра уни сузиб олиб оқарган жойга суртилади. Яна шуни эътиборга олиш керакки, анжир томирининг талқонидан 600 гр ва мойчечак гули талқонидан 150 гр олиб аралаштириб, 1 махал сахарда 3 қошиқдан доимий равишда еб турилса, фойда қилади. Агарда уйингизда девпечак ўти бўлса, ундан 3 маҳал оч холда тузалгунча чой ичиб турилса, фойда қилади. Ёки лола уруғидан 30–35 кун давомида узлуксиз еб турилса оқ доғларга шифо бўлади.

Тарихдан маълумки, ота–боболаримиз қора ўрдак, сичқон ва каргк қонидан аралаштириб, баданга оқарган жойларга суртишган, ёки лавлаги баргини баданнинг оқ жойларига боғлашган. Уй шароитингизда саримсоқ пиёзни куйдириб, кулини асалга қориб хамир тайёрлаб, баданнинг оқ жойларига суртилса шифо бўлади-. Ёки карам баргини оқ доғларига боғлаган ва уни истеъмол қилиб турган бемор тезроқ шифо топган. Пес билан оғриган киши хаммадан ўзини олиб қочадиган одамови бўлиб қолади. У танадаги оқ доғлардан уялиб қайғуради ва бундан унинг ахволи фақат ёмонлашади. Аввало беморлар калтакесаклардан эхтиёт бўлганлари маъқулдир, доимо тузни оғзини беркитиб юринглар. Оқ жойга игна урилганда қон чиқмаса оқлик суякка ўтиб кетган бўлса, қон чиқмайди ёки отасининг қарғишини олган бўлса даволаб бўлмайди. Беморларни пархезли даволаш давомида спиртли ичимлмклардан сақланиши, пархез қилиши, иссиқлик таомларни емаслиги шарт. Нон, туз ширинликлар, сарёғ, қатиқ, сут, қўй гўшти, қорамол гўшти, қаймоқ ва бошқа гўштларни тўлиқ тузалгунларича емасликлари шарт, унга қадар биз берган «Малҳам» дориларидан, АРПА унидан нон, сигир, қўй, эчки сутларидан тайёрланган айронни 2 ой 3 маҳал 100 гр дан ичиб юришлари лозим.

   Касаллик ўз вақтида даволанмаса кўпайиб кетиб, бутун танани эгаллаши мумкин. Зарарланган жойлар оғримайди. Пес касаллиги ҳар қандай ёшда келиб чиқиши мумкин. Ҳатто, болаларда ҳам учрайди. Бўлажак онанинг ҳомиладорлик пайтида витаминлар етишмаса, эндокрин ўзгаришлар рўй берса, хасталик келиб чиқиши мумкин. Ҳомиладор онадан болага касаллик ўтиш-ўтмаслиги ҳам маълум эмас. Эркак ва аёлларда витилиго бир хил учрайди.

«Малҳам» табобат маркази ходимлари ўзларининг кўп йиллик  тажрибаларига суянган холда ўз беморларидан хортиқ орқали қон оладилар, зулук соладилар ва ўзларининг «Малҳам»  суртма дориларидан ва табий гиёх ва ўсимликлардан шифобахш ичимликлар тайёрлаб “ўлик” ва “тирик” сувларидан  ўз беморларига бепул берадилар.      Кам таъминланган оилаларга марказ томонидан чегирмалар билан беморлар даволаниб борилади.

Мурожат учун телефон +998-90-987-9-987

                                           +998-91-611-0-611

                                           +998-95-200-29-29

Электрон почтамиз : malham53@gmail.com

Абдуқодир Нурмухаммад ўғли  Сатторов

                                               “Малҳам”   табобати маркази рахбари, профессор.

                

Карамнинг фойда ва зарарлари


Карамни “қалам” хам дейишар кўрдим,
Масликни кесаркан яна ёқтирдим.
Румийси яхшидур, яна оқи хам,
Куйганга кулидан шифо бор хар дам.
Қуриқлик бобида иккинчи миқдор,
Бел оғриқ, жигарга манфати бор.
Ниқрасга (бод) фойдайи овозни очар,
Ундан яна эски йўталлар қочар

(Ҳаким Давалий ал-Ғилоний)

Карам-крестгулдошлар оиласига мансуб 1 йиллик ва 2 йиллик сабзавот ўсимликлар гурухига киради. Карамнинг бошли карам, рангли карам, савой карами, тошкарам, баргли карам, Брюсселъ карами, Хитой карами, шалғом карам, каби асосий турлари мавжуд бўлиб, булар орасида бошли карам Ўзбекистонда кўплаб экиладиган сабзовот ўсимлигидир.

Бошли карам 2 йиллик кулранг-яшил ўт бўлиб, барглари бандли, юқоридаги бандсиз. 1 чи йил карамнинг пояси қисқа бўлиб, илдизолди баргларини ҳосил қилади. Улар бир-бирига зич жойлашган бўлиб, думалоқ карам ўрайди. 2 чи йили пояси ўсиб чиқади. Ўсимликнинг гуллари оч сариқ рангда шингил ҳосил қилади. 4 тож баргли. Меваси қизиқ пишганда очилиб кетади. Карам ёввойи холда учрамайди.

Карам тарихидан
Бошли карам Ўрта ер денгизи мамлакатларида эрамизнинг бошланиш даврларида жумладан, қадимий Грекцияда бошли карам хамда баргли карам маданий холда етиштирилгани хақида ўз даврида плиний (эрамизнинг 1 чи асри) маълумот қолдирган. Ўрта асрларда Ғарбий Европа мамлакатларида карам кенг кўламда етиштирила бошлаган. Ҳозирда субтропик мамлакатларида (Япония, Миср, Жанубий Африка, Австралия, Янги Зирландия) кўплаб экилмоқда.

Карамнинг 100 дан ортиқ турлари бўлиб юқаридагилар бизларда учрайди. Асосан карамнинг 7 тури бизларни иқлимга мосланган бўлиб экилиб келинади. Жумладан бош карам, рангли карам, савай карами, брюселл карами, хитой карами, шолғам карам ва баргли карамлар шулар қаторига киради. Бош карам дехқончиликда кенг экилади. Баргли карам эса чорвачиликда чорва моллари учун емиш сифатида фойдаланилади. Карам асосан эрамиздан тўрт минг йиллар аввал хонакилаштирилган. Аввало, одамлар денгиз бўйларида ўсган ёввайи баргли карамни етиштирганлар. Асрлар давомида танлаш йўли орқали бош карамни етиштирганлар. Бизгача етиб келган тарихий маълумотларга қараганда улуғ математик ва файласуф ПИФАГОР хам бу ўсимликни чуқур ўрганган. Унинг ёзишича, карам инсонга рухан тетиклик ва яхши кайфият берган. Пифагор карамнинг хилларини яхшилаш бўйича хам иш олиб борган. Ўша даврда етказилган бир карамнинг хили ПИФАГОР номи ила аталган.

Карам истеъмоли
Карам савзавот сифатида турли таомлар салатлар кансервалар тайёрлашда файдаланилади. Уни тозалаб истеъмол қилинади.

Карам барглари таркиби
Карам барглари таркибида 2,6-5,7 % миқдорида қанд, 1,1-2,3 % оқсил, витамин С, В1 , В2, В6, РР, каротин магний Фосфор тузларини, фермент хамда аминакислаталарни сақлайди. Бошли карам таркиби витамин У топилган. Шу витамин “У” медда жарохати касаллигини даволашда тавсия қилинади. Карамнинг сархил баргларининг ўзида олтингугурт сақловчи гликазитлар хам учрайди.

Илмий тиббиётда
Илмий тиббиёт амалиётида карам шарбати билан меъдда ва ичак яраси даволанади. Карам барги таркибидаги витамин У ярага қарши фактор сифатида инобатга олинган. Бу витамин метилметионсулфоний медданинг шиллиқ қаватига маҳсус таъсир кўрсатиб, ярани тузатувчи хусусиятга эгадир. Бунинг учун 3-4 хафта давомида кунига 3 маҳал ярим стакан миқдорида илитилган холда карам шарбатидан ичиб туриш тавсия этилади.

Жигар касалликларида
А.Д.Турованинг берган маълумотларига қараганда клиникниститутларнинг кузатувларида карам шарбати сурункали холанитгепатитда ижобий натижа беради: жигар атрофида оғриқ камайиб, диспепсик ҳолатлар йўқолган, жигар шиши камайган.

Атеросклероз касаллида
Карам шарбатининг қуритилгани атеросклероз касаллигини даволашда қўлланилади.

Семириб кетиш
Маълумки карам таркибида мавжуд бўлган тартрон кислота одамнинг семириб кетишига йўл қўймайди. Шунинг учун организмдаги ошиқча вазнни йўқотмоқчи бўлсангиз албатта карам истеъмол қилиб туринг.

Қанд касаллиги
Карам ўз таркибида қанд миқдори сақлагани сабабли уни қанд касаллиги билан оғриганлар овқат рационига қўшиши мумкин.

Халқ табобатида
Карам халқ табобати амалиётида жуда қадрланади. Қўхна Рим врачлари карам одам организмини мустахкамловчи, турли касалликларга нисбатан бардошли қилувчи, бош оғриғини қолдирувчи неъмат сифатида таърифланганлар.

Рус халқ табобатида
Рус халқ табобатида майдаланган ёки нордон карам овқатни яхши хазм эттирувчи, лавха (цинга) касаллигини ривожланишига хотима сифатида тавсия этилади. Карам енгил сурги сифатида колит касаллигида фойда беради. Истисқо хамда подагра хасталигида эса сийдик хайдовчи омил бўлиб хизмат қилади.

Карам шарбати
Сархил карам шарбати билан аралаштирилган холда юқори нафас йўллари катарни даволашда, шунингдек сариқ касаллигида истеъмол қилинади.

Муолажа сифатида
Карам халқ табобати ташқи муолажа сифатида сархил карам барги оғриётган жойга қўйилади.

Мулклар бўшашганда
Мулклар бўшашишида хам карамдан даволаниш мумкин. Бунинг учун нордон карам шарбати билан оғиз чайқалади ёки нордон карам чайналади.

Нордон карам
Нордон карам ёки унинг шарбати бевосита ижобий таъсир кўрсатади. Айниқса касаллик қабзият хамда қон кетиши билан кузатилаган бўлса янада нафлироқ бўлади. Шунингдек, уни ич кетишида, жигар касалликларида, оддий қабзиятда ҳам фойдаланиш мумкин.

Бош оғриғида
Бош оғриғида ярим пиёла карам сувини ичиб, чалқанча ётилади. Янги карам баргларини оғриётган жойларга қўйилади. Қадимда беморнинг ҳарорати кўтарилганида бошнинг пешона ва чакка қисмларига карам барглари қўйилаган. Худди шу мақсадида тузланган карам бўлаксачасини тоза докага ўраб қўйиб хам фойдалананиш мумкин.

Мулклар қонаганда
Мулклар қонаганида тузланган карамни узоқ чайнаш ёки оғизни унинг сувида чайиш тавсия этилади. Стоматит-бу оғиз бўшлиғининг Яллиғланиши ҳисобланади. Бунда карам сувига иссиқ сув қўшиб чайланади. Эрталаб ва ётишдан олдин карам сувига иссиқ сув қўшиб чайилади. Эрталаб ва ётишдан олдин карам сувида докани хўллаб тишлар ва оғиз бўшлиғи артилади.

Атеросклерозда
Атеросклерознинг олдини олишда карамни яхлит ва тузланган ҳолда салатлар ва шарбатлар ( кунига 3 махал овқатдан 20 дақиқа олдин бир пиёладан) таркибига қўшиб истеъмол қилинади.

Падаграда
Падагра касаллигида шишган жойларга карам баргларини боғлаб ўралади. Бу муолажани 5-8 кун давомида кечаси қилиб оёқларга иссиқ пайпоқ кийилади.

Талоқ касаллигида
Талоқ касаллигида карам ўзаги электр шарбат чиқаргичдан ўтказиб сувини 30-32 даражагача илитиб кунига 3-4 маҳал овқатдан 1 соат олдин ичилади.

Холицистит, холангит ва сурункали гепатитда
Холицистит, холангит ва сурункали гепатитда янги сиқиб олинган карам сувини кунига 3 маҳал, овқатдан 20 дақиқа олдин ёки тузланган карам сувини илитиб кунига 2 маҳал овқатдан олдин 1 пиёладан ичилади.

Ошқозон ва ичак касалликларида
Ошқозон ярасида янги карамни майдалаб тўғраб сирли идишда эзилади. Ҳосил бўлган сувни кунига 4 маҳал овқатдан 45 дақиқа олдин 1-1,5 пиёладан ичилади. Даволаш муддати 40 кун.

Косметикада
Қадимдан карам косметик восита сифатида қўлланиб келинган. Агар қўллар териси қуруқлашса тузланган карам суви ва қатиқ зардобидан ванначалар тайёрланади: бир неча карам баргларини олиб ўсимлик мойи суриб юз ва бўйин қисмларига қўйиб чиқилади. 20 дақиқадан кейин баргларни олиб ташланади. Майдаланган карам баргларини сувда бўтқа шаклида пишириб юзга 20 дақиқага суртилади.

Ёғли терига
Ёғли тешикчалар кенгайган терида ювинишдан олдин, яъни 20-15 дақиқа илгари юзни тузланган карам сувида ётишдан олдин эса янги карам сувида артиш фойдали.

Ниқоб: Карам баргларини майдалаб қўпиртирилган тухум оқи қўшилади. Юз ва бўйин қисмларига 20 дақиқа давомида суртилади.

Қўтир
Бошнинг соч қисмларига қўтир тушган жойларига дастлаб ўсимлик ёғи суртиб 2 қават оч рангли карам барглари билан ўраб чиқилади. Бу муолажани 2-3 хафта мобайнида кунига 2 маҳал қилиш керак.

Карам шарбати:
Карам шарбатини шакар билан тайёрланган қиёми маст кишини тийраклаштиради. Карам шарбатининг уруғ қайнатмаси билан аралашмаси уйқусизликка даво бўлади. Карам уруғи гижжа ҳайдаш хусусиятига ҳам эга.

Карам барглари
Карам барглари сутда қайнатилиб, кепак билан аралаштирилгани боғлама (припарка) сифатида фойдаланилса, ширинча ва сувли экземага даво бўлади. Янги карам баргларини майдалаб тухум сариғи билан аралаштирилган холда иллатли яраларга, кечиккан куйишда қуйилса, уларнинг эт олиб тузалиши тезлашади. Қайта-қайта карам шарбати билан артилиб турган теридаги сўнгалнинг йўқолиши осонлашади.

Бобомиз Ибн СИНО фикрлари
…карам етилтирувчи, юмшативчи, қурутувчи таъсир кўрсатади. Оғриқни тўхтатиш хусусияти хам бор. Семиз гўшт ва товуқ гўшти билан қайнатилса фойдаси яхшироқ.. Ёввайи карам, денгиз карами,боғ карами балғамни ва қаттиқликни емиртирилади…Хар қандай иссиқ шишга, шиллиқли ўсимликларга,сарамас ва эшак еми касаллликларига фойда қилади….Қайнатилса маст бўлишни кечиктирилади,суви мияни тиниқлаштиради..Сийдик ва хайз қонинин кучли юргизади.(4,337-338)

Карамли таомлар
Карамдан тайёрланган таомлар айниқса кекса ёшдаги, сурункали касалликларга чалинган одамлар учун фойдали. Бу муолажаларни бажаришдан олдин бизнинг “Малҳам” табобат маркази ходимлари ёки керакли шифокордан маслаҳат олганингиз маъқул.

Бодирингли карам салати
Карам тўғраб тузланади. Бодринг ва укропни майдалаб тўғраб, қаймоқ ёки кунгабоқар ёғи қўшиб аралаштирилади ва дастурхонга тортилади.

“Дала” салати
Карам майда тўғралиб кенг сирли идишда пиширилади. Совутиб ўсимлик ёғи, шакар, майда тўғралган пиёз, кўкатлар, олма бўлаклари қўшиб аралаштирилади.

Тиббий фойдаси: бундай салатлар буйрак яллиғланишида, гепатит, ўт пуфаги шамоллаши, ҳафақон, ич қотишида, юрак-қон томир етишмовчилигида буйракларда майда тошлар, семизлик, атеросклероз, ўсма касалликларида тавсия этилади.

Сабзи карам салат
Карам майда тўғралади. Сабзини қирғичдан ўтказиб, табъга кўра туз, 1 чимдим шакар, майонез қўшиб аралаштирилади.

Олма карамли салат
Карам майда тўғриланиб тузланади. Устига лимон кислатаси эритмасидан озгина сепиб қўлда яхшилаб эзилади. Тозаланган олмани тўғраб озгина шакар қўшиб 1 пиёла қаймоқ билан аралаштирилади. Салатни чиройли идишга солиб устига қолган қаймоқ қуйилади. Салат майонез, майиз, олма бўлаклари ва кўкатлар билан безатилади.

Оздирувчи карамли салат
Бу салат марказимизда 10-йилдан буён ошиқча вазнли эркак ва аёлларимизга тавсия этилиб келинмоқда.Фойдаси 90-95 фоизгача. Карам барглари қаватланиб 1-чи қаватига майда тўғралган карам, мурч, туз, майда тўғралган саримсоқ пиёз, 2-чи қаватига қирғичдан ўтказизилган сабзи, 3-чи қаватига қирғичдан ўтказилган лавлаги, 4-чи қаватига сомонча қилиб тўғралган ширин олма, 5-чи қаватига майдаланган ёнғоқлар солинади. Ҳамма қаватлар таъбга қараб тузланади. Сўнг майонез суртилади. Кунига кичик порцияларда 4-5 маҳал истеъмол қилиш тавсия этилади. (эслатма карамга оид маълумотларни ва унга қўшиб ишлатидиган гиёхлар керак бўлса “МАЛҲАМ” халқ табобат марказидан олишингиз мумкин. Мурожат учун телефонимиз (+998-90-987-9-987 )

Карам шўрва
Карам баргларини майда тўғраб ёки аввал сабзи думалоқ шаклда тўғралиб қозонга терилиб чиқилади. Устига тамат, ёғ, озгина қайнатилган сабзавотлар, сув қўшиб паст оловда қопқоғи ёпиб пиширилади. Қайнаётган сувга катта қилиб тўғралган карам ва картошка солинади. Яхшилаб қайнатитиб, ун ва димланган сабзавотлар, помидор бўлакчалари қўшиб пиширилади. Дастурхонга тортишдан олдин косаларга қуйиб устига қаймоқ қуйилади ва кўкатлар сепиб безатилади.

Фойдаланилган адабиётлар:
Ў. Хасанов “маданий ўсимликларнинг келиб чиқиши”
А.Саттаров, Т.Абдурахманов “дардинга шифоман”

Абдуқодир Саттаров,
“Малҳам” халқ табобат маркази раҳбари, ҳалқ табиби.
Мурожаат учун телефон:+998-90-987-9-987

                                              “СУЮҚ ОЛТИН” НИНГ ХОСИЯТЛАРИ

 Анжир билан қасам зайтун билан қасам. (Тин сураси 1-оят)

 Зайтун билан бўянинг ва уни  кўзингизга суртинг,

чунки у муборак дарахтдан чиқади.                                                                  

                                                                                                                                          Хадис.

Бисмиллохир раҳмонир рохим.

      Зайтун – зайтундошлар оиласига мансуб, доимий яшил дарахт бўлиб,  бўйи 3–7 метрга етади. Барглари майда ва учли, текис қиррали, усти томони тўқ яшил.  Пастки томони кулранг бўлиб, пояси билан шохларида қисқа банди билан  қарама – қарши жойлашган. Гуллари оқиш, икки жинсли, туваксимон шингил тўпига йиғилган. Меваси данакли, усти юмшоқ бўлиб, оғирлиги 10- 15 г келади.

      Ўсимлик май-июн ойларида гуллаб, меъваси сентябръ-декабръ ойларида пишади, Зайтун ўсимлиги  Озарбайжон, Туркманистон, Грузия республикаларида, Жанубий Қирим, Краснадор ўлкасида ўстирилади. Илгари республикамизда ўстирилмас эди. Иқлим  жихатидан Сурхандарёда илк бор экилган эди. Хозирда баъзи қизиқувчи боғбонлар Андижон, Тошкент, Самарқанд вилоятларида зайтун экишмоқда.

      Зайтун жуда узоқ умр кўради. Сурия, Яман, Испания ва  Исроилда 2000 йилдан ортиқ    умр кўрган зайтун дарахтлари бор.

      Зайтун  мевасида 56% гача мой, гликозитлар, оқсил, витаминлар бор. Ўсимлик баргларида эса эфир мойлари, Алкалоидлар, органик кислоталар, фитостеринлар, витамин С ва ошловчи моддалар мавжуд.

      Зайтун ёғи кимёвий таркиби жихатидан она сути таркибидаги мойга яқин турадиган ягона ўсимлик хисобланади. Грецич, Италия,  Испания каби йирик давлатлар энг катта даромадларини айнан шу зайтун ёғидан олганлари учун хам “Суюқ олтин” дейишади.

     Зайтун мойи табобатда қадимдан ишлатилиб келинади. Зайтун мойи билан қилинадиган ташқи муолажада қуймич нервларининг яллиғланишида ниқриз  (подагра) ва истиқсо (водянка) га енгиллик беришда ишлатилади. Зайтунни газак ўти билан қайнатиб истеъмол қилинса, ичакнинг бураб оғришини тўхтади, гижжалардан халос қилади. Асосан зайтун ёғи хом зайтундан олиниб, тиббиёт ва табобатда кенг қўлланилади.

     Соғлом кишилар учун зайтун ёғининг энг яхшиси унфоқ ёғидир. Унфоқ ёғи бобомиз Абу Али ибн Сино фикрича, биринчи даражада совуқ ва қуруқдир. Етиладиган зайтун иссиқ бўлиб, ёғи мўътадил хамдир. Хом зайтун совуқдир. Чўпи ва япроғи хам совуқдир. Зайтун ёғининг хамма тури баданга қувват бахш этувчи харакатга мойил қилувчидир. Тузланган зайтуннинг суви хилтни тозалашда намакобдан кучлироқ таъсир қилади. япроғи милк учун яхшидир. Бу билан баданни ишқаласа терни тўхтади.

     Ёввойи зайтун ёғи кўп жихатдан гул ёғи кабидир. Мўйни сақлайди, хар куни ишлатилса, мўйни тез оқаришини тўхтади. Ёввойи зайтуннинг карамас, учуқ, эшакем касалликларига фойдаси каттадир. Ёввойи зайтуннинг хомидан сиқиб олинган ёғи хўл ва қуруқ яраларга, айниқса, қўтирга боғланса, қаваришнинг олдини олади. Чиркли яраларни тозалайди.

       Зайтун япроғини узум ғўраси билан узоқ қайнатилса, асалдек бўлиб қолади. Буни ейилган тишларни  қўпориш учун суртилади. Ёввойи зайтун ёғи бош оғриғига худди гул ёғидек фойда қилади.

      Ёввойи зайтун шираси қуритилиб, кулча қилинади ва қулоқ оқмасини даволаш учун ишлатилади. Зайтун ёғининг эскисини кўз хиралашишига қарши суртма қилинади. Япроғининг куйдирилганини кўз касаллигида тўтиё қилинади.

       Катаракта касаллигида зайтун ёғи шифо бағишлайди. Зайтун ёғини уч махал ўн беш кун томизса даво бўлади. Бўғин ва бод касаллигида 200 гр керосин ва 200 гр зайтун ёғидан олиб, 20 дона аччиқ қалампирга аралаштириб, қоронғу жойда икки хафта сақлагач, уни оғриган жойга суртилса, фойдаси тезда билинади. Агар узоқроқ  таъсир қилсин десангиз, уни жун мато билан ўраб юрса хам бўлади. Бошингизга бит ёки сирка тушиб қолган бўлса, бунинг учун зайтун билан озгина аччиқтош ва зиғир баргини талқонини қўйиб беш кун уч махал оч қоринга истеъмол қилинса яхши наф беради.

       Қора зайтун ўз данаги билан бирга астма ва ўпка касалликларида кенг кўламда қўлланилади. Зайтуннинг тузлангани ғализ бўлиб, иштахани қўзғатади, меъдани қуватли қилади. Ивитилгани хазм учун яхшироқ бўлиб тез хазм бўлади. Зайтунни газак ўти билан қайнатиб яллиғли қўланжга фойда қилади. Зайтунни шираси бачадондан (рутубат) овишига ва бачадондан қон кетишига қарши кўтарилади. Зайтунни арпа уни билан бирга чўзма ич кетишига қарши қуюқ суртма қилинади. Эски зайтуннинг ёғини узум ғўраси суви билан қўшиб қуюлтирилгани орқа тешикнинг ички яраларига хуқна қилинса фойда қилади. Зайтуннинг елими сийдик хамда хайз қонини хайдайди. Зайтун ёғини иссиқ сув билан қўшиб ичилса, қайд қилдиради. Захар қувватини синдиради. Зайтун мойи эмульсияси буйрак, ўт пуфаги ва ўт йўллари, жигар, қовуқ ва сийдик йўлларидаги пайдо бўлган тошларни туширишда хамда меъда – ичак касалликларини даволашга кенг кўламда қўлланилади. Зайтун мойидан тиббиётда баъзи мураккаб дорилар ва эритмалар хамда суртмалар тайёрлашда фойдаланилади.

        Бундан ташқари мойи юмшоқ суртги таъсирига эгадир. У “Олиментин”, “Цистенол”, ”Энатин”, “Роватин”, “Ровахол” каби комплекс препаратлар таркибига киради. Табобатда асал ва зайтун мойи илон ёки чаён чақилган жойга қўйилади. Қулоқ супрасининг ёрилишида зайтун ёғи сут билан аралаштирилиб, ёрилган жойга суртилса, фойдаси тез билинади. Мия пардаси орқали бўладиган бурун қонаши давом этаверганда уни тўхтади. Эркаклар ёши 55 – 60 ни қоралаб қолганида зайтун ёғи зирани ва боқила дони унини олиб асал  ва зайтун ёғини олиб простата безларига  суркаса қувуқни махкам тутади.

       Ариқларнинг бўйларида ўсадиган чаён ўтни устидаги ширани олиб унга зайтун ёғи аралаштириб қулоққа томизилса, оғриқни босади. Бу малхам дори қулоқ ичи ярасини хам қуритади.

      Мозарион номли гиёхни талқон қилиб, унга сув ва зайтун ёғи билан аралаштирилса, у тайёр суртма сичқон, ит ва чўчқаларни ўлдиради. Қўзғуннинг ўтини енгил қирликка зайтун ёғига қўшиб қулоққа томизилса, қулоқдаги кирларни чиқариб, қулоқни очади.

        Яманда мурра деган дарахт ўсади. Шу дарахтни танасига озгина тиғ тегса ундан сизиб суюқлик оқиб чиқади. Шу суюқлик қотиб мур елимига айланади. Шу муррани шароб билан аралаштириб унга зайтун ёғи қўшилса ва тайёр бўлган малхамни олиб қўйиб керак пайтда оғизни чайқаса, тишларни махкам ва бақувват қилади ва уларнинг ейилиб кетишига тўсқинлик қилади. Мулкни мустахкамлайди, ундаги рутубатни кетказади. Бу яраларга суртилса уларни қуритади.

        Оддий кавракни зайтун ёғи билан қўшиб ишлатилса танани терлатади. Бундан ташқари назла ўтини зайтун мойига қўшиб суркаса бу хам терлатиб одамга ором беради. Агар сиз чаён ушлаб уни зайтун ёғида аралаштириб сочга суртсангиз сочни махкам қилади, калтакесакнинг думини олиб уни зайтун ёғида думи титилиб кетгунча  қайнатилса ва сочга суртасангиз сочингизни тўкиб юборади. Агарда зайтун ёғини қуйқасимон узум  ғўрасининг  суви билан қуйилгунича қайнатиб, емирилиб кетаётган тишларга суртилса, уларни қўпориб туширади. Зайтунни чўл қовоғи, яъни тиканли оқ гулларидан гул узуми билан сариқ беда қўшиб баданга суркаса, баданни тозалайди, силлиқ қилади, сепкил ва яралардан қолган қора изларни кетказади. Бу малхам кўз тагидаги қонталашни хам кетказади.

       Турп уруғини ёки бахорги баргларини зайтун билан истеъмол қилса озуқа бўлади. Бўймадаронни олиб унга зайтун мойи қўшиб, уни қайнатиб ишлатилса, меъдани қиздиради, унинг совуқлигини кетказади. Зайтун ёғини кунжут ёғи ва бўйимадаронни олиб аралаштириб уни “тулки касали”га  ишлатилса, фойдаси каттадир.

     Гиёхлардан хосил бўлган кул сувга зайтун ёғи аралаштириб баданга суртилса баданни терлатади, асаб оғриғига ва фалаж касаллигига фойда қилади.

       Гулхайри барги билан зайтун аралаштириб куйган танага қўйилса фойдаси дарров билинади. Агарда уй сиркасини жун матога олиб унга зайтун қўшиб бошга қўйилса, иссиқдан бўлган бош оғриғига фойдаси бордир.

      Худди шуни тишларга қўйилса, тишларни мустахкамлайди.

      Эрманни зайтун ёғи билан аралашганини баданга суркаб олсангиз пашша ва чивиндан сақлайди. Денгиз пиёзини санавбар елими билан аралаштириб уни зайтун ёғи билан суртилса, сўнгалларни қўпиради, “тулки касаллиги”  ва “илон касаллиги”га суртилса ёки ишқаланса сочни ўстиради. Тўпалоқ ўт ва зайтун мойи аралаштирилиб жониворларга яқинлаштирилса жониворларни ўлдиради.

     Хозирги пайтда зайтуннинг 500 га яқин навлари мавжуд бўлиб, улар асосан икки гурухга: консервабоп ва мой берувчи гурухларга бўлинади.

     Зайтуннинг тоза мойларидан “Малхам” халқ табобат маркази ўз беморларига  чегирмалар билан беради. ( мурожат учун телефон рақамимиз +998-91-611-0-611 ёки электрон манзилимиз :abduqodir sattarov malham53@mail.ru)Марказ буйрак – тош ва ўт – тош касалликларини мўжизакор зайтун мойи орқали даволаб беморлар дардига малхам бўлаётир. Ўт – тош касалликларини 8 – 10 кунда, болалар ва ўсмирлардаги қурт – меъда касалликларини 4 – 6 кунда даволаб келаётир. Агар 65 гр зайтун ёғини олиб 300 гр иссиқ сув ёки арпа суви билан истеъмол қилинса, ични шиддат билан келтиради, бод (ревматизм) хасталигига шифо бўлдаи. Агар уни шароб ёки сув билан ичилса, йўғон ичак дарди ва шиши бўлмиш қуланжни даф этади ва ичаклар дардига шифо бағишлаб, меъда – қуртларга қирон келтиради. Буйрак ва қовуқ тошларини майдалаб тўкиб юборади. Кўп терлатиб, пешобни юргизади. Агар зайтун ёғини ичиб қайт қилинса, бадандаги захарларни чиқариб юборади. Илиқ зайтун ёғи ила хуқна қилинса тиқилмалар, бел оғриғи, бўғимлар дарди ва бод хасталикларига шифо топасиз. Шуни эсдан чиқармангки, зайтун ёғидан бир кунда ейиш миқдори 30 – 40 гр.дир. Янги олинган зайтун ёғини ярми қолгунча доғланса, бу ёғ қадимги зайтун ёғи хисобланиб келинади.

Фойдали маслаҳатлар.

Зайтун ёғига узум сиркаси аралаштирилса, қуёш таъсиридан, сафро хилти ошиб кетишидан ҳосил бўлган бош оғриғига шифо бўлади. Бунда аралашмага латтани ҳўллаб, бошга боғлаш ёки суртиш керак.Зайтун ёғини уч маҳалдан ўн беш кун мобайнида томизилса, тиқилмалардан пайдо бўлган кўз касаллиги – катарактага даво бўлиши кузатилган.

Бўғин бод касаллигини даволаш учун зайтун ёғидан 200 грамм, тоза керосиндан 200 мл ва 20 дона аччиқ қизил қалампир олинади. Қалампир майдаланади ва зайтун ёғи керосинга қўшилади, сўнгра илиқ жойда икки ҳафта сақланади. Сўнг оғриётган жойга суритилади ва жун мато билан ўралади.

Зайтун ёғига қичитқи – газанда ўти қўшиб қайнатилади. Тайёр бўлган қайнатмадан истеъмол қилинса, ичаклар бураб оғришини қолдиради, гижжаларни туширишда фойда беради.

      7 йилдан ортиқ сақланган ёғ шифобахшлик қуввати ортиб баласон мойидан ўтади. Бу ёғ қанча эскирса, шунчалик кучли бўлади. Яман халқининг гапига қараганда зайтун ёғи 400 йилгача кучини йўқотмас экан. Унинг 75 гр.ини 75 гр асал ва 25 гр. Мустаққо елими ва 25 гр седана ёғи билан уч кунгача совуқ сув ичилмаса, барча совуқ мижоз иллатлардан, шоллик, юзнинг бир томонга қийшайиб қолиши ва шу каби хасталиклардан халос бўлишга нажот бағишлайди. Хидланган зайтундан тортиб олинган ёғи истеъмол қилинса баданда ёмон моддалар ва қичима пайдо қилади. Бундай холда бинафша шарбатини ичиш тавсия қилинади. Агар сизнинг қон босимингиз ошиб турган бўлса, дарров бир қошиқ зайтун мойи ичинг ва озгина ором олинг.

Қондан ўйнар бўлса юрагинг хар дам,

Доим ёнингда бўлсин бир “санам”.

“Суюқ олтин” бўлса доимо хамдам,

Шунда тарк этгуси мангу сени ғам.

Мурожат учун телефон +998-91-611-0-611.Электрон почтамиз:abduqodir sattarov<malham53@mail.ru>

                                                                                  Абдуқодир Сатторов

                                                                               “Малхам” табобати маркази

                                                                                рахбари, халқ табиби.

ЖОН АЗОБИ: УЧ ШОХЛИ НЕРВ НЕВРАЛГИЯСИ

TIB.UZ  ЖОН АЗОБИ: УЧ ШОХЛИ НЕРВ НЕВРАЛГ ия     

Бирор жойингиз оғриб турса, оғриганда ҳам қаттиқ азоб берса, ҳеч нарса татимайди, Шунинг учун ҳам халқимизда « Соғлом танда – соғлом ақл», «Соғлигинг – бойлигинг» деган мақоллар бекорга айтилмаган. Жонингиз қийналаётгани шундоққина юзингиздан билиниб туради. Лекин баъзи ҳолларда юзингизнинг ўзи оғриб аъзоб берса-чи? Мободо тишингиз оғриб қолгудек бўлса, бунга нервлар сабаб бўлаётганини баъзан ўйлаб ҳам кўрмайсиз. Баъзан тиш оғриғига, нервларнинг оғриши ҳам қўшилиб кетади. Юзнинг бу каби азоб чекишига кўпинча уч шохли нерв невралгияси сабаб бўлади.
Касалликнинг номидан кўриниб турибдики, бу нервнинг учта асосий шохи бор. Уч шохли нервнинг III шохининг зарарланиши амалда нисбатан кам учрайди.
Неврологияда оғриқлар! Бунда кесгандек, сачгандек, отгандек, худди ток ургандек бўлади ва беморга жуда қаттиқ азоб беради.
Бу касалликларни асосан невропатологлар даволайдилар, лекин кўпинча беморлар адашиб терапевтлар, айниқса, стоматологларга мурожаат қиладилар.
Врачлар тажрибасида уч шохли нерв невралгияси билан бир қаторда невралгоневрит ҳам учраб туради. Баъзи врачлар бир-бирига ўхшаш бу икки, лекин ҳар хил даволаш керак бўлган касалликни бир-биридан ажрата олмайдилар. Натижада иккаласига ҳам бир хил даво қилинади. Бу икки касалликни даволашда энг устивор вазифа аввало уларни бир-биридан ажрата билиш керак, шундагина кўзланган натижага эришиш мумкин. 
Уч шохли нерв невралгияси инфекция таъсири, моддалар алмашинувини бузилиши (қандли диабет), шу нерв шохчалари йўналган бош суяги тешикларида ва суяк ичи каналларида содир бўлаётган ўзгаришлар туфайли вужудга келади. Уч шохли нерв невралгиясининг ривожланишига бош суяги ўсишидаги нуқсонлар ҳам сабаб бўлади. Уч шохли нерв невралгоневрити грипп, тонзиллит, сил, захм, шикастланиш ва шамоллаш натижасида юзага келади. Юз-бурун коваклари яллиғланиши (синуситлар), тиш ва милкнинг оғриши ва бошқа ҳар хил касалликлар натижасида оғриқ азоб беради.
Уч шохли нерв невралгияси ҳақида бундан 200 йил муқаддам батафсил баён қилингин бўлса-да, шу кунгача унинг пайдо бўлиши сабаби охиригача аниқланмаган. Ушбу йўналишда олимлар изланишлар олиб бормоқда. Тахминларга кўра, бу касаллик эндокрин моддалар алмашинуви, томир ва иммунологик ўзгаришлар таъсирида пўслоқ, пўстлоқ ости структураси реактивлиги бузилиши натижасида пайдо бўлади.
Юз терисида, асосан оғиз шиллиқ пардаларида ва ҳатто тишларда, шунингдек, милк соҳасида кичик-кичик соҳаларга нарса тегиши, иссиқ ёки совуқ таъсир қилиши оғриқ хуружларининг бошланишига сабаб бўлади. Овқатни чайнаш, гапириш, кулиш ва ҳатто шамол тегиши оғриқ хуружларига сабаб бўлиши мумкин.
Уч шохли нерв невралгиясида юзнинг маълум бир жойи қаттиқ, хуружсимон, чидаб бўлмайдиган даражада оғрийди. Юзнинг шу нерв шохчаларига хос қисмлари оғрисада, зарарланмаган шохчаларига ҳам оғриқ таъсир этади.
Оғриқ жизиллатувчи, куйдирувчи, санчувчи ток ургандек табиатда бўлади. Оғриқ хуружлари вақтида юз мушаклари тортишиб қолиб, қаттиқ азоб беради.
Бу касалликнинг ўзига хос белгиларидан яна бири шуки, бемор оғриқ бошланиши биланоқ оғзини ярим очганича қимирламай қотиб туради, кейин қўли ёки даструмоли билан оғриётган ерни ишқалай бошлайди. Кўпинча оғриқ бошланиши биланоқ бемор кавш қайтараётгандек ёки чапиллаётгандек ҳаракатлар қилади. Бу азобли оғриқлар бир неча сониядан 2-3 дақиқагача давом этади ва бир кунда бир неча марта, айрим ҳоллларда кетма-кет такрорланади. Ҳар бир оғриқ хуружи вақти-вақти билан ўз-ўзидан пайдо бўлаверади. Лекин гаплашаётганда, овқатланаётганда, совуқ хаво тегиши натижасида ёки аксирганда оғриқ қўзғалиши мумкин.
Айрим вақтларда юз мушаклари ҳаракати ҳам оғриқ хуружлари қўзғашига сабаб бўлиши мумкин. Шунинг учун баъзи беморлар юзларини ҳаракатлантиришдан қўрқиб, врач саволларига гапирмасдан ёзма равишда жавоб қайтарадилар. Бемор тишларини тозаламайди, соқолини олмайди ва ҳаттоки кулмайди чунки салгина ортиқча ҳаракат, бирозгина тегиниш ҳам азоб беради. Шўр ёки ширин, совуқ ва иссиқ нарсаларни еганда ҳам оғриқ хуружи тутиб қолади.
Оғриқ хуружи вақтида кўпинча вегетатив ўзгаришдар рўй бериб, кўздан ёш оқади, бурундан сув келади, юз қизариб ёки оқариб кетади, тер босади. Оғриқ хуружи ўтиб кетгандан кейин касал бўшашиб, беҳол бўлиб қолади, оғзида темир мазаси пайдо бўлади.
Қаттиқ азоб берадиган оғриқлар тўсатдан ҳеч бир сабабсиз пайдо бўлиб, бир кунда бир неча маротаба кетма-кет такрорланиб туради,шунинг учун бемор яна оғриб қолишидан қўрқиб, ваҳимага тушади. Касаллик борган сари зўрая боради.
Яна айрим ҳолларда бемор оғриқлар натижасида бутунлай ухлай олмайди. Иш қобилияти пасайиб, иштахаси йўқолади.
Оғриқ хуружи йўқ пайтларда юзнинг бирор жойига қўл тегиб кетса яна хуруж пайдо бўлади. Бу жойлар «Триггер соҳалари» деб аталади ва кўпинча оғиз бурчакларида, бурун катакларида, даҳанда ва бошқа жойларда жойлашади. Бемор силкинмасликка ҳаракат қилиб, авайлаб, секин-аста қадам босадиган бўлиб қолади. Чунки қаттиқ қадам ташлаганда ҳам оғриқ пайдо бўлади.
Оғриқ хуружларидан ташқари беморнинг оғзи қурийди ва қичишади, танглайи ва тишига бирор нарса тегиб тургандек бўлади. Шуни ҳам айтиб ўтиш керакки, бу касаллик билан аёллар, хусусан, 40 ёшдан ошган аёллар эркакларга қараганда кўпроқ чалинадилар. Лекин бу касаллик болаларда умуман учрамайди.
Ҳозирги кунда бу касаллик консерватив ва жарроҳлик йўли билан даволанади. Муолажаларни фақат врач-невропатолог кузатувида олиш керак. Оғриққа чидаб юрмаслик, албатта, даволаниш шарт. Ўзбилармонлик билан турли дорилар ичиш, уйда иссиқ қилиш, буғлаш ёрдам бермайди. Сизга маслаҳатимиз, иложи борича асабингизни бузманг. Асабийлик кўпинча неврологик касалликларга сабаб бўлади. Юзингизни доимо совуқдан асранг.
Қуйидагиларни синчиклаб ўқисангиз, дардингизни қаердалигини билиб оласиз.
Юқорида айтиб ўтилганидек уч шохли нерв учта шохчалардан иборат. Бироқ булардан ташқари, бу нервлар дарахтида, яна кичкина бир шох ўсади, баъзан куйгандек, ачиштирадиган қаттиқ оғриқ шу ерда етилади.
Биринчи шохчани олиб кўрайлик. Уч шохли нервнинг бурун-киприк тугуни невралгияси бўлиб, офтальмология бўлимига киради. Шунинг учун ҳам кўз олмаси, қош усти ва буриннинг тегишли томони оғрийди. Оғриқ кечаси пайдо бўлса, кўздан ёш оқади. Конъюнктивит пайдо бўлиши мумкин. Бунга касалликнинг эрта яъни ўртача 30 яшли одамларда пайдо бўлиши хос бўлиб, оғриқ бир кеча-кундузгача тўхтамайди.
Иккинчи шохча эса танглай қаноти тугуни бўлиб, асосан жағ соҳаси оғриб, оғриқ чаккага, энсага баъзан елкага беради. Хуружлар асосан тунда ёки кечаси бошланиб, ўн дақиқача давом этади.
Учинчи қулоқ-чакка невралгиясида эса чакка, қулоқнинг ичи, ташқи эшитув йўлининг олдинги девори ачишиб, симиллаб, баъзан лўққиллаб оғрийди.
Оғриқ пастки жағга ўтиши мумкин. Бунда кўплаб сўлак оқади.
Тўртинчиси – тил нерви невралгияси. Ҳар қандай ёшда пайдо бўлади. Унга инфекция, заҳарланиш, шикастланиш, томир касалликлари сабаб бўлиши мумкин. Кўпинча тилнинг тегишли томонида сезгирлик камаяди. касаллик узоққа чўзилганида фақат оғрибгина қолмай, балки таъм билиш сезгиси ҳам йўқолиши мумкин.

7 самых популярных лекарств от гриппа

Арбидол был запатентован в 1974 году советскими учеными. Разработки происходили по заказу военных и поэтому о судьбе этого изобретения и его эффективности не было никаких сообщений. Промышленное производство «Арбидола» началось в 1992 году. В 2001 году компания «Мастерлек», которую создали предприниматели Шустер и Мартьянов, выкупили патент на производство «Арбидола». Затем они подняли цену на «Арбидол» с 20 рублей до 120 рублей, а затем пустили рекламу на телевидение. За первый год продажи «Арбидола» выросли в 4 раза. В 2003 году компания «Профит-Хаус», которая управляет активами Романа Абрамовича, купила 5 заводов в России у американской корпорации ICN Pharmaceutical. Вскоре «Арбидол» стали рекомендовать Татьяна Голикова и Геннадий Онищенко, а в 2009 году во время вспышки свиного гриппа, продажи «Арбидола» выросли на 102 процента. В 2010 году на телевидении прошел репортаж, где Путин заходит в аптеку и интересуется есть ли в продаже «Арбидол». На данный момент «Арбидол» превратился в жизненно необходимый лекарственный препарат

Икки минг ўн бешинчи йил бошланди, ажабо,

Янги йил хуш хабарин келтирди тонгги сабо.

Қутлов ва табриклар ҳам ҳуш ёқурким, дилрабо,

Совға, саломлар олиб, кириб келди Қорбобо,

Ассалом, эй Янги йил, ҳуш келибсан, марҳабо!

Ассалому-алайкум хурматли мехрибон оналар, қалби дарё опа-сингиллар, бағри кенг ака-укалар!

Мен аввало барчангизни кириб келаётган янги-2015 йил билан муборакбод этаман!

Бу келаётган йил барчангизга омад ва сихат - саломатлик тилаш билан бирга ,шу янги йил бахонасида аразлашган қариндош-уруғлар бир-бирлари билан гина-қудратларини унутиб бир-бирлари билан иноқ ва мехрибон бўлишларини етишмаган орзуларнгизга бу йил етишингизни “ОЛЛОҲИМ”дан сўраб қоламан.

Сизларга ҳурмат ва эхтиром ила Абдуқодир Нурмухаммад ўғли Саттаров



Ўлкамизни яшнатиб,яна ҳам обод этиб,

Эзгу орзу тилаклар,барчасин бунёд этиб.

Дилдаги ғуборларни, кекларни барбод этиб,

Беморларни дардлардан, ғамлардан озод этиб,

Янги йил келаётир, барчамизни шод этиб.!



Янги йил бу..қўй йили, молу қўйлар кўпайсин,

Ўзбекларнинг удуми..юртда тўйлар кўпайсин!

И ж о д , илҳом булоғи..орзу, ўйлар кўпайсин,

Юрт..элда шодиёна, қўшиқ, куйлар кўпайсин!

Гуллаб..яшнар ҳамиша Ўзбекистон д и ё р и ,

Кексаларни эъзозлаш... йилимизнинг шиори!

Тарвуз шарбати

Тарвуз шарбати

Тарвузни юрак ва буйрак билан боғланган шишларда истеъмол қилиш тавсия этилади. Жигар хасталикларида тарвуз шарбати организмдан фақат суюқликни чиқариб қолмай, балки уни енгил ҳазм қилувчи шакар билан ҳам таъминлайди.

Тайёрлаш усули:
Янги тарвуз ювилади ва 4 қисмга бўлиб кесилади. Лаҳими пўчоғидан ажратиб олинади ва майдаланади. Сўнгра лаҳм шарбати тўла ажралиб чиққунча сиқилади ва сиздириб олинади, хоҳишга қараб шакар қўшиш мумкин ва 5 – 10 дақиқа қайнатилади. Тайёр шарбат совуқ ҳолда берилади.

Бир стакан шарбат учун 200 гр тарвуз ва 5 гр шакар керак.

Дунёдаги энг семиз одам зотилжамдан вафот этди

Вазни 420 килограммга тенг британиялик Кит Мартин 45 ёшида зотилжамдан вафот этди. Бу одам ўз вақтида расман сайёрамиздаги энг семиз киши деб тан олинган эди. Мартин жарроҳлик йўли билан ошқозонининг тўртдан уч қисмини олдиргандан сўнг, саккиз ой қийналиб яшаб, охири вафот этди.
Марҳумнинг вафотидан кўп ўтмай, уни операция қилган жарроҳ ҳукуматга ариза ёзиб, фастфудга солиқ солишни сўраган. Жарроҳнинг айтишича, беғам Мартин уйда ўтириб, гамбургер, чипс, пончик ва бошқа зарарли таомларни еб, ортиқча вазн тўплаган.

Мартин нонуштада олтита қовурилган тухум, тушликда пицца, Хитой ошхонаси таомлари, шашлик ва биг-маклар ерди. Ҳар куни олти пинта қаҳва ва икки литр газли ичимлик ичарди. Орада доим шоколад, печенье ва бошқа ширинликларни еб юрган.
“У ҳиссий муаммолари туфайли овқатдан таскин излаган ва жуда тез фастфудга ўрганиб қолган. Ҳатто кит ҳам 1 кунда бунча калория қабул қилмайди”, — дейди доктор Кесава Маннур.

Мартиннинг вафотидан бироз олдинроқ, британ телевидениеси у ҳақида “70 Stone & Almost Dead” (“420 килограмм ва деярли ўлган”) деб номланган ҳужжатли фильмни суратга олганди.

Манба: Вести.ру14.12.2014

Ўпкадан бошқа аъзолардаги туберкулёз ёки муаммонинг тўғри ечими


Беморга сил (туберкулёз) юққанда тананинг ҳамма аъзо ва тизимлари шикастланиши мумкин. Чунки туберкулёз — шакл ва клиник-морфологик кўринишлари кўп қиррали, умумий келиб чиқиш сабаблари бир хил касалликдир. Сил фақат ўпкада эмас, барча аъзоларда учраши аниқланган. Ўпкадан ташқари, кўпинча, буйрак, суяк-бўғим, таносил, қорин бўшлиғи аъзолари, лимфа тугунларида бўлиши мумкин. Бундай кўринишдаги касаллик кўпинча клиник яширин ҳолатда кечади. Уларни топиш учун фақат юксак даражадаги усуллар, шу жумладан ультратовуш текшируви усулларини қўллаш яхши самара беради.

Ташхиси мураккаб

Сил таёқчалари организм­га тушгандан сўнг яшовчанлигини узоқ вақт сақлаб қолади. Орадан кўп йиллар ўтгач, тана учун нохуш ша­роит­лар таъсирида ўпка, буйрак, лимфа тугунлари, қорин бўшлиғи аъзолари, тери, марказий асаб тизими ва бошқа аъзоларда сил ривожланиши мумкин.

Ўпкадан ташқари сил эпидемик ҳолатнинг ривожланишида ҳам аҳамиятга эга.

Ўпкадан ташқари силнинг ташхиси мураккаб. Уни замонавий асбоблардан фойдалангандагина аниқлаш мумкин. Ҳозирги вақтда рентген ва радиологик усуллардан таш­қари тиббий тасвирларни янги усуллар билан текшириш кенг қўлланилмоқда. Компьютер ва магнит-резонанс томография, ультратовуш текшируви шулар жумласидан. Бу текшириш усулларининг ичида зарарсизлиги, юқори кўрсаткич бериши, нисбатан арзонлиги, кўп маротаба текшириш имкони борлиги билан ультратовуш текшируви тезда тиббиётнинг ҳамма соҳаларига, шу жумладан, фтизиатрияга кириб келди.

Юрак, қон-томир, қорин бўшлиғи аъзолари, буйрак ва таносил аъзолари, эндокрин безлари, суяк-бўғим ва лимфа тизими касалликларини текширишда ультратовуш текшируви катта имкониятлар очиб беради.

Маълумот: Ўпкадан ташқарида учрайдиган сил Европа мамлакатларида 25 фоиз, АҚШда 30 фоиз, Канадада 50 фоизни ташкил қилган.

Бефойда даволанманг

Бу касаллик ўпкадан бош­қа аъзода экани ўз вақтида аниқланмаса, бемор бош­қа касалликнинг ташхиси билан беҳуда муолажа олиб юраверади. Лекин ташхиси нотўғри қўйилгани туфайли даволанишлари фойда бермайди. Баъзи беморлар пиелонефрит, цистит, буйрак-тош касаллиги ва бошқа ташхислар билан узоқ вақт урологда даволаниб юришади. Бироқ уларнинг даволанишларидан ҳеч бир самара бўлмайди. Етук мутахассис замонавий ускуналар ёрдамида бу беморда аслида буйрак туберкулёзи борлигини аниқлайди. Бемор шу ташхис асосида муолажа қилингандагина тезда шифо топади.

Худди шундай эркак ва аёл таносил аъзолари силида ­беморлар узоқ йиллар давомида андролог ва гинекологда бепуштлик билан самарасиз даволаниб юришади. Суяк-бўғим тизими силида беморлар остеохондроз, умуртқа чурраси, оқма яралар билан травматолог, неврапатолог ва жарроҳларда самарасиз даволанадилар. Қорин бўш­лиғи аъзолари силида беморларга жарроҳларда кўричак ошқозон ва ўн икки бармоқли ичак яраси, ичак тутилиши ва бошқа ташхислар билан жарроҳлик муолажалари ўтказилган ҳоллар аниқланган. Беморлар аҳволи ёмонлашгачгина силга қарши диспансерларга юборилади. Ташқи лимфа тугунлар туберкулёзи билан беморлар кўпинча онкологларда самарасиз даволанадилар.

Эрта аниқлаш — асоратсиз даво

Ҳозирги эпидемиологик аҳвол ва сил патоморфозининг ўзгариши натижасида ўпкадан ташқари сил шакллари кўпа­йиб боряпти. Буйрак, таносил аъзолари, суяк-бўғим тизими аъзолари, лимфа тугунлари сили, қорин бўшлиғи аъзолари сили шулар жумласидандир.

Марказимизда Марказий Осиёда биринчи бўлиб ўпкадан ташқари аъзолардаги силни эрта аниқлашда ультратовуш текшируви кенг қўлланиляпти. Бу усул ёрдамида буйрак, эркак ва аёл таносил аъзолари, лимфа тугунлари, қорин бўшлиғи аъзоларидаги деструктив емирилишлар тезда аниқланиб, ўз вақтида асоратларсиз даволанади.

Миразим ҲАКИМОВ,

Республика ихтисослаштирилган фтизиатрия ва пульмонология

илмий-амалий тиббиёт маркази урогинекология бўлими мудири 09/12/2014
od-press.uz

Дори воситала

Дори воситалари озиқ-овқат маҳсулотлари ва суюқликлар биргаликда қабул қилинганда, улар дори таъсирини фаоллаштириши ёки аксинча нейтраллаши мумкин. Бугун дориларнинг бошқа воситалар билан муносабати ҳақида сўз юритамиз.
АНТИБИОТИКЛАР
Ушбу дори воситалари жуда инжиқдир. Нордон шарбатлар, газланган сув, қаҳва, сут ва сут махсулотлари билан биргаликда қабул қилиниши тетрациклин ва пенициллин қатори антибиотикларнинг сўрилишини камайтиради. Углеводларга бой таомлар билан биргаликда қабул қилинса, ушбу дориларнинг парчаланишига олиб келади. Шунингдек, антибиотиклар билан биргаликда витаминларни қабул қилиш мумкин эмас. Баъзи витаминлар хаттоки антибиотикларга нисбатан аллергик жараёнларни кучайтириши мумкин. Шу билан бирга антибиотиклар витаминларни парчалайди.
АСПИРИН
Таркибида кўп миқдорда витамин С сақловчи сабзавотлар организмдан аспирин чиқарилишини тезлаштиради. Аспирин, шунингдек, сариёғ, сметана, ёғли махсулотлар билан яхши "келиша" олмайди. Нордон мевалар ва сабзавотлар аспирин таркибидаги моддаларнинг фаоллашувига, бу холат эса препарат токсиклигининг кучайишига сабаб бўлади.
ПАРАЦЕТАМОЛ
Парацетамолни таркибида кўп оқсил сақловчи маҳсулотлар, нордон мевалар, сабзавот шарбатлари билан бирга аралаштирмаслик керак.
АНАЛЬГЕТИКЛАР
Анальгетикларни колбаса, қуритилган балиқ маҳсулотлари, консервалар билан биргаликда истеъмол қилмаслик керак.
АЛКОГОЛЬ
Барча дори воситалари ҳар хил даражада алкоголь билан бирга фаол реакцияга киришади.

"Бекажон" хафтаномаси

Оғиздан келадиган бадбўй ҳид

— Кўпинча милким қонайди. Эшитишимча, бу касалликдан экан. Уни қандай даволаса бўлади?

Мансур СУЮНОВ,  Қашқадарё вилояти

— Милк касалликлари, тишлам (прикус)­даги патология, кариес, тишларнинг зич жойлашиши ҳамда турли юқумли касалликлар милк қонашига сабаб бўлади, — дейди олий тоифали шифокор, стоматолог Заҳро АБДУРАҲМОНОВА. — Оғиз бўшлиғи гигиенасига риоя қилмаслик натижасида тишларда юмшоқ караштлар пайдо бўлади ва бу оғиз бўшлиғида кўплаб зарарли микроорганизмларнинг ривожланишига шароит яратади. Бундан милк яллиғланади, қонайди.

Гигиенага риоя қилинг

Тиш-милк касалликлари, қизилўнгач, меъда-ичак, қандли диабет, ўпка касалликлари билан оғриган кишиларда оғиздан бадбўй ҳид келиши кўпроқ кузатилади. Бундан ташқари, тишлар яхши ювилмаса, овқат қолдиқлари қолиши ҳамда чириши мумкин. Натижада, милк яллиғланади.

Шунингдек, оғиз бўшлиғи гигиенасига риоя қилмаслик, кариес билан касалланган тишларни ўз вақтида даволамаслик, тиш ковакларида овқат қолдиқларининг чириши, йирингли жараёнлар оғиздан бадбўй ҳид келишига сабаб бўлади.

Туз, намокоб билан ювиш фойдалими?

Тишни туз, намокоб билан чайиш яхши фойда беради, лекин ҳар доим ҳам эмас. Фақатгина йирингли жараёнларда кўпроқ фойда бериши мумкин. Шу билан бирга, исириқ билан чайиш ҳам яхши натижа беради. Бунинг учун исириқ қайнаган сувда дамланади. Ундан сўнг совитилиб, оғиз бўшлиғи чайилади.

Олдини олиш учун

Милк  қонаши ва оғиздан бадбўй ҳид келишининг олдини олиш учун, аввало, оғиз бўшлиғи гигиенасига риоя қилиш, ўз вақтида стоматолог кўригидан ўтиш, овқатланиш тартибини тўғри йўлга қўйиш керак.

Йилига камида икки маротаба стоматолог кўригидан ўтиш лозим. Меъда-ичак ва бошқа касалликларни ўз вақтида даволаш зарур. Шунингдек, ҳўл мева ва сабзавотларни кўпроқ истеъмол қилиш, овқатдан кейин тишларни ва протезларни тозалаб ювиш, врач кўрсатмаларини ўз вақтида бажариш зарур.

Овқат таркибида калий, фосфор ва дармондорилар етишмаслигининг  олдини олиш, тишларни тўғри парвариш қилиш тавсия этилади.

Фаррух БЕРДИЁРОВ

ёзиб олди.

Иккинчи нон»нинг сири
Ошхона бекалари ширин таомлару салатларни картошкасиз тасаввур этолмайдилар. Ҳам тўйимли, ҳам мазали бўлган «иккинчи нон» ўзининг фойдали хусусиятлари билан ҳам ажралиб туради. Ушбу саҳифада сабзавотлар «етак­чиси» ҳа­қида маълумот берамиз.

Таркиби

Ҳар бир картошка меваси таркибида 20-25 фоиз крахмал моддаси ҳамда инсон организми мустақил равишда ишлаб чиқара олмайдиган минерал тузлар ва аминокислоталар мавжуд.

Халқ табобатида

Янги картошка суви меъда ширасини жойига келтириш, зарда қайнаши, кўнгил айнишини йўқотиш, меъда ва ўн икки бармоқ ичак яраси битишини тезлаштириш учун ишлатилади. Картошка крахмалидан эса меъда-ичак касалликлари (гиперацид гастрит, спастик колит, ярали колит, диспепсия)да ўраб олувчи, яллиғланишга қарши, шунинг­дек, пешоб ҳайдайдиган восита тариқасида фойдаланилади. Бронхит ка­сал­лигида эса картошкани сувда қайна­тиб, буғидан нафас олиш буюрилади. Ян­ги картошка сувини қаймоққа қориштириб, баданнинг сепкил тошган, куйган, ёрилган жойларига қўйилади. Картошка таркибида калий кўп бўлгани боис, уни сий­дик ҳайдайдиган восита тариқасида юрак ва буйрак касаллиги билан оғриган бе­морларга буюрилади. Бундан ташқари, танадаги куйган ёки қадоқ жойлар тезроқ тузалиши учун хом картошканинг ярми ўша соҳага боғлаб қўйилади.

Замонавий тиббиётда

Картошка гулларидан тайёрланган дамлама артериал қон босимини пасайтириб, нафасни жонлантириши, картошка таркибидаги глюкоалкалоидларнинг гижжалар, микроблар, замбуруғларга қарши таъсир кўрсатиши ўтказилган тадқиқотларда исбот этилган. Картошка таркибида бўладиган соланин бошқа алкалоидларга қараганда камроқ заҳарли, лекин таъсири кортизон таъсиридан қолишмайди.

Арчилган картошка сувда узоқ вақт қолса, тўйимли моддалари камаяди.

Арчилган картошкани 1-1,5 соатча сувга солмасдан устига намланган тоза мато ёпиб қўйиш мумкин.

Пўсти арчилмай, сувда пиширилган картошка дарҳол совуқ сувга солинса, пўсти тез кўчади.

Янги чиққан картошка қайнатилаётганда пўсти ёрилмаслиги учун сувга бир неча томчи сирка солинг.

Агар картошкани қовуришдан бир неча дақиқа олдин қайноқ сувга солиб қўйилса, у тез ва мазали бўлиб пишади. Товага солишдан олдин қуритиш керак.

Алюминий идишда пўчоғи арчилмаган картошкани қайнатманг, бундан идиш қораяди.

Картошкани пиширганда идишга кўп сув солманг. Сув картошкани бир сантиметр қалинликда беркитиб турса кифоя.

Эҳтиёт бўлинг!

Картошканинг тугунаклари тупроқдан чиқиб қолганда заҳарли соланин моддаси кўпайиб, ранги кўкариб қолади. Бундай картошкани истеъмол қи­лиш мумкин эмас

12/11/2014

Исириқ асабийлашишдан халос этади

Тобимиз қочса, дарров уйда исириқ тутатамиз. Мазкур шифобахш ўсимликнинг фойдали хусусиятлари кўп.

Бу ҳақда олий тоифали шифокор Сайёра УМАРОВА шундай дейди:

— Бу хушбўй ўсимликни бир зумда тутатиб юбориш орқали соғлигимизга таҳдид солаётган вирусларга қарши самарали курашиш мумкин.

Исириқ таркибидаги гармалин моддаси вирусни нейтраллаш хусусиятига эга. Шунинг учун нафақат грипп, қолаверса, ёш болалар, қария­лар ёки сурункали касалликлар билан оғриган беморлар ётадиган хоналарни исириқ тутуни орқали хатарли вируслардан халос этиш мумкин.

Абу Али ибн Сино бобомиз «Тиб қонунлари» асарида бир қатор хасталикларни даволашда исириққа мурожаат қилган. Жумладан,  қуймич асаб толалари шамоллашида, тизза ва суяклар қақшаб оғришида оғриқ қолдирувчи дори сифатида ишлатган. Исириқдан кучли пешоб ҳайдовчи сифатида ҳам  фойдаланган.

Исириқдан ажратиб олинган гармен алкалоиди ва ўсимлик илдизидан тайёрланган спиртли суюқлик Паркинсон касаллиги (марказий асаб тизимининг сурункали авж олувчи касаллиги), тутқаноқ, бош миянинг яллиғланиши асоратлари, қалтирашни даволашда ҳамда ухлатувчи дори сифатида ишлатилади. Гармалин алкалоиди асаб тизимлари, юрак, ичак, бачадон, суяк, мушаклар ҳамда бош мия қон-томирларига кенгайтирувчи сифатида ижобий таъсир кўрсатса, дезоксипеганин алкалоиди эса периферик асаб тизими касалликлари, мияга қон қуйилганда содир бўладиган гемипарез (гавда ярмининг енгил фалажланиши) ва гемиплегия (гавда ярим мушакларининг фалажланиши)ни даволашда фойдаланилади.

Бир сиқим исириқни 400 миллилитр сувга солиб, паст оловда 5 дақиқа қайнатилади. Шу қайнатмага 10 кун давомида пахта ёки матони шимдириб, оғриган жойга суртиб турилса, тизза ва суякларнинг қақшаб оғришига даво бўлади. Бу дамлама билан оғиз чайилса, оғиз бўшлиғи ва томоқ оғриғи касаллиги барҳам топади.

Исириқни туйиб, хонанинг бурчаклари ва полига сепиб қўйилса, ҳар хил ҳашаротлар бу хонадонга йўламайди, борлари ҳам қочиб кетади.

Исириқдан фойдаланишда шифокор тавсиясига амал қилиш лозим. Агар эътибор берсангиз, айрим кишиларга исириқ ҳиди ёқмайди. Чунки иссиқ мижозли кишиларга исириқ акс таъсир кўрсатади. Бундай кишилар исириқдан тайёрланган дамламаларни ичишлари мумкин эмас. Бу уларнинг бошини оғритиб, юрагини беҳузур қилиши мумкин.

Камола АҲМЕДОВА

ёзиб олди. od-press.uz  08.11.2014

Оғиздан нохуш ҳид келмасин, десангиз...


17.04.2014 17:42



Баъзан оғиздан нохуш ҳид келади. Бунинг сабабини турлича изоҳлаймиз. Кимдир эрталаб тишнинг ювилмагани учун деса, яна биров овқатдан сўнг шунақа бўлади, дейди. Аслида, нега оғиздан нохуш ҳид келади?

Яхши даволанмаган кариес нохуш ҳидни келтириб чиқаради. Пародонтит ва гингивит (милклар қонаши, шиши) касалликлари ҳам оғиздан нохуш ҳид таралишига олиб келади.

Оғиздан нохуш ҳид келишининг яна бир сабаби нотўғри тайёрланган тиш коронкаси (тишнинг милкдан чиқиб турган қисми, қоплама тиш) бўлиши ҳам мумкин. Коронка ва милк орасидаги жойда хилтлар тўпланиши оқибатида ҳид пайдо бўлади. Шунингдек, гастрит, ошқозон-яра касалликлари, юқори нафас йўллари, танглай бодомчаларининг яллиғланиши, фарингит кабилар ҳам сабабчи бўлади.

Йўқотиш усуллари



Тишингизни яхшилаб тозаланг. Эрталаб ва ётишдан олдин тозалаб, тиш чўткасини ювиб танглай, тил ва лунжларнинг ички қисмини артинг. Бу билан оғиз бўшлиғидаги бактериялар кўпайишининг олдини олган бўласиз.

Таркибида хлоргексидин моддаси мавжуд тиш пасталаридан фойдаланинг. Чунки у антисептик таъсирга эга. Мойчечак дамламасида оғизни чайиш ҳам яхши натижа беради.

Овқат қолдиқлари тиш орасига кириб қолиб нохуш ҳид таратмаслиги учун овқатдан кейин тишни тозаланг. Бунда эрталаб ва кечки пайтдаги тиш тозалашдан фарқли равишда тиш пастасисиз, чўткани сувда ҳўллаб тозаласа ҳам бўлади.



Ҳуснора ХЎЖАЕВА

тайёрлади.

Радикулит бу — орқа миянинг асаб илдизчалари ва улардан кетадиган асаб толалари зарарланиши туфайли юзага келадиган касаллик ҳисобланади.

Содда қилиб айтадиган бўлсак, инсоннинг умуртқа каналида орқа мия мавжуд. Шу орқа миядан ўттиз бир жуфт асаб илдизчалари чиқади. Ана шу асаб илдизчалари умуртқа каналидан ингичка суяк тешиги орқали ҳаракатланади. Унинг айланаси асаб илдизчасидан салгина катта, холос. Ҳар битта илдизчалар бир-биридан ажралиб турадиган асаб толаларидан иборат. Асаб толаларининг ҳар бири ўз вазифасига эга. Уларнинг айримлари кишидаги сезгирлик учун жавоб берса, бошқаси атрофдаги тўқималарнинг озиқланишини ва кишидаги қон айланишини бошқаради, яна бир тури мушакларнинг қисқарувчанлигини назорат қилади. Танамиздаги асаб толаларининг қайси бирининг иш фаолияти бузилмасин, оғриқ беради. Айнан ўша касалликни биз радикулит деб атаймиз.

Радикулит дарди тананинг бўйин, елка, кўкрак, бел-думғаза ва оёқларга оғриқ беради. Касаллик ўткир ва сурункали турлари билан фарқланиб, унинг зарарланиш жойларига қараб, шаклларга ажратилади.

Касалликнинг энг кўп учрайдиган тури бел-думғаза радикулити бўлиб, унда оғриқ бел-думғаза соҳасида кечади, аммо айрим ҳолларда думба, сон ва болдирга ҳам оғриқ бериши мумкин. Оғриқ ҳаракатланганда кучайиб, бемор бирданига туролмайди, юрганда эса танасини тўғри ушлолмайди. Чунки танани қайсидир шаклда ушлаганда, кучли оғриқ камайгандек бўлади. Шу сабабли киши қийшайган ҳолатда юришга мажбур бўлади. Беморнинг оёқлари музлаб, увишиб, унда худди чумоли ўрмалагандек белгилар сезилади. Касалликка вақтида эътибор қилинмаса, касал одам эркин ҳаракатланолмайди ва оғриқ янада кучайиб боради.

Касалликнинг яна бир тури бўйин-елка радикулитидир. Унда оғриқ тананинг бўйин, елка, курак ва энса қисмларида содир бўлиб, бошни қимирлатганда, қўлни ҳаракатлантирганда ва ҳатто йўталганда ҳам кучли оғриқ беради. Бу турдаги радикулитнинг асоратлари ҳам яхши эмас. Бемор кишининг қўл мушаклари кучсизланиб, ҳаракатсизланиб, увишадиган, ловуллаб ачишадиган, ҳатто санчиқлар ҳам пайдо бўлиши мумкин.  

Кўкрак радикулити бу касалликнинг жуда кам учрайдиган тури бўлиб, унда оғриқ, асосан, қовур-ғалар оралиғида бўлади ва бемор қимирлаганда, айниқса, чуқур нафас олганда кучаяди. Радикулитнинг бу турига асло эътиборсизлик билан қараманг, чунки касаллик зўрайиб кетиши ва бошқа жиддий асоратларга олиб келиши мумкин.

Хўш, радикулит каердан ва нима сабаб билан юзага келади? Бу савол ҳаммани қизиқтириши табиий. Киши бу дарддан сақланиши ва доим соғ бўлиши учун, аввало, умуртқа поғонаси касалликларидан ўзини асраши лозим. Айниқса, остеохондроз (халқ тилида уни туз йиғилди ҳам деб атаймиз) ва сколеоз радикулит учун айни муддао. Унда умуртқалараро диск тоғайларининг эластиклиги йўқолиб боради ва умуртқалараро соҳа торайиб, орқа миядан чиқувчи асаб толаларини сиқиб қўяди. Натижада ўша ерда асаб толалари ҳаракатланиши қи-йинлашади ва танага оғриқ беради. Умуртқа поғонасидаги нерв  толалари иш фаолиятининг бузилишидан ташқари, баъзан гиподинамия, яъни кам ҳаракатлилик ҳам радикулитнинг хавфини келтириб чиқаради. Кўпинча зах ва совуқ жойларда ишлаш натижасида тананинг совқотиши, жуда оғир юклар кўтариш туфайли ҳам радикулит пайдо бўлади. Шунингдек, гоҳида тананинг айрим аъзоларини кескин ҳаракатлантириш, ҳатто танага заҳарли моддаларнинг умумий таъсири билан радикулит касаллигига чалиниб қолишимиз ҳеч гап эмас. 

Агар сизда радикулит касаллиги мавжуд бўлса, асло тушкунликка тушманг. Тўғри, бу касалликнинг оғриғи кучли, аммо бедаво дард эмас. Бемор имкон қадар касалликни зўрайтирмасдан шифокорга кўринса, соғайиши осон бўлади ҳамда касаллик сурункали тусга ўтиб улгурмайди. Аксинча, баъзида айрим беморлар танасидаги кучли оғриққа ҳам қарамасдан чидаб юраверадилар. Натижада касаллик зўрайиб бораверади. Чунки радикулит ўз-ўзидан йўқ бўлиб кетадиган дард эмас. Гоҳида касаллик 3-4 кун ичида ўтиб кетиши ҳам мумкин. Бу касаллик бутунлай йўқолди, дегани эмас. Аксинча, бу ўткир радикулит бўлиб, яна қайталаб қолиши билан хавфли.

Кўпинча радикулит узоқ муддатга чўзилиб, беморга азоб беради. Бу даврда касалликка эътиборсизлик билан қаралса, бора-бора бемор ҳаракатланишга қийналади, оқсоқланади, ҳатто юролмай қолади. Бунинг натижасида танада иккиламчи ҳаракат тизими ўзгаришлари юзага келиб, киши яна бошқа касалликларга чалиниб қолиши ҳам мумкин.  Касаликка чалинган организм нозиклашиб қолади ва кутилмаганда қилинган арзимас ҳаракатлар, оғир юк кўтариш, ҳатто ҳаво бироз совиганда ҳам бу касаллик уларни безовта қиладиган бўлиб қолади.

Радикулит менга яқин келмасин десангиз, шахсий гигиена қоидаларига амал қилинг, доимий ҳаракатда бўлиб (масалан, спорт билан шуғулланиб), танангизни чиниқтириб, тўғри овқатланиб, асаббузарликлардан сақланинг. Шунингдек, танангизни совуқдан, турли юқумли касалликлардан асрасангиз, билингки, ўзингизни радикулитдан ҳимоя қилган бўласиз.

Ғайрат НУРИМОВ,
тиббиёт фанлари номзоди03.11.2014

Оғиздан нохуш ҳид келмасин, десангиз.

Баъзан оғиздан нохуш ҳид келади. Бунинг сабабини турлича изоҳлаймиз. Кимдир эрталаб тишнинг ювилмагани учун деса, яна биров овқатдан сўнг шунақа бўлади, дейди. Аслида, нега оғиздан нохуш ҳид келади?

Яхши даволанмаган кариес нохуш ҳидни келтириб чиқаради. Пародонтит ва гингивит (милклар қонаши, шиши) касалликлари ҳам оғиздан нохуш ҳид таралишига олиб келади.

Оғиздан нохуш ҳид келишининг яна бир сабаби нотўғри тайёрланган тиш коронкаси (тишнинг милкдан чиқиб турган қисми, қоплама тиш) бўлиши ҳам мумкин. Коронка ва милк орасидаги жойда хилтлар тўпланиши оқибатида ҳид пайдо бўлади. Шунингдек, гастрит, ошқозон-яра касалликлари, юқори нафас йўллари, танглай бодомчаларининг яллиғланиши, фарингит кабилар ҳам сабабчи  бўлади.

Йўқотиш усуллари

Тишингизни яхшилаб тозаланг. Эрталаб ва ётишдан олдин тозалаб, тиш чўткасини ювиб танглай, тил ва лунжларнинг ички қисмини артинг. Бу билан оғиз бўшлиғидаги бактериялар кўпайишининг олдини олган бўласиз.

Таркибида хлоргексидин моддаси мавжуд тиш пасталаридан фойдаланинг. Чунки у антисептик таъсирга эга. Мойчечак дамламасида оғизни чайиш ҳам яхши натижа беради.

Овқат қолдиқлари тиш орасига кириб қолиб нохуш ҳид таратмаслиги учун овқатдан кейин тишни тозаланг. Бунда эрталаб ва кечки пайтдаги тиш тозалашдан фарқли равишда тиш пастасисиз, чўткани сувда ҳўллаб тозаласа ҳам бўлади.

Ҳуснора ХЎЖАЕВА

cаволлар учун манзил   malham53@gmail.com

 тайёрлади.

АНГИНА БИЛАН ҲАЗИЛЛАШМАНГ!

«Бехосдан томоғим қаттиқ оғриб қолди. Бошида бунга унчалик аҳамият бермадим. Иссиқ чой ичган эдим, сал енгил тортдим. Аммо бироздан сўнг ҳароратим кўтарилиб, томоқдаги оғриқ кучайди, бодомча безлари шишиб, ангина бошланди. Бу касалликни  даволаш учун қандай маслаҳатлар берасиз?»
Олимжон ҲАҚҚУЛОВ, Сурхондарё вилояти

Саволга олий тоифали шифокор Мавлуда СОАТОВА жавоб беради.

— Ангина анча маккор касаллик бўлиб, бутун организмни зарарлаши мумкин. Бодомча безларида тўпланган йиринг аста-секин қонга сингиб, бутун организмга тарқалади. Шундан умумий ҳолсизлик, бўғимларнинг зирқираши, бош айланиши, юракнинг тез уриши юзага келади. Шу сабабли ҳарорат кўтарилмаган бўлса ҳам, ўрин-кўрпа тартибига қатъий риоя қилинг. Унутманг, тик оёқда юриб ўтказилган ангина юрак, бўғим ва буйракларда қолиши мумкин бўлган жиддий ҳамда оғир асоратлар хавфини икки-уч баробар оширади. Шу сабабли даволанишга жиддий қараб, шифокор кўригига отланинг.
Бундан ташқари, қуйидаги халқ табобатига оид тавсиялар сизга  қўл келади.

ФИТОТЕРАПИЯ

Ушбу дамлама билан томоқни ҳар соатда чайқаб туринг.

• 3 ошқошиқдан ялпиз барглари (мята перечная) ва наъматак (шиповник) мевалари, 1 ош қошиқдан далачой ўти (зверобой) ва газандаўт (крапива) илдизидан олиб, аралаштиринг. Ҳосил бўлган массанинг бир ош қошиғини бир стакан қайноқ сувда дамланг. Бу дамламани илиқ ҳолда овқатдан кейин ва уйқудан олдин бир стакандан ичинг. Кечаси ушбу дамлама буғидан нафас олиш керак.

Томоқни ушбу бирикма билан чайқаш ҳам мумкин.

• Доривор каланхоэ баргларидан шарбатини ажратиб олинг. Шарбатни илиқ сув билан тенг миқдорда аралаштиринг ва бир кунда бир неча марта томоқни чайинг. Дарвоқе, бу шифобахш ўсимликнинг баргларини шунчаки чайнаб шифо топиш мумкин.
• 28/10/2014

Узум шарбати

Узум шарбати чанқоқни йўқотади, қувват ва тетиклик беради, чанқоқни босади. Юрак – қон томирлари тизимининг вазифалари бузилганда айниқса фойдалидир.

Керакли маҳсулотлар (1 литр учун)
Узум 300 г
Шакар 100 г
Сув 1,5 л

Тайёрлаш усули:

Узум меваси шохчаларидан, баргларидан тозаланади. Қайнаб турган сувга  аввал узум солинади, сўнгра шакар солиниб 10 дақиқа қайнатилади.
Компотни салқин ҳолида тақдим этса, янада чанқоқ босди бўлади

26/10/2014

БОШДАГИ БОСИМ ОШГАНДА...

Газетамиз орқали БОШ ҚОН БОСИМИ ОШИШИни уй шароитида даволаш ҳақида маълумот сўраган ўқувчимизга газетхонларнинг қуйидаги тавсияларини маълум қиламиз.
 

ЛИМОН ҲАМДА САРИМСОҚПИЁЗ БОШ ҚОН БОСИМИГА ҚАРШИ

Бош мия ички қон босимини туширишда қуйидаги муолажа ёрдам бериши мумкин. Бунинг учун бизга 3 дона лимон, 3 дона саримсоқпиёз бўлаги керак бўлади.
Саримсоқпиёз ҳамда лимон пўстлоғи билан тозалаб ювилиб, қиймалагичдан чиқарилади. Аралашма 2 литрлик банкага солиниб, устидан бир литр қайноқ сув қуйилади. Банка қопқоғи яхшилаб ёпилиб, 24 соат қоронғи жойда сақланади. Вақт ўтгач, аралашма 3 қаватли докадан ўтказилади. Тайёр бўлган аралашма ҳар куни эрталаб 2 ош қошиқдан нонуштадан олдин ичилади. Дори совиткичда сақланади. Муолажа аралашма тугагунча давом эттирилади.
Хуршида АБДУКАРИМОВА, Тошкент вилояти Қибрай тумани

 БОШ ҚОН БОСИМИНИ ТУШИРАМИЗ

Бош ички босимининг ошишини қуйидаги компресс ёрдамида даволаш мумкин.
Тенг миқдорда камфора мойи ҳамда спирти (дорихоналарда мавжуд) аралаштирилиб, пахта билан бошга яхшилаб суртиб чиқилади. Сўнг елим халта билан бош боғланади ва рўмол ўраб олинади. Муолажани дам олган вақт бажарган маъқул. 2 соатдан сўнг ечилади. Ноҳуш ҳидни шампунь билан ювиб кетказиш мумкин. Муолажа 10 кун бажарилади.
Бундан ташқари, муолажа сочдаги қазғоқларни йўқотишга ҳам  ёрдам  беради.
Умида ИКРОМОВА, Шаҳрисабз тумани

МУОЛАЖАНИНГ СИФАТИГА  ИШОНЧ ҲОСИЛ ҚИЛИНГ

Ҳар қандай муолажани даволашига ишончингиз комил бўлгандагина бажаришга киришинг. Бош мия жуда нозик аъзо бўлганлиги сабабли, уни ўзбилармонлик билан даволаш ярамайди. Шунинг учун муолажаларни қўллашдан аввал, албатта, шифокор билан маслаҳатлашинг. Бундай дейишимга сабаб, ўғлимнинг бош қон босимини уйда даволайман деб, аҳволини оғирлаштириб қўйдим. Шунинг учун мен такрорлаган хатони бошқалар такрорламаслигини истардим.
Нигора ҲАМДАМОВА,  Самарқанд шаҳри
 

МИТТИ ТАВСИЯЛАР:

Бош ички босим ошгандаги бош оғриғини қуйидаги усуллар билан тўхтатиш мумкин:

• 20-25 дона лавр япроғининг устига ярим литр қайнаган сув қуйилади. Ушбу дамламадан чиққан буғда ингаляция қилинади. Бунинг учун дамламага эгилиб, каттароқ сочиқ билан бош ўралади ва буғда 20 дақиқа нафас олинади;
• совуқ сувда намланган пахта ёрдамида қулоқ чаноқлари 5-7 дақиқа давомида артилади

“шифо-инфо”дан

Жўхори куртик

Керакли масаллиқлар: ярим килограмм суякли гўшт, 4 та картошка, 2 бош пиёз, 2 та помидор, 3 та кичик ҳажмли сабзи, 350-400 грамм жўхори уни.

Тайёрланиши: 4 литр сувга суякли гўшт бўлакларга бўлиниб солинади. Милдириб бир қайнаб чиққач, сув юзига чиққан кўпик олиб ташланади. 15 дақиқа қайнагач, пиёз майда тўғраб солинади. Сўнгра сабзи, картошка ўртача катталикда, помидор эса майда қилиб тўғраб солинади. Бир соат милдиратиб қайнатилади. Қайнаётган шўрвадан олиниб, жўхори унидан хамир қорилади. Қилинган хамирдан худди танга катталиги ва юпқалигида қайнаётган шўрвага солинади. Ўртача ҳароратда 40-50 дақиқа қайнатилади. Тузи тўғриланиб, дастурхонга тортилади.
13.10.2014

Тарвуз шарбати

Тарвуз шарбати

Тарвузни юрак ва буйрак билан боғланган шишларда истеъмол қилиш тавсия этилади. Жигар хасталикларида тарвуз шарбати организмдан фақат суюқликни чиқариб қолмай, балки уни енгил ҳазм қилувчи шакар билан ҳам таъминлайди.

 Тайёрлаш усули:
Янги тарвуз ювилади ва 4 қисмга бўлиб кесилади. Лаҳими пўчоғидан ажратиб олинади ва майдаланади. Сўнгра лаҳм шарбати тўла ажралиб чиққунча сиқилади ва сиздириб олинади, хоҳишга қараб шакар қўшиш мумкин ва 5 – 10 дақиқа қайнатилади. Тайёр шарбат совуқ ҳолда берилади.

Бир стакан шарбат учун 200 гр тарвуз ва 5 гр шакар керак.

9.10.2014

Англияда инфарктнинг олдини олувчи вакцина яратилди

The Daily Telegraph газетасининг хабар беришича, Англиянинг Гарвард институти олимлари инфарктнинг олдини олувчи вакцинани кашф қилишган.

Ушбу кашфиёт жигардаги PCSK9 генига ўз таъсирини кўрсатиши асосида амалга оширилди. Сабаби шундаки, ушбу ген фаолиятининг бузилиши юрак-қон томирлар тизимида холестерининг ошишига, томирлар ички деворида кўп миқдорда холестериннинг пайдо бўлиши эса инфарктга олиб келади.

Яратилган вакцина жигардаги PCSK9 гени мутациясининг ўзига хос шаклини ўрганиш асосида яратилган. Мутантлашган ген инсон қонидаги холестериннинг кам миқдорда бўлишини таъминлайди.

Тадқиқотчиларнинг маълум қилишича, инфарктнинг олдини олувчи восита ўн йиллардан кейин оммавий фойдаланиш учун тайёр бўлади

Даракчи уз дан

08.10.2014

Ассалому-алайкум ҳурматли онал

ар ва оталар, опа-сингиллар, ака-укалар!

Кириб келаётган муборак ийди-қурбон билан барчаларингизни табриклайман!

Зулхижжа ойининг аввалги ўн кунлигида ва ҳайит кунларида қилинадиган барча хайрли амалларимизни  ОЛЛОҲ даргоҳида қабул қилсин. !

Бизнинг диёримиздан ушбу кунларда ер юзининг муқаддас жойи бўлмиш “МАККАЮ-Мукаррамада” ва “МАДИНАИ МУНАВВАРА”да бутун ер юзи хожилари сафида ҳаж қилаётган ҳожиларимизнинг ибодатларини қабул қилиб , дуоларини ижобат қилиб ,бизларни ҳам уларни дуоларига  шерик қилсин ва сафарларини  бехатар қилиб оилалари қучоқларига соғ-саломат қайтсинлар деб ҳурмат ва эҳтиром ила Абдуқодир Саттаров

Кенг жаҳон..оламда тинчлик,

          Яхши замондир бу кун,

Барча қитъа, ўлкаларда

          Дорулламондир бу кун!

Бизнинг озод, ҳур ватанда

          Омон..омондир бу кун,

Миллату эл чин қадрдон,

         Юрт фаровондир бу кун!

Муслиму муслималар кўп,

        Аҳли “Қуръон”дир бу кун,

Чин мусулмон оламида

         Ийди Қурбондир бу кун!

2015 йилдан 1 ёшгача бўлган болаларни пневмококк инфекцияларига қарши эмлаш бошланади

Шу йилнинг 12 июн куни Ўзбекистон Миллий матбуот марказида Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан  “Аҳолини юқумли касалликлардан муҳофаза қилиш борасида амалга оширилаётган ишлар, бунда давлат бюджетидан ажратилаётган маблағлар, барқарор эпид ҳолатни сақлашга эътибор ва ғамхўрлик масалалари” мавзусида матбуот анжумани ўтказилди.

Бугунги кунда миллий эмлаш календари асосида юртимизда 10 та юқумли касалликка қарши эмлаш тадбирлари ўтказиб борилади. Соғлиқни сақлаш вазирлиги Халқаро мувофиқлаштирувчи қўмита (МКК) ва иммунопрофилактика тадбирлари бўйича миллий техник эксперт гуруҳи (НТГЭИ) эмлаш календарига янги янги вакциналарни киритиш бўйича иш олиб бормоқда. Профилактик эмлаш календарига боланинг 2-3-4 ойлигида 1 та инекция бешта касалликка қарши пентавалент вакцинаси, боланинг 2 ва 3 ойлигида диарея касалликларига қарши ротарикс вакцинаси билан эмлаш киритилди.

2015 йилдан Ўзбекистонда 1 ёшгача бўлган болаларни кенг миёқсида пневмококк инфекцияларига қарши эмлаш бошлаш режалаштирилмоқда. Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан 2016 йили 10-11 ёшли қизларни бачадон бўйни папиломасига қарши ВПЧ вакцинаси билан эмлаш режалаштирилган

Ўзбекистонлик мутахассислар фаол кальций цитратини олиш усулини ихтиро қилди

Фаол кальций катталар ва болалар организми учун муҳим бўлган моддалардан бири саналади.

Инсон организми бир кунда 1 граммдан кўпроқ кальцийга эҳтиёж сезади. Шундагина унинг бошқа керакли минералларга бўлган эҳтиёжи минг карра камаяди.

Ўзбекистонлик мутахассислар Рустам Раҳимов ҳамда Владимир Ермаков фаол кальций цитратини олиш усулини ихтиро қилишди. Бу ҳақда Ўзбекистон Интеллектуал мулк агентлигининг расмий сайти ima.uz хабар беради.

Ушбу ихтиро озиқ-овқат саноати, тиббиёт, биологик уставли моддаларни фармацевтика, айнан кальцийдан иборат фаол моддалар олишда муҳим аҳамиятга эга.

Фаол кальций ва магний цитрати кимёвий тоза лимон кислотасини сувда эритиш орқали олинади. Бунда кальций цитратини олиш учун кимёвий тоза кальций карбонати стехиометрик меъёридан 1-3% ортиқ миқдорда олинади. Барча босқич инфрақизил нурланиш таъсирида ўтказилади. Натижада, организмга яхши сингадиган, сувли аралашма ва қолдиққа бўлинмайдиган, ўз таркибида кальцийнинг тез сингадиган бирикмали яхшиланган фармакологик хусусиятли кальцийга эга стерил маҳсулот олишга эришилади.

Кальций цитрати лимон кислотали кальций тузи деб номланади. Уни истеъмол қилиш организм суяк тўқималаридан кальцийни цитрат кўринишида ажратиб, меъёрни таъминлайди. Фақат кальций цитратигина суяк тўқималарида кальцийни сақлаб, уни тиклайди, остеопороз (суяк пишиқлигининг сусайиши)ни бартараф этишга ёрдам беради.

Юртдошларимизнинг ихтироларига IAP 04888 рақамли давлат патенти берилди

Йўталдан фориғ бўлинг!

Халқ  табобати усуллари

 Йўталнинг келиб чиқишига турли омиллар сабаб бўлади. Шунинг учун уни даволашга киришганда қайси касалликнинг нишонаси ёки асорати эканини аниқлаб олиш лозим.
 Анжирни сутда қайнатиб ичган киши йў­талдан тезда халос бў­лади.
Овози бўғилиб қолган одам турп сувини ичиб, томоғини ғарғара қилса, дарҳол овози очилади.
Кийик ўтини сувда қайнатиб ичиб юрилса, йўтал арийди.
Сурункали йўтал қийнаётган киши отнинг янги сутини (ёки қимиз) ичса, бу дарддан халос бўлади.
Бир чойқошиқдаги укроп уруғини бир чойнак сувга дамлаб ичиш балғам­нинг енгил кўчишига фойда қилади, сурункали йўтални қолдиради.
Орасига сариёғ ёки думба қўйиб буғда ё димлаб пиширилган беҳи ёки шолғом қуруқ йўтални даволашда шифодир.
Ёғи олинмаган сутни са­риёғ билан қайнатиб иссиқ ҳолда ичиш томоқни юм­­шатади, қирилиши ва йў­талдан қутулишда ёрдам беради.
Бир стакан қайноқ сувга бир ошқошиқда қуритиб майдаланган баргизуб (зуб­­турум) баргини дамлаб ичиш ҳам йўталнинг давосидир.
Оқбош карам шарбатига шакар ёки асал аралаштириб ичиш томоқни юмшатиб, йўтални қолдиради.
Олма ва анжир меваси ёки қоқисидан тайёрланган дамлама томоқни юмшатади, бал­ғам кўчириб, йўталга даво бўлади.
Эски йўталларни даволашда турп­ни сувда қайнатиб ичиш ҳам фойда беради.
Арпабодиён меваси (уруғи)дан тайёрланган дамлама қуруқ йўтални қолдиради, нафас йўллари шамоллашига шифо бўлади.
20.09.2014й

Варикоздан қутулса бўладими?

— Баъзан оёғим зирқираб оғриб, шишади. Чарчагандирман-да, деб бепарво бўлиб юравердим. Аслида, оёғимда бошқа муаммо бор экан. Кўпчилик варикоз касаллигига чалингансан, дейишмоқда.

Ушбу касалликнинг келиб чиқиш сабаблари нима, ундан қандай қутулиш мумкин? Шулар ҳақида тўлиқроқ маълумот берсангиз.

Раъно ХАЙРИДДИНОВА,

Тошкент шаҳри

— Варикоз касаллигининг келиб чиқиш сабаблари турлича, — дейди Тошкент шаҳридаги 4-сон­ клиник шифохонаси шошилинч қон-томир хирургия бўлими бошлиғи Мухтор АБИДОВ. — Баъзи ҳолларда тери остидаги қон-томирлар клапанлари туғма равишда яхши ривожланмаганлиги сабаб бўлади. Баъзан варикоз касаллиги аёлларнинг ҳомиладорлик даврида юзага келади. Аксарият ҳолларда аёллар шу даврда оғир жисмоний ишларни бажариши натижасида варикоз касаллиги келиб чиқади. Узоқ вақт тик туриб ишлайдиганлар, профессионал спортчилар, велосипедда мунтазам равишда юрадиганлар, футболчилар ҳамда штанга кўтарувчиларда ушбу хасталик кўп учрайди.

Белгилари қуйидагича: оёқда шиш пайдо бўлиб, оғирлик сезилади. Тирик организм тўқималарида пигмент ҳосил бўлиши кузатилади. Тери қуруқлашиб, ранги қорайиб, усти доғ билан қопланади. Кун давомида қичима, юрганда мушакларда оғриқ сезилиб туради. Оёқда умумий оғриқ юзага келади. Оқибатда оёқда трофик яра пайдо бўлиши мумкин.

Касалликнинг илк аломатларини сезиши биланоқ шифокор-мута­хассисга, яъни флебологга мурожаат қилиши зарур. Бемор текширувдан ўтказилгач, унга қўйилган ташхис бўйича даволаш ишлари олиб борилади.

Ҳомиладорлик даврида қандай таъсир қилади?

Ҳомиладорлик пайтида ҳомила катта бўлгани учун қон-томир клапанлари фаолияти бузила бошлайди. Томирда қон бир томонга ҳаракатланмасдан қарама-қарши тарафга йўналади. Бунинг ҳисобига гидростатик ҳолат юзага келиб, босим сабабли териости, сўнгра вена қон-томирлари кенгайиб териости ёғи фаолияти ўзгаради. Аёлларда варикоз учрашининг сабабларидан яна бири бу — гормонал ўзгариш.

Шунингдек, вена қон томирлари ўз эластиклигини йўқотиб, кенгаяди ва чўзилади. Қулф вазифасини бажарувчи вена клапани орқали қон ўтиш йўналиши ўзгаради ва юқорида айтиб ўтилган гидро­с­татик босим натижасида қон-томир­ фаолияти бузилади. Сўнг қон оёқда ҳаракатсиз туриб қолади. Ушбу вена қон оқимини юргизиб бўлмайди. Оқибатда варикоз хасталиги юзага келади.

Ҳомиладор аёлда варикоз кузатилганда, у туғруқ давригача оёғига эластик бинт ўраб юриш, бандаж (тананинг касал жойини танғиб қўядиган махсус камар) тақиши керак. Бундан ташқари, кечаси оёқ тагига икки қарич баландликда ёстиқ ёки кўрпача қўйиб ётиш маслаҳат берилади.

Давоси

Бугунги кунда шифокорлар бундай хасталикни даволашнинг кўпгина йўлларидан фойдаланишмоқда. Аввало, склеротерапия, жарроҳлик йўли ва мунтазам машқ қилиш орқали даволаш мумкин.

Бу хасталикнинг олдини олиш учун доимо машқ қилиб юриш зарур. Вена фаолиятининг фаоллик даражасини ошириш учун қуйидаги машқларни мунтазам бажариш тавсия этилади:

1 Қўллар билан айланиб, елка тенглигида деворга тиралиб туринг. Сўнг оёқлар учида туриб, яна олдинги ҳолатга қайтинг. 15-20 марта қайтаринг.

2 Нафас олган ҳолда қўлларни бошдан тепага кўтариб, оёқлар учида туринг. Нафас чиқарилиб, қалдирғоч ҳолатига қайтинг. Ушбу машқни 15-20 марта қайтаринг.

3 Кафтларни учинчи-тўртинчи бўйин умурт­қасига қўйиб, оёқларни бирлаштириб, панжаларни ўзингизга қараб тортинг. Ушбу ҳолатда тезкор тебранишни аввал ўнг сўнгра чап тарафга, товонлар ўз ўрнида қолган ҳолда бажариш лозим. Бу тебраниш бутун тана бўйлаб бажарилади. Машқни 3 дақиқа давомида бажаринг.

4 Оёқлар бирлаштирилиб, бир-бирига сиқиб ўтирилади. Кетма-кетликда оёқлар кўтарилиб, яна ўз ҳолига қайтарилади. Енгил нафас олинади. Машқ 15-20 марта бажарилади.

5 Гиламга чалқанча ётиб, бўйин умуртқа поғонасига ёстиқ қўйинг. Иккала оёқ ва қўллар кафтларини хона шифтига параллель ҳолда кўтаринг. Ушбу ҳолатда бир вақтнинг ўзида оёқ-қўлларни тепа ва пастга йўналтириб силкитинг. Машқни 2-3 дақиқа давомида бажариш тавсия этилади.

Латофат САЪДУЛЛАЕВА

ёзиб олди.19.09.2014й

Ўзбекистонда буханка ноннинг нархи 650 сўм бўлди

Қўшилди: 15 сентябр 16:24

2014 йилнинг 15 сентябридан Ўзбекистонда 600 граммлик оддий буханка нон нархи 8 фоизга ошди ва унинг нархи 600 сўмдан 650 сўмга кўтарилди. Бу ҳақда 12news.uz хабар берди.
Сўнгги бора Ўзбекистонда буханка нон нархи 2013 йилнинг 15 сентябрида 9 фоизга оширилиб, 550 сўм дан 600 сўмга ошган эди.

Эслатиб ўтамиз, Буханка нони нархи давлат томонидан белгиланадиган ягона нон саналади. 

Бепуштликнинг давоси бор

Қўшнимиз Рустамнинг оила қурганига икки-уч йил бўлди. Аммо ҳалигача янгилик кутиб юришибди. Келиннинг онаси «Суриштирдим, куёвнинг наслида бепушт­лик бор экан, қизимнинг тирноққа зор бўлиб ўтишини истамайман», — деб қизини кўч-кўрони билан уйига олиб кетмоқчи бўлди. Қариндош-уруғ қўймади, сабрга чақирди, яхши умид қилинг, деди. Куёв зарур муолажаларни олгач, фарзанд­ли бўлишди. Шу билан бир ёш оила барбод бўлишининг олди олинди.

Ҳа, баъзида гулдек оилаларни пароканда этадиган омиллардан бири бепуштлик ҳисобланади. Бепуштлик наслга боғлиқми? Умуман, нима учун эркак кишида ушбу хасталик учрайди, уни даволаса бўладими? Бунинг учун нималар қилиш керак?

Шу каби саволларга батафсил жавоб олиш учун тиббиёт фанлари номзоди, уролог-андролог Улуғбек АБДУЛЛАЕВга мурожаат қилдик.

— Бир йил давомида бир ёстиққа бош қўйиб, аммо ҳомиладорликнинг бўлмаслигига бепуштлик деб айтилади, — дейди Улуғбек Абдуллаев. — Мояклар бузилиши ёки уруғ йўлларининг шикастланиши туфайли эркак бепушт бўлиши мумкин. Бу ҳолат кўпинча болалик чоғида, ота-онанинг ўғил бола соғлигига бефарқ­лиги, баъзан ортиқча уялиш, унга эътиборсизлик натижасида келиб чиқади.

Шунингдек, буқоқ ва қандли диабет касалликлари ҳам эркакда бепуштликни келтириб чиқаради. Футбол ўйнаётганда коптокнинг боланинг нозик аъзосига тегиб кетиши, велосипед ҳайдаётганда олинадиган жароҳатлар ҳам бепуштликка сабаб бўлиши мумкин.

Моякларга 35 даражадан юқори ҳарорат таъсири уруғ ривожланишини бузади.

 Маълумот:

Сауналар, иссиқ ванналар, ички кийимларнинг тор бўлиши мояк ҳароратини кўтариб, бепуштликка олиб келиши мумкин.

 

Бугунги кунда жинсий алоқа орқали юқадиган хламидия, уреаплазма, мико­плазма, трихомонада каби касалликлар беморга билдирмай «ўрнашиб» олади. Шифокор кўригидан ўтмайдиганлар билмай юради, оқибатда, уруғда чуқур салбий ўзгаришлар юз беради.

Бепуштлик наслга  боғлиқми?

Кўпчилик беморларни шу савол қийнайди. «Наслимда бепуштлик бўлган бўлса, менга ҳам ўтганми?» — деб мурожаат қилишади. Бепуштлик наслга боғлиқ эмас. Фақат кўпгина наслий касалликлар сабабли хромасомаларда аномал ўзгаришлар бўлади. Бу ўзгаришлар тўлиқ ёки қисман бепуштликка олиб келиши аниқланган.

Даволаниш  учун

 Анъанавий ва жарроҳлик йўли билан даволаниб, бепуштликдан қутулиш мумкин. Бунинг учун албатта, соғлом турмуш тарзи, батартиб овқатланиш, дам олишга катта аҳамият бериш зарур. Уруғнинг фаоллигини кучайтирадиган овқатлар — балиқ, қизил икра, творог, тухум, асал, писта, грек ёнғоғи, қуритилган мевалар, рух, селен, А, Е, С, В9 дармондориларни истеъмол қилиш керак.

Агар бепуштликка инфекцион юқумли касалликлар сабаб бўлган бўлса, у ҳолда зарур антибиотиклар, яллиғланишга қарши воситалар қўлланиши керак.

Мояк атрофидаги вена қон томирларининг кенгайиши (варикоцеле)да, мояк­ларнинг ўз вақтида ёрғоққа тушмаслиги (крипохизм)да, уруғ йўлларининг ёпилиб қолишида хасталик жарроҳлик усули ёрдамида даволанади.

Бемор камида 70-90 кунгача даволаниши керак. Айримлар даволанишни охиригача етказмайди, оқибатда, бепуштликдан бутунлай халос бўлолмайди.

Қондаги креатинин нима учун керак?

Биргина қон таҳлили организмимиздаги турли касалликларни аниқлашда ёрдам беради. Лекин бемор қўлига топширилган таҳлил жавобларидаги ёзувларга қараб,  ҳеч нимани тушунмайди. Хўш, қон таҳлилида нималар аниқланади?

Кўпчилик қондаги гемоглобин кўрсаткичи ҳақида яхшигина маълумотга эга. Чунки сал бошимиз айланиб, юз теримиз оқариб қолгудек бўлса, «Гемоглобиним тушган, шекилли», дея керакли маҳсулотларни истеъмол қилишга ёки қонни кўпайтирувчи препаратларни қабул қилишга тушамиз. Лекин қондаги бошқа кўрсаткичларга нисбатан ҳам шундай чора кўришни биласизми? Келинг, қондаги бошқа моддалар, масалан, креатинин ҳақида суҳбатлашамиз.

Креатинин  қандай келиб  чиқади?

Балки сиз буларни билишнинг нима кераги бор, деб ўйларсиз. Ёки бўлмаса, шифокор тушунса бўлди-да, деган фикр ҳам бегонамасдир. Ҳар бир инсон соғлиги ва саломатлигини сақлашда, аввало, ўзи маъсул. Шунинг учун организмингизда рўй бераётган барча кўрсаткичларга аҳамиятли бўлганингиз ўзингиз учун фойдали. Жумладан, қонда креатинин (инсоннинг мушакларида қўшимча куч сифатида жой олиб ҳамда барча кимёвий жараёнларда қатнашадиган модда) миқдорининг  ошиб кетиши ҳам бир қанча касалликларни етаклаши турган гап.

Креатинин организмимиздаги оқсил моддасининг алмашинуви натижасида келиб чиқадиган ҳосиладир. У жигарда ривожланиб, кейин қонга ўтади. Креатинин организмдан буйраклар орқали сийдик билан чиқиб кетади. Шунинг учун буйрак саломатлигини аниқлашда, унинг миқдори муҳим ўринни эгаллайди. Агар унинг миқдори ортгани аниқланса, демак, организмда бирон-бир нуқсон борлигини билдиради. Аммо қонда креатинин миқдори баъзан касаллик туфайли эмас, балки нотўјри, меъёрдан ошиқ овқатланиш туфайли ҳам юз бериши мумкин.

Шу ўринда креатинин моддаси меъёрда бўлиши учун нима қилиш керак, деган табиий савол тујилади. Бу саволга жавоб бериш учун унинг миқдори нима сабабдан кўтарилишини билиб олишимиз керак.

Қонда  креатинин кўтарилишига  сабаб бўлувчи  омиллар

Креатининнинг ошиши ўткир ва сурункали буйрак етишмаслиги, организмнинг нурланиши, қалқонсимон без билан боғлиқ муаммолар ва мушакларнинг шикастланиши каби ҳолатларида кузатилади. Бундай ҳолатларда касаллик даволангач, креатининнинг миқдори ҳам меъёрга келади. Баъзан ҳаддан зиёд кўп бажарилган жисмоний ҳаракатлар ҳам қонда креатинин кўтарилишига олиб келади. Негаки жисмоний машқлар ва ҳаракатлар натижасида организм сувсизланади. Шунинг учун спорт билан шуғулланганда, оз-оздан сув ичиб туриш тавсия этилади.

Овқатланишга эътибор  беринг

 Креатинин меъёрининг кўтарилишига овқатланиш тартиби ҳам ўз таъсирини кўрсатмай қолмайди. Айниқса, гўшт маҳсулотларини ҳаддан зиёд кўп истеъмол қилиш ҳам креатинин миқдорининг ошишига сабаб бўлади. Агар қонда бу модда ошганлиги аниқланса, гўшт маҳсулотларининг истеъмолини камайтиришга тўјри келади. Бундан ташқари, гўштни сувда пиширилган ҳолда тановул қилиш тавсия этилади. Шунингдек, креатинин миқдорини тушириш учун таомномангизни мева ва сабзавотлар билан бойитинг. Айниқса, нок, анор ҳамда цитрус мевалар сиз учун фойдали. Оқ нон ҳам креатинин миқдори ошганларга мумкин эмас. Агар бир ҳафта мобайнида шундай парҳезга амал қилсангиз, қондаги креатинин меъёрга келади. 

Халқ  табобати  нима дейди?

Халқ табобатида ҳам креатининни меъёрга келтириш бўйича бир неча тавсиялар бор. Масалан, кечки пайт 6 ош қошиқ гуручга совуқ сув солиб, ивитиб қўйинг. Эрталаб ивиган гуручни суви билан бир қайнатиб оласиз-да, нонушта ўрнига истеъмол қиласиз. Гуручли нонуштадан сўнг икки соатгача ҳеч нарса еманг. Бир ой ичида бундай тартибда нонушта қилсангиз, креатинин меъёрига тушади.

Ҳар бир кўрсатилган тавсия-ларни оилавий шифокорингиз билан маслаҳатлашган ҳолда амалга оширинг. Чунки кўрсатилган баъзи маҳсулотлар  бош-қа касалликлар учун зарарли бўлиши мумкин. Шунингдек, қонингизда креатинин миқдорини аниқлаш учун поликлиникангизда топширилган синама таҳлиллар билан қизиқинг. Энг муҳими, сојлигингизга эътиборли бўлинг.12092014й

Нохуш ҳидлар
ОҚиз бўшлиғидаги нохуш ҳид ошқозон-ичак йўлларидаги муаммолардан, асосийси, организмга қандли диабет хавф солаётганидан дарак беради. Бу ҳолларда албатта, турли тиш ювиш воситаларидан фойдаланиш ўринли. Аммо бу чора ёрдам бермаса-чи?! У ҳолда кўп­роқ сабзи, мойчечак, ялпиз дамламали чой ичинг. Шунингдек,  1 чой қошиқ истеъмол содаси, водород пероксидини 1 стакан сувга аралаштириб, уш­бу аралашма билан эрталаб ва кечқурун тишларни ювгач, оғиз бўш­лиғини чайиб туриш нафақат нохуш ҳидларни бартараф этади, балки тишларни оқартиради ҳам.
Стоматит
ОҚиз бўшлиғида учрайдиган бу касалликдан катталар сингари болалар  ҳам азият чекади. Оғиз бўшлиғининг қуруқшаб, милк, танглай, тил соҳаларининг оқариб, яллиғланиши, кучли оғриқдан шикоят қилганлар ҳам кўп.
Бу вазиятда оғизни асал қўшилган мойчечак дамламаси, ўткир аччиқ чой ёрдамида кунига 3-4 марта ар­тиш, хом картошка бўтқасини кунига 2-3 маротаба 5–10 да­қиқа оғизда тутиб туриш керак.12.09.2014







АНОР КЎКРАК БЕЗИ САРАТОНИНИНГ ОЛДИНИ ОЛАДИ

ХХ ва XXI асрнинг жиддий муаммоси дея эътироф этилган саратон (рак) касаллиги ҳозирги кунда ҳам жаҳон тиббиётининг ҳал қилиниши лозим бўлган энг долзарб масалаларидан бири бўлиб турибди. Шу сабабдан сўнгги ўн йил давомида ана шу муаммо ечими йўлида кўплаб изланишлар амалга оширилди. Муолажалар фойдали бўлиш билан бирга анчайин қимматлигини ҳам таъкидлаб ўтиш зарур.

Огайо университети олимлари томонидан олиб борилган тадқиқотлар натижасида анорни доимий равишда истеъмол қилиш кўкрак бези саратони хавфини сезиларли равишда камайтириши аниқланди. Олимларнинг фикрича анор доначалари инсон организмида саратон ҳужайраларининг кўпайишига сабаб бўладиган эстроген гормонининг меъёридан ортиқ ишлаб чиқарилишига чек қўйиш хусусиятига эга. Айрим сабаб ва касалликлар туфайли организмда эстроген гормони ортиб кетади ва бу саратон касаллигига сабаб бўлиши мумкин.

Бундан ташқари анор шарбати анемия (камқонлик)да, очлик ҳиссини енгиш ва вазнни бир меъёрда ушлаб туришда ҳам жуда фойдалидир.01/09/2014

КАРАМ САРАТОННИ ЕНГИШДА ЁРДАМ БЕРАДИ

Хитойлик мутахассисларнинг фикрича карам ва крестгулдошлар оиласига мансуб бўлган бошқа сабзавотларни истеъмол қилиш кўкрак бези саратони касаллигини енгишда ёрдам беради.

Ўтказилган тадқиқотлардан маълум бўлишича, доимий карам истеъмол қилувчи ана шундай беморларнинг ўлим ҳолатлари карам истеъмол қилмайдиган беморларга қараганда 62 фоизга камроқ юз берган бўлса, унинг қайталаниши 35 фоизга камайган.
– Тадқиқотлар крестгулдошлар оиласига мансуб сабзавотлар таркиби кўкрак бези саратонидан ҳимоя қилувчи биофаол моддаларга бой эканини кўрсатмоқда, – дея хитойлик ҳамкасб­ларининг фикрларини маъқуллашмоқда америкалик бир гуруҳ мутахассислар.
Асосан Хитой карамини маъқул кўрувчи хитойлик аёллардан фарқли равишда ғарблик аёллар кўпроқ гулкарам, брокколи ва Брюссель карамини истеъмол қилишади.
Шундай қилиб крестгулдошлар оиласига мансуб сабзавотлар (хантал, шолғом, хитой карами, гулкарам, яшил карам, кўкат ва шу кабилар) нафақат саратон профилактикаси (касалликнинг олдини олиш)да балки уни даволашда ҳам ёрдам беради
24/08/2014

Кийик ўтининг фойдалари

Кийик ўтининг (оддий тоғжамбил) пояси сершох бўлиб, тўғри ўсади, тўрт қиррали. Барглари чўзиқ тухумсимон ёки наштарсимон, четлари пастга қайрилиб туради, бандлари калта, қарама-қарши жойлашган. Гуллари майда, бинафшаранг қизил тусда бўлади.

Июнь-августда гуллайди, мевалари август-сентябрда етилади.

Бу ўт таркибида 1.2 фоизгача эфир мойи, тритерпен сапонинлар, урсол, олеанол, хлороген, флавоноидлар ва бошқа моддалар бор.

Халқ орасида минг йиллардан бери юрак хасталикларига шифо сифатида маълум ва машҳур кийик ўтининг уч хил: саҳро, тоғ ва сой кийик ўтлари мавжуд. Айрим ҳудудларда “мудина” дейишади. Дашт-саҳроларда ўсадиган кийик ўтининг барглари майда, нозик, ҳиди аччиқ, ёқимсизроқ, таъми ва ҳиди сойларда ўсадиган навиникига яқин, лекин ундан аччиқроқ ва тахирроқ, уруғи райҳоннинг уруғига ўхшайди. Мизожи учинчи даражанинг аввалида иссиқ ва қуруқ.

Халқ табобатида бу ўсимликдан бронхитлар пайтида балғам кўчирувчи, шунингдек, гастритлар, ел ҳайдайдиган восита тариқасида фойдаланилган. Уни эмизикли аёллар сутини кўпайтириш учун ҳам буюрилган.

Кийикўт жуда қадим замонлардан бери ишлатиб келинаётган доривор ўсимлик бўлиб, дунёнинг қарийб ҳамма ерида учрайди.

Кийикўтнинг дамламаси оғриқсизлантирувчи, ухлатувчи, гижжаларни туширувчи восита сифатида ишлатилади. Юқори нафас йўллари, ўпка касалликларида, бронхит, ўпка сили, аёллар хасталикларида, нафас сиқишида, юрак ҳапқиришида, юрак атрофида оғриқ бўлганида, меъда-ичак хасталикларида, тиш ва милк касалликларида, сурункали ароқ ичувчиларнинг ароқ ичмаслигида ёрдам берувчи дори сифатида қўлланилади.

Кийик ўтининг истеъмоли баданнинг тортишиш дардига даво бўлади, меъда ва кўкрак остидаги аъзоларни бегона моддалардан тозалайди, меъданинг ачишишига таскин беради, кекириш ва юракнинг беҳузур безовталанишига ёрдам беради, танадаги бодларни ҳайдайди, тер, ҳайз ва пешоб келишини равонлаштиради, савдо моддасини ичкетар билан ҳайдайди, бадандаги жонзотлар заҳарларига тарёк бўлади, она қорнидаги ҳомила билан йўлдошнинг кетма-кет тушишини енгиллаштиради.

Саҳро кийик ўтини сувда қайнатиб, қорин остига, яъни киндик атрофига давомли кам-камдан томизилса, бачадон қичиши, бачадон еллари ва унинг қотишига шифо бағишлайди. Уни куйдириб, тишга босилса, унинг милкини мустаҳкамлайди. Уни ҳидланса, димоққа урилиб, ҳушдан кетиш дардига даво бўлади. Бироқ уни ичга истеъмол қилиш ичакларга зарар келтиради. Ана шу зарарга қарши қатиро ейиш керак. Саҳро кийик ўтидан бир кунда бир марта ейиш миқдори 7 грамм.

Тоғда ўсадиган кийик ўтининг барги жуда кўп, сойникига қараганда йирик-йирик, ғадир-будур. Агар уни қўйлар еса сути қонга айланади, унинг ҳиди кучли, бошқа кийик ўтларга қараганда даволиги зўр. Мизожи учинчи даража охирида иссиқ ва шу даража ўртасида қуруқ.

Агар буни чой ўрнида ичилса, кўкрак ости, ўпка ва бачадон аъзоларидаги қуюқ рутубатларни ҳайдайди, иштаҳани очади, йўғон ичак шишларидан бўлган қуланжни йўқотади, руҳий тушкунлик ва беҳушликни бартараф қилади, пешоб ва ҳайзни шиддат билан равонлаштиради, буйрак ва қовуқ тошларини майдалаб тўкади.

Тибет халқ табобатида кўз касалликларида, саратонда, асаб хасталикларида, моддалар алмашинуви бузилганда, зиддизаҳар сифатида ишлатилади.

Кийикўтдан тайёрланган гален препаратлар ҳар хил тери касалликлари, шунингдек, гепатитлар, холециститлар, меъда-ичак касалликлари, бронхитлар, кўк йўтал пайтида кўп ишлатилади. Чунки улар яллиғланишга қарши таъсир кўрсатади, балғамни кўчириб, йўтални юмшатади. Бу препаратлар ичилганда меъда шираси ажралиши кучайиб, меъда-ичак йўли мускулларининг тортишиши қисқариши камаяди, касаллик туғдирадиган микробларнинг ўсиши сусаяди. Кийикўтнинг гален препаратлари ларингитлар, стоматитлар, трахеитлар маҳалида ҳам қўлланилади.

Тоғ кийик ўтини ейиш орқа авратга зарар қилади. Бу зарарни сирка ичиш билан қайтарса бўлади.

Сой ва дарёлар соҳилида ўсадиган турини “сув кийик ўти” ҳам дейишади. Кийик ўтини одамлар яхши билишади. Мизожи иккинчи даража охирида иссиқ ва қуруқ.

Бу заҳарларга қарши зўр тарёк ҳисобланади.

Агар буни сувда қайнатиб, ўша сув ичилса, тўғри нафас олиш, яъни ётиб, ўринга чўзилиб нафас ололмай, фақат тик турган ёки ўтириб бошни баланд кўтарган ҳолдагина нафас олиш дардига гирифтор бўлган беморларга шифо бағишлайди.

КЎК ЧОЙ БОЛАЛАР САРАТОНИНИ ЕНГИШГА ЁРДАМ БЕРАДИ

Австралия Болалар саратон касалликлари институти доктори Орацио Витторионинг фикрича кўк чой экстракти ёш болалардаги саратон ҳужайраларини парчалаб ташлаш хусусиятига эга экан. Кўк чойнинг фойдаси ҳаттоки кимётерапия ожиз бўлган ҳолатларда ҳам ёрдам беради.

Олиб борилган тадқиқотлар натижасида чойнинг таркибидаги катехин антиоксиданти бор-йўғи уч кун ичида нейроблас­тома ҳужайраларининг 50 фоизини йўқ қилиб юбориши аниқланди. Нейробластома саратоннинг болалар орасида энг кўп учрайдиган тури бўлиб, ҳозиргача унинг аниқ давоси топилмаётганди.

Шуни алоҳида таъкидлаб ўтиш керакки, беш ёшгача бўлган болаларга кўк чой (умуман чой) ичириш мумкин эмас. Сабаби чой таркибидаги танин моддаси организмда темир моддасининг ўзлаштирилишига тўсқинлик қилади. Бу эса ўз навбатида камқонликнинг ривожланишига сабаб бўлади. Чойни овқатланишдан бир соат кейин ичиш керак.

Шунингдек, кичик ёш (5 ёшгача) даги болакайларга турли сунъий бўёқли сувлар ичиш ҳам таъқиқланади. Чунки, бу сунъий бўёқлар организмда аллергия келтириб чиқаради.

Фарруҳ БЕРДИЁРОВ тайёрлади

Бўқоқдан қутулишнинг иккита усули

 

Бўқоқ касаллигидан оғриётган беморлар учун уй шароитида қандай ёрдам кўрсатиш мумкин. Хал табобатида ушбу касалликни бартараф этиш учун бир нечта усуллардан фойдаланилган. Қуйида улардан иккитасини эътиборингизга ҳавола қиламиз.

1. Ёввойи қулупнай, қизилмия илдизи, рўян, қорақиз, оддий сачратқи, бўймодарон, тоғрайҳон ўтларини тенг миқдорда аралаштириб, бир ош қошиғига 250 грамм қайноқ сув қўшилади ва буғда 5 дақиқа қайнатилади. 12 соат тиндирилади ва докадан ўтказиб кунига 3 маҳал овқатдан ярим соат олдин чорак пиёладан ичилади.

2. Икки қисмдан рўян ва совунак илдизларига бир қисм оддий қизилмия қўшиб аралаштирилади ва бир ош қошиғига 250 грамм қайноқ сув қуйиб, буғда 15 дақиқа қайнатилади. 12 соат давомида тиндириб, докадан ўтказилади ва кунига бир маҳал наҳорга 1-2 пиёладан ичилади. 

Соғ ва саломат бўлинг!

ҚУЁШ ВАННАЛАРИ ҚОН БОСИМИНИ ТУШИРАДИ


Қуёшли кунларда тоза ҳавода сайр қилувчи ва кўп пиёда юришни хуш кўрувчи инсонларнинг қон босими доимо меъёрда бўлади. Аксинча, кун давомида телевизор ёки компьютер олдидан узоқ вақт кетолмайдиган ва диққинафас хонада ўтирувчи одамларнинг эса қон босими кўтарилиб туради. Бунга ажабланмаса ҳам бўлади. Чунки, бир кунда 10 км.гача пиёда юриш танадаги ортиқча хилтларнинг эришига сабаб бўлади. Натижада қон томирлар эластик (қайишқоқ) ва эгулувчан бўлиб қолади. Бундан ташқари қуёшли кунларда офтобнинг фойдали ультрабинафша нурлари қонда азод оксиди миқдорини оширади. Бу эса ўз навбатида қон томирларини кенгайтириб, артериал қон босимини туширади.

Гулчеҳра ШИРИНОВА

15.-8.2014

К витамини қандай вазифани бажаради?

Витамин бизнинг куч-қудратимиз, саломатлигимиз ва озуқамиз. Уларнинг турлари кўп, алифбедаги деярли барча ҳарфлар билан аталган витаминлар мавжуд.

 

Бугунги саҳифамизда К витамини ҳақида маълумот берамиз.

 К витамини қоннинг томирлар бўйлаб эркин ҳаракатланишига ҳамда ивишига ёрдам беради. Шунинг учун К витамини тиббиётда «қонни ивитувчи витамин» деб номланади.

 К  витамини  нима учун  керак?

Юқорида айтганимиздек, К витаминининг организмдаги асосий вазифаси бу — қонни меъёрида ивитиб бериш. Қон ивишида энг керакли бўлган оқсилларнинг меъёрида ишлашига, шунингдек, кальций узоқ вақт сақланиб, суякларга сўрилишига ёрдам беради. Шунинг учун К витамини суяк тўқималарининг ўсиши ҳамда ривожланишида фаол иштирок этади.

 Витамин  К етишмаса…

Организмда К витамини етишмаётганини қоннинг ивиши бузилганлигидан билиш мумкин. Масалан, милк, бурун қонаганда, қоннинг ивувчанлиги суст бўлгани учун уни тўхтатиш бироз мушкул кечади. Ёки у ер-бу ерингизни уриб олсангиз, ўша соҳа қонталаш бўлиб, гематомалар пайдо бўлади. Хавфлиси жиддийроқ шикастланган кишининг қонини тўхтатиш ҳам қийин бўлади.

Организмда К витамини мунтазам етишмаслиги натижасида остеопороз ёки юрак ишемик касаллиги келиб чиқади. Аёлларда эса К витамини етишмаслиги натижаси ҳайз даври узоқ давом этиши ва кўп қон келиши мумкин.

Қандай турлари бор?

К витамини битта модда эмас, балки бир неча моддаларнинг бирикиши натижасида пайдо бўлади. Витаминнинг 2 тури бўлиб, биринчиси К1 витамини ўсимликларнинг организм билан бирикиши натижасида ҳосил бўлади. Иккинчи К2 витамини йўғон ичак микроорганизмида ҳосил бўлади.

Ўзлаштириш

К1 витамини организмга сафро ёрдамида сингиб, ёғларни парчаловчи хусусиятга эга. Ўт пуфаги касалликлари билан касалланган беморларда бу витаминнинг етишмаслиги кўп сезилади. 

Жигар касалликлари билан касалланган беморлар организми К витаминини ўзлаштиришга қийналади. Айниқса, жигар циррози, ичак (колит, яра, диарея ва дизетерия) касалликлари витаминни ўзлаштиришга тўсқинлик қилади.

К витамини организмда яхши сўрилиши учун таомда ўсимлик ҳамда ҳайвон ёғлари меъёрида бўлиши керак. Агар таомномада ёғ етарли бўлса, организм К витаминини ўзлаштиришга қийналмайди. Шу сабабли ёғсиз парҳез тутиш натижасида К витамини танқислиги кузатилади.

Юқорида айтганимиздек, организмга К2 витамини йўғон ичакда ишлаб чиқарилади. Антибиотикларни узоқ вақт қабул қилиш натижасида фойдали бактериялар ҳамда бириктирувчи тўқималар фаолияти бузилиб, витаминнинг сўрилишга салбий таъсир кўрсатади. Шунинг учун антибиотикли даволаниш курсини қабул қилгач, ичак микрофлорасини тикловчи даво чораларини ҳам қўллаш тавсия этилади.

Уни  қаердан  излай?

К1 витамини исмалоқ, салат барги ҳамда бошқа кўкатларда мавжуд. 2 ош қошиқ тўғралган кашничда организм учун бир кунлик меъёр мавжуд.  Бундан ташқари, анорда ҳам бу витамин мўл бўлади.

К2 витаминини гўшт, тухум ҳамда сут маҳсулотларидан топиш мумкин.

К витаминини организм ўзи ишлаб чиқарганлиги сабабли соғлом кишида бу витамин билан боғлиқ ҳеч қандай муаммо бўлмайди.10.08.2014й

КЎП ВА КАМ УХЛАШНИНГ ЗАРАРИ

Америкалик олимлар узоқ йиллик тажрибаларига асосланиб кўп ухлаш мияга салбий таъсир этади, деган хулосага келишди. Бир кеча-кундуздаги уйқу тўққиз соатдан ошмаслиги керак.
XX асрда қаттиқ ухлаш саломатлик белгиси ҳисобланган бўлса, хорижлик мутахассислар бунинг аксини айтишмоқда. Тадқиқотларга кўра кам ухлаш ҳам инсонда қандли диабет, юрак қон томир касалликлари ва семизликнинг юзага келишига шароит яратар экан. Уч йил давомида бир гуруҳ халқаро тадқиқотчилар Мадрид шаҳри клиникларида ҳамда Нью-Йоркдаги Колумбия университетида 60-70 ёшли 2700 нафар беморларни текширишди. Улардан 49 фоизи бир кеча-кундузда 6-8 соат ухлашган бўлса, 40 фоиз кексалар 9 соат ва ундан кўп дам олишни хуш кўришар экан. 11 фоиз қариялар эса атиги 5 соат ва ундан кам ухлашган. Деменция ва қарияларда ақли заифликни аниқлашда қўлланиладиган махсус тестлардан ўтган бу кишиларнинг кўп ухлашни яхши кўрадиган гуруҳида жиддий муаммолар юзага келиш эҳтимоли юқори экан. Шунингдек, олимлар ёш, жинс ва ҳаёт тарзининг турлича бўлишига қарамасдан бир кеча-кундузда 6-8 соат ва 9 соатдан кўп ухлайдиган эксперимент иштирокчиларининг кўрсаткичларида кескин фарқ борлигини аниқлашди. Аммо олимлар бу борада шошилинч хулоса чиқармасликни тавсия этишмоқда. Шунингдек, кўп ухлашнинг сабаб ва оқибатларини тўлиқ ўрганмасдан турли чалкашликка йўл қўймасликка чақиришмоқда. Чунончи, кўп ухлаш алоҳида бир хасталикнинг белгиси ҳам бўлиши мумкин. Ҳаддан ташқари кўп ёки кам ухлаш нафақат юрак қон томири тизими фаолиятини издан чиқаради балки, асаб тизимида ҳам паришонхотирлик, кайфиятнинг ўзгариб туриши, чуқур руҳий зўриқиш ва сурункали чарчоқ каби салбий ўзгаришларни келтириб чиқаради.
Мутахассис-олимлар томонидан ўтказилган барча тадқиқотлардан кўриниб турибдики, организмнинг ўзига хос талабларидан келиб чиққан ҳолда меъёрда бир кеча-кундузда 6-8 соат ухлаган фойдали экан.

ГУЛШИРИН08.08.2014




Наматакнинг шифобахш хусусиятлари

Наматак таркибида инсон саломатлиги учун зарур бўлган С, В2, Р, Е, К витаминлари мавжуд. Шунингдек, унда каротин, қанд, ёғ, органик кислоталар, флаваноидлар, пектин, маъданли тузлар мавжуд.

Машҳур табиб Ибн Сино таърифига кўра, наъматакнинг барча тури тозаловчи ва суюлтирувчи хусусиятга эга. У қулоқдаги қуртларни ўлдиради, қулоқ шанғиллаши ва ғувиллашига, тиш оғриғига фойда қилади.

Наъматак гули, меваси, уруғи, барги ва илдизи халқ табобатида қадимдан кенг қўлланилиб келинган. Унинг мевасидан тайёрланган дамлама ўпка сили, терлама, ўт қопининг яллиғланиши, меъда-ичак, буйрак-қовуқ касалликларини даволашди ишлатилади. Унинг меваси танага қувват бағишлайди, модда алмашинувини яхшилайди.

Наматак мевасидан тайёрланган дамлама танага қувват бағишлаб, унинг чидамлигини оширади, йўтални кетказади, ҳазм йўллари яллиғланишини даволайди, жигар оғриғидан халос этади.

Совуқ мизожли ва қон босими паст бўлганларга наъматак дамламаси энг шифобахш чой ўрнини босади.

Қаттиқ совуқда қўл, оёқ ва бошқа аъзоларни шамоллатганлар унинг дамламасидан тез-тез ичиб туришса, танани қиздириб, заҳарли моддаларни пешобга ҳайдайди.

Қовуқ ва буйрак шамоллаганда ҳам наматак қайнатмасидан беморга тез-тез иссиқ ҳолида ичириш шифо бўлади.

Наъматак дамламаси семизликни секин-аста бартараф қилади. Сабаби у ични суриб, ювиб тозалайди, кичик таҳоратни тезлаштиради.

Агар кунига 2 граммдан қуритилган наъматак мевасидан майдалаб истеъмол қилинса, инсон ёшлигини узайтириш, жинсий қувватни сақлашга ёрдам беради.

Дамлама тайёрлаш усули: наъматак мевасидан 10-15 донаси олиб, ювиб ташланади ва сирли идишда 10-15 дақиқа қайнатилади. Дамлама тайёр бўлгач, тиндириб истеъмол қилинади.

Наъматакка ўрик, шафтоли, қизил дўлана каби меваларнинг қуритилганини билан аралаштириб дамлама тайёрлаш мақсадга мувофиқ. Шунда унинг шифобахшлик хусусияти янада кўпаяди. турли мевалар аралашмасидан тайёрланган бу дамламани чой ўрнида бемалол истеъмол қилиш мумкин.

Эслатма: наъматак дамламасини муттасил истеъмол қилиш зарарли. Шу сабаб бунда меъёрни билиш лозим.

Иссиқ мижозли кишиларга наъматак дамламаси ва қайнатмаси тўғри келмайди. Чунки у бундай кишиларнинг ошқозон ости безига салбий таъсир кўрсатади.

Мухлис уз дан

Қонни кўпайтирувчи рецептлар

— Қоним кам, гемоглобиним пасайиб кетаверади. Шифокор «яхши овқатланинг», дейди. Майизни камқонликка даво деб эшитганман. Ундан қандай фойдаланиш керак?

Дилбар Эрматова, Тошкент вилояти

Машкура ЗОҲИДОВА, тиббиёт фанлари доктори: — Тўғри, тўйимли овқатлар истеъмол қилиш камқонликда даво бўлади. Қаймоқ, сариёғ, сут, сувда қайнатилган гўшт, буғда пиширилган овқатлар, тухум ва мева-сабзавотлар истеъмол қилиб туринг. Уйқу олдидан бир ҳовуч майизни пиёлага солиб, устидан қайноқ сув қуйинг. Эрталаб бу ивитилган майиз ейилса, қондаги гемоглобин миқдори ортади. Камқонлик туфайли силла қуриб, дармонсизланган пайтда бир стакан ёнғоқ мағзи ва қора майизни гўштқиймалагичдан ўтказиб, асал билан аралаштиринг. Овқатланишдан олдин 1-2 чой қошиқдан истеъмол қилсангиз, тезда шифо топасиз.

Г.ЖАМИЛОВА тайёрлади

Саримсоқпиёз саратонга қарши!

Аллицин организмдаги яллиғланиш жараёнларини тўхтатиб, эркин радикалларнинг зарарли таъсирини пасайтирадиган антиоксидант ролини бажаради. Бундан таш­қари, шамоллашга қарши курашади, ҳатто безгакнинг ҳам олдини олиши мумкинСаримсоқ истеъмол қиладиган одамлар саратон касалликларига 44 фоиз камроқ чалинишади. Хитойда ўтказилган тажриба натижалари шундан далолат бермоқда.

Тадқиқотчилар тажрибага, ҳатто, кашандаларни жалб қилишганда ҳам (чекиш — ўпка саратонининг энг кенг тарқалган сабаби), саримсоқ истеъмоли касаллик хавфини 30 фоизга камайтиришини аниқлашди. Бундан аввалги тад­қиқотлар эса, саримсоқ ўпкани турли нохуш таъсирлардан, шунингдек, зарарли ўсимталар, масалан, ичак саратони пайдо бўлишидан ҳимоя қи­лишини кўрсатганди.
Пиширилган саримсоқ ҳам одам организмига шундай ижобий таъсир қиладими ёки йўқми, ҳали маълум эмас. Бироқ ундаги энг фойдали аллицион моддаси са­римсоқ бў­лакчаси кесилганда йўқолар экан.

Кундузги уйқунинг афзалликлари

Бола чақалоқлигида бир кунда 19 соат, 3-5 ойликда 17 соат, олти ойликда 15 соат, 9-12 ойликда 13 соат, 2-3 яшарлигида 12,5 соат, 4-5 яшарлигида 11,5 соат, 6 ёш бўлганида 10 соат ухлаши керак.

Боланинг рисоладагидек ўсиб-улғайиши учун уни гўдаклигидан  эътибор билан парваришлаш керак. Болалар ўйинқароқ, ҳамма вақт ҳам улар кундузи ухлашни истайвермайди. Ота-оналар эса бунга бефарқ қарашади ва бу бола руҳиятига салбий таъсир кўрсатади.

Болалар шифокори, невропатолог Фазилат НАСИМОВАга бу борада бир неча саволлар билан мурожаат қилдик.

— Фазилат опа, айтинг-чи, бола бир кунда неча соат ухлагани маъқул?

— Беш-олти яшар бола кундузи камида 1,5-2 соат ухлаши шарт. Бола қанчалик ёш бўлса, унда уйқуга бўлган эҳтиёж шунчалик кучли бўлади. Янги туғилган чақалоқ бир кунда 19 соат, 3-5 ойликда 17 соат, олти ойликда 15 соат, 9-12 ойликда 13 соат, 2-3 яшарлигида 12,5 соат, 4-5 яшарлигида 11,5 соат, 6 ёш бўлганида 10 соат ухлаши керак. Бу боланинг соғлом ўсиши учун жуда зарур.

Бола туғилган заҳоти кун билан тунни ажрата олмайди. У бир суткада 4 мартадан 11 мартагача ухлайди. Фақат 7 ёшга етганида, бола организми тунги уйқуга мослашади. 7 ёшли бола кечаси яхши ухламаган бўлса, мактабда толиқса, шамоллаган ёки ўзини беҳол сезса, уни кундузи ухлатиш керак.

— Кундузги уйқунинг қандай афзалликлари бор?

— Бола кундузи мириқиб ухлаши унинг қувватини оширади. Уйқу ва тетиклик биоритмларини табиатнинг ўзи бир маромда ишлатади. Янги билимни яхши ўзлаштиради, қобилияти яхшиланади. Болада билиб олиш ва эслаб қолиш кучаяди.

— Кам ухлаган болаларда қандай хавотирли ҳолатлар кузатилади?

— Бундай болада, аввало, биоритмлар уйғун бўлмайди. Натижада, бола жаҳлдор бўлади, тез толиқади, асабий-руҳий ва жисмоний ривожланиши секинлашади. Яхши ўсмайди, иммунитети сусайиб, тез-тез шамоллайдиган бўлиб қолади. Болага турли инфекциялар юқади.

Шаҳарларда яшайдиган болалар кўпроқ ухлаши керак. Чунки машиналарнинг шовқин-сурони, зарарли чиқиндилар боланинг асаб тизимини «емиради».

— Оналарга тавсиялари­нгиз?

— 2,5 ойгача бўлган чақалоғини она эмизиб бўлган заҳоти ухлатиши лозим. 3 ойлик болани қорни тўйганидан кейин 15-20 дақиқа ўтгач, каттароғи эса ярим ёки бир соатдан сўнг ухлатилгани маъқул. Озроқ тихирлик қилади-ю, кейин ўрганиб кетади. Бола ҳар куни маълум вақтда, ўрганган жойида ухлагани маъқул.

Бола 15-20 дақиқа ётса-ю, лекин уйқуси келмаса, мажбурламаслик керак. Чунки у тўшакда ётиб дам олади, қолаверса, 1,5-3 ёшли бола нақ бир соатда, 4-6 ёшгачаси ярим соатда ухлаб қолади.

Камола НОСИРОВА

ёзиб олди.0408.2014

Ассалому-алайкум!

Ассалому-алайкум азиз  нуроний отахон ва онахонлар,опа-сингиллар,ака –укалар!

Мен барчангизни кириб келаётган Рамазон Хайит байрами билан табриклайман!

Ўтган шу муқаддас ойда миллонлаб мусулмон халқимиз,бутун дунёдаги оға-инилари ва опа-сингиллари каби ўз-ўзини поклаб дуо ва хайр эхсонлар қилишди.Ушбу рахмат ва махфират ойларида фурсатдан фойдаланиб  барча мусулмон халкимизга тинчлик-тотувлик сихат-саломатлик ва янаги йилда  шу ойларга кадар дидорлашган қадирдонлар билан кўришишни ОЛЛОХИМдан сураб коламан.

Сизларга хурмат ва эхтиром билан  халк табиби Абдукодир Саттаров

Ассалому алайкум ва роҳматуллохи ва баракотуҳ

 О
УЙҚУСИЗЛИК, БЎҒИМЛАРДАГИ ОҒРИҚ, ОҒИЗДАГИ НОХУШ ҲИДГА ҚАРШИ…



Уйқусизлик, бўғимлардаги оғриқ, оғиз бўш­лиғидаги нохуш ҳид ва яллиғланишлар… Бу каби муаммоларга деярли ҳар биримиз дуч келиб, баъзида ноқулай вазиятларга ҳам тушганмиз. Халқ табобатида уйқусизликка қарши – ялпиз, бўғимлардаги оғриқларга – карам, момоқаймоқ, ҳашаротлар заҳрига қарши – саримсоқпиёз ҳамда бошқа шу каби самарали ва табиий даволаш воситалари мавжуд

Ҳуснбузарлар.

Халқ табобатида ҳуснбузарлар билан курашишда малина барглари, мойчечак ва кўк чой дамламасидан фойдаланилади.

1 чой қошиқ майдаланган ялпизга 1стакан қайноқ сув қўшиб, 10-15 дақиқа тиндириб, 1 ош қошиқ бо­рат кислотали спирт, лимон шарбати, 1 чой қошиқ календула дамламаси қўшилган аралашма билан ҳар куни эрталаб ва кечқурун юздаги ҳуснбузарларни артиш самарали натижа беради.

Нохуш ҳидлар

ОҚиз бўшлиғидаги нохуш ҳид ошқозон-ичак йўлларидаги муаммолардан, асосийси, организмга қандли диабет хавф солаётганидан дарак беради. Бу ҳолларда албатта, турли тиш ювиш воситаларидан фойдаланиш ўринли. Аммо бу чора ёрдам бермаса-чи?! У ҳолда кўп­роқ сабзи, мойчечак, ялпиз дамламали чой ичинг. Шунингдек, 1 чой қошиқ истеъмол содаси, водород пероксидини 1 стакан сувга аралаштириб, уш­бу аралашма билан эрталаб ва кечқурун тишларни ювгач, оғиз бўш­лиғини чайиб туриш нафақат нохуш ҳидларни бартараф этади, балки тишларни оқартиради ҳам.

Стоматит

ОҚиз бўшлиғида учрайдиган бу касалликдан катталар сингари болалар ҳам азият чекади. Оғиз бўшлиғининг қуруқшаб, милк, танглай, тил соҳаларининг оқариб, яллиғланиши, кучли оғриқдан шикоят қилганлар ҳам кўп.

Бу вазиятда оғизни асал қўшилган мойчечак дамламаси, ўткир аччиқ чой ёрдамида кунига 3-4 марта ар­тиш, хом картошка бўтқасини кунига 2-3 маротаба 5–10 да­қиқа оғизда тутиб туриш керак.

Ҳашарот чақса…

Ҳашарот чақишидан асосан иссиқ кунларда азият чекамиз. Шундай вазиятларда ҳашарот чақишидан қолган изларга саримсоқпиёз янчиб босиш, истеъмол содасини бироз сувга аралаштириб яра соҳасига суриш яхши самара беради. Шунингдек, заракунандалар ўткир ҳидлардан ҳам қочади. Бувижонларимиз ёз кунларида чаккаларига ялпиз, райҳон шохчаларини тақиб юришларининг асл моҳияти ҳам ма­на шунда.

Диарея (Ич кетиши)

Юқумли инфекциялар асорати бўлган бу касалликдан асосан пишиқчилик мавсумида азият чекамиз ва ич кетиши сабаб организмда энг фой­дали бўлган калий моддасини йўқотамиз. Диарея кузатилган вақтда гуруч, черника меваси, анор пўстлоғи, шунингдек, шовул илдизи, наъ­матак ва нок меваси дамламаларидан кунига 5-6 марта ичиш тавсия этилади.

Йўтал

Иссиқ кунларда қуёш тиғида юриб яхна ичимликлар, мевали музқаймоқлардан ўзимизни ти­йишимиз бироз мушкул. Аммо бундан сўнг совуқ кунлардагидек шамоллаб қолиш ҳеч гап эмас. Шундай пайтларда табобатда кенг қўлланиладиган қа­лампирга суянаверинг. Кундалик таомномада уни кўпроқ истеъмол қилинг, шунингдек, сут ва асалли қора чой, сариёғ солинган сут ёки майдаланган саримсоқпиёз қў­шилган сут ичсангиз ҳам, йўталдан тезда халос бўласиз.

Уйқусизлик

Кундалик зўриқиш, тушкунлик ва асабий ҳо­латлар уйқусизликни келтириб чиқаради. Сизни уйқусизлик безовта қилганда, бош тепасига олма қў­йиб, уйқудан олдин албатта, хонани шамоллатинг. Асалли сут, ялпиз, мойчечак дамламали хуш­бўй кўк чой истеъмол қи­лиш жуда фойдали.

Бўғимлардаги оғриқ

Картошка куртаги, карам барглари, шунингдек тухум сариғини бўғим соҳасига боғлаш оғриқлардан халос этади.

Алоэ шарбати, асал ва сув қўшилган спиртни (1:2:3 нисбатда) аралаштириб, оғриган бўғим­ларга компресс қи­линг. Сархил карам барг­ла­рини бўғимларга қў­йиб, устидан бинт боғланг. Боғламни тез-тез алмаштириб туриш лозим. 100 г шифобахш мойчечак баргларини 2 л қайноқ сувга 1 соатча дамлаб қўйинг. Ушбу дамламадан ванна ҳозирлаш мумкин.

Муолажаларни қўллашдан олдин шифокор билан маслаҳатлашинг.



Шаҳноза тайёрладиҚ  ДОҒЛАРНИНГ ДАВОСИ.

      Вителего–пес ёки бошқача қилиб айтганда оқ доғлар касаллиги инсониятга жуда қадим замонлардан маълум,  бироқ уни Мохов касаллиги каби ўта юқумли деб ўйлаб келганлар. Пес ва  моховга  чалинганлар қисмати жуда оғир бўлган. Уларни узоқ ерларга қувғин қилганлар  хатто қадимги Миср папирусларида у ҳақда маълумотлар ёзиб қолдирганлар. Инглиз олимларининг фикрига кўра қиролича Клеопатра умрининг сўнги йилларида ўша касалликдан озор чеккан. Дарвоқеа, машхур америкалик қўшиқчи Майкл Жексон хам шу касалликка дучор бўлган. Бу унинг фойдасига хал бўлди, чунки  Жексон даволаниш учун бир тийин ҳам сарфламай «оқ танлилар» сафига кирди.

Келиб чиқиш сабаблари.

Касалликнинг юзага келишига қуйидагилар сабабчи бўлиши мумкин:

   Ҳомиладорлик  пайтида ҳомиланинг гипоксия (кислород ва бошқа озиқ моддаларнинг етишмаслиги) га чалиниши.

·         Туғилиш вақтида боланинг бош мия жароҳат олиши туфайли.

·         Ошқозон-ичак тизими, гижжа, иккиламчи юқумли касалликлар, буйрак, сийдик йўлларининг яллиғланиши.

·         Ўт йўли, жигар хасталиклари, айниқса,  вирусли гепатит (сариқ касали) чалиниш оқибатида.

·          Ёш  болаларнинг ҳазм қилиш аъзоларидаги бузилишлар.

·         Мактаб ёшидаги болаларда бурун-ҳалқум йўлида юзага келадиган инфекция  ўчоқлари-ангина (бодомча безларининг яллиғланиши), гаймарит (бурун ёндош бўшлиқларидаги яллиғланиш), кариес (тишларнинг чириши).

·         Асаб тизимидаги ўзгаришлар (кучли  руҳий зарба, узоқ  вақтгача  руҳий тушкунлик ҳолатига тушиш).

·         Ўспирин ва ўрта ёшдаги инсонларда касалликнинг юзага  келишига эндокрин тизимидаги ўзгаришлар, вақтида овқатланмаслик ёки нотўғри  овқатланиш натижасида гастрит, ошқозон, 12 бармоқ ичак  яраси каби хасталиклар сабабчи бўлади.

·         Танада руҳ, мис, йод каби фойдали моддалар етишмовчилиги оқибатида

·         Қалқонсимон без фаолияти издан чиққанда (бунда асосан бўқоқ касаллиги) бошқа эндиокрин касалликлардан қандли диабет касаллигига чалиниш сабабчи бўлади.

·         Терига ранг берувчи меланин пигментининг етишмаслиги натижасида.

  Оқ доғлар, одатда 10-35 ёш атрофидаги одамларда  учраб туради.  Умуман олганда, касалликнинг келиб чиқиш сабаблари ва уни даволаниш йўллари ҳар бир беморда турлича,   фақат  уларни  бирлаштирувчи нарса-терида  оқ доғларнинг  пайдо бўлиши ҳисобланади. Айримларда буқоқ, бошқаларда  сариқ касали,  жигардаги лямбия, яна баъзиларда эса  руҳий изтироб оқибатида бўлиши мумкин.   Кимдир умр бўйи терисидаги 1-2 дона  оқ доғга  эътибор  бермай яшаши,  баъзиларда  эса  қаттиқ  зўриқиш ёки  жигар, ошқозон –ичак касалликлари оқибатида танада  моддалар алмашинуви бузилилиб, терисидаги оқ доғлар пайдо бўлиши мумкин. Каслликнинг ривожланишига  экалогик шароитнинг ўзгариши ҳам таъсир қилади.  Касаллик  одатда  ўсмирлардан  тортиб  ўрта ёшли инсонлар  орасида кўп  кузатилади.   Аёлларда  эркакларга нисбатан витилиго 2-3 марта кўпроқ учраши кузатилган. Кўп ҳолларда  бунга аёлларнинг туғруқ ҳамда  климакс  даврида рўй берадиган эндокрин ўзгаришлар сабаб бўлади. Ҳозирги замонда тиббиёт витилигони даволаш борасида катта ютуқларга  эришди.  Айнан шунинг учун давони фақат малакали мутахасис шифокорлар олиб бориши керак.

         Вителего  белгилари.

  Касаллик қуйидагича намоён бўлади: одамнинг тана терисида ҳар хил кўринишдаги  доғлар пайдо бўлади. Агар доғлар соч, киприк  ёки қошлар тагида  пайдо бўлса, улар ҳам оқаради. Бунда беморни на оғриқ, на қичиш аломати қийнайди. Касаллик ўчоқларида терига ранг берувчи меланин моддаси бўлмайди. Шунинг учун ҳам зараланган тери соҳалари оқариб қолади. Улар айниқса, қуёш нури таъсирчан бўладилар. Беморлар офтобнинг тик нурларидан сақлонишга мажбурдирлар. Негаки, офтоб таъчирида доғлар усти қаттиқ куйиши мумкин. Ҳазм аъзолари, жигар соҳасидаги нохушликларни йўқотиш  пайида организм оғриқсизлантирувчи моддаларнинг сонини оширади. Айнан шунинг учун беморлар шифокорга касалликнинг ташқи кўринишлари, яъни оқ доғлар пайдо бўлгандагина мурожаат қилади.

  Касаллик терида  унча катта бўлмаган пушти ёки сутранг нуқталар паёдо бўлиши билан бошланиб, кўкрак,  юзда, кўз ва оғиз атрофида, бўйин , қўл ва оёқларда ривожланади. Аста– секин майда нуқтачалар кенгайиб ўзаро  қўшилиб кетади. Натижада йирик «рангсиз майдон»га айланади. Бунда худди шу ерда тери тўқималарини бўёвчи пигмент меланин ишлаб чиқариш организмда тўхтайди. Агар бундан бош териси зарарланса сочлар хам ўз – ўзидан рангини йўқотиб оқаради.  Тери оқаришининг гўё хеч қандай қўрқинчли жойи йўкдай, чунки тери рангининг соғлиққа таъсири ахамиятсиздек туйилади. Аммо песнинг хавфли томони  шундаки , оқарган тери қуёшнинг нурларига ўта таъсирчан бўлиб қолади. Кучли ультрабинафша нурлари эса онкологик касалликлар келиб чиқиш хавфини оширади. Бундан ташқари доғни хаммага «намойиш» қилиб юриш  одамни хижолатга қолдиради. Песнинг оддий ёки симметрик турида доғ аввало қўл бармоқларида, кейин эса билакда пайдо бўлади. Оқ доғлар аввало кичик мошдек, кейинчалик бир тийинлик чақадек бўлади ва секин–аста катталашади. Қўқонлик А. исмли бемор касаллик пайдо бўлганидан сўнг 3 йил ўтиб «Малҳам» табобат марказига мурожаат қилган. Касаллик белгилари кўринган захоти шифокорга мурожаат этиш маъқул. Бемор 4 ой режим  билан даволангандан сўнг батамом тузалиб кетди. Касалликнинг нерв толалари бўйлаб пайдо бўладиган тури кўпинча ҳар хил нерв толаларининг шамоллашидан кейин юзага келади . Шунингдек, асаб касалликларидан сўнг хам оқ доғлар юзага келади.

      «Бўёқчи» тери  тўқималарининг ғойиб бўлиши та                     нада ниманингдир юз бераётганидан биринчи даракдир. Миланин турли сабабларга кўра, яъни ички  секретция безлари алмашинувининг ёки хазм қилиш тармоғининг бузилишида, гохида бош мия  зарарланишининг ёки вақти – вақти билан қон касалликларида ва гижжа касалликлари туфайли «ўлади». В1, В2, В3, В6, В12, В15, РРС, темир, кобальт, мисс, Рух каби микроэлементлар мавжуд. Ана шу витаминлар ва микроэлементларнинг биронтаси бемор қонида ёки хужайраларида етишмай қолса хам терининг нормал ранги бузилади ва у оқариб кетади. Касалликнинг ғалати томони шундаки,  доғлар йиллар давомида пайдо бўлиб, сўнг ўзидан ўзи доктор ёки табаб аралашувларисиз йўқолиб кетади. Бироқ сиз бепарво бўлманг, чунки пес касаллиги лимфома ( лимфа тугунлари ўсмаси) қон раки ва  шу каби дахшатли касалликларни аниқлашга сабаб бўлади. Шунинг учун албатта мутахассиси шифокорга мурожаат этиш керак. Пес касаллиги  билан оғриган киши биринчи навбатда тиббиёт ходимлари ёрдамида оқ доғларни келтириб чиқарувчи касалликлар сабабларини аниқлаш зарур. Теридаги оқ доғларни тиббиётда   ПУВА – терапия , яъни терини аниқлаган спектр нурлар билан нурлантириш . Бу усул анча самаралидир. Бироқ унга қарши кўрсатмалар жуда кўп. ПУВА терапияни 5 ёшгача бўлган болаларда ва 60 ёшдан ошган кишиларда, хомиладор аёлларда, онкологик касалликларда, буйрак , юрак ва жигар касалликларида ишлатиб бўлмайди. Даволанишнинг яна бир тури ЛАЗЕРО – терапия, яъни лазер нурлари билан даволаниш. Унга қарши хеч қандай кўрсатма йўқ. Бироқ уни даволанишдан кўра самараси камроқ. «Оқаришга» қарши яхшироқ таъсир кўрсатувчи воситалардан яна бири «мелагинин» бўлиб , Кубалик тиббиётчилар буни 25  ишлаб чиқарганлар. Касаллик хар қандай ёшда, асосан ёши катта одамларда, шунингдек болалар ўртасида учрайди. Ёш болаларни касалликка чалинмаслиги учун ширинликлар ўрнига хар хил шарбатлар, меъвалар, сабзавот шарбатлари бериб боришлари керак. Помидор, узум, олма, анор, сабзи сувини шифокор  билан маслахатлашиб сўнгра болаларга берган маъқул. Кичкинтойларга аскорбинат кислота, поливитамин, гексавит, декамит кабилар уларнинг вазнига қараб берилади. Кўпчилик текширишлар шуни кўрсатадики, айниқса 7 – 8 – 10 – 12 ёшли болаларда гижжа касаллиги жуда кўп учрайди. Гижжаси борларни гижжаси туширилса касаллик ўз – ўзидан йўқолиб кетиши мумкин. Хар йили бир маротаба болаларни гижжага қарши текшириб туриш лозим. Кўпгина ота – оналар турмуш ташвишлари билан бўлиб бефарқ қарашади.

   Наманган шаҳрилик К. исмли аёл боласида оқ доғлар борлигига боғча опаси айтганидан сўнг эътибор берган ва «Малҳам» марказига олиб келган, бир ярим ой муолажадан сўнг оқ доғлар йўқолди. Дардни даволашдан уни олдини олган маъқулдир. Болалар ангина, тумов, бронхит, зотилжам касалликлари  билан тез – тез оғриб турадилар. Бундай касалликларни ўз вақтида даволамаса, бола организми заифлашиб, хар хил касалликларга чалинадиган бўлиб қолади. Натижада бола организми ўз – ўзини захарлайди. Айниқса ангина, тиш, меъда – ичак касалликлари бунга мисолдир.

   Стресс  ва руҳий  зўриқишдан  сақланинг!

  Терида оқ доғларнинг  пайдо бўлишига  инсоннинг ички кечинмалари ҳам сабабчи бўлади. Бундан айниқса, ҳомиладор аёллар  сақланишилари  лозим. Негаки, руҳий  изтироб ҳолати ҳомиланинг  кисларод ва бошқа озуқа моддалар билан етарли даражада таъминланмаслиги, ҳомиланинг шикасланиши, бунга қўшимча равишда она организмида рўй бераётган эндокрин ошқозон-ичак каслликларининг ривожланишига туртки бўлиши мумкин. Борди-ю, оилада витилиго касаллигига чалинган яқин қариндошлар бўлса, бу хавф янада ортиши мумкин.

 Шифокорларнинг таъкидлашича, стресс  пайтида организмдаги ҳужайраларнинг озиқланиши бузилар  экан. Бу ҳужайралар эса терин ҳимояловчи пигмент (ранг) ҳосил қилишда бевосита қатнашади. Яъни асабийлашиш оқибатида терига ранг берувчи ҳужайралар нобуд бўлиши мумкин.

  Бемордаги кайфият бузилиши, арзимас нарсаларга хафа бўлиш ёки жаҳл чиқиши, депрессия ҳолатларини енгиш учун тинчлантирувчи таъсирга эга гиёҳлар қабул қилиш, асаб тизимини мустаҳкамлаш учун чиниқиш, жисмоний  машқлар билан мунтазам равишда шуғулланиш тавсия этилади.  

      Оқ доғлар тушган болалар хар хил меваларни кўпрок истеъмол қилишлари керак.  Шунингдек ошкўклардан кашнич, укроп, саримсоқпиёз, қизил сабзи, карам тановул қилишлари лозим. Пес билан оғриган беморлар таомномасига деярли организмда пигментли ўзгаришларни кучайтирувчи махсулотлар бериш керак. Кўпроқ сабзи, анжир, ёнғоқ, ўрик, сельдерий еб туринг. Барча таомларингизга укроп, петрушкани кўпроқ солиб истеъмол қилинг. Даволаш масаласига келсак бизнинг  «Малҳам» ҳалқ табобат марказимиз 1992 йилдан буён бу касалликни даволашга ҳаракат қилиб, хозирда анча ютуқларга эришди. Хар ўнта касалдан   олти – еттитасида касаллик батамом йўқолиб кетяпти. Шундай бўлсада, беморлар бизни хисобимизда туради. Улар табобатчилар кўригидан ўтиб туради. Оқ доғлар касаллигини енгиллаштирувчи бир неча фитовоситалар мавжуддир. Улардан бири тери тўқималарига таъсир этиб, меланин миқдорини оширади. Баъзиларга эса ажойиб косметик таъсир кўрсатади. Меланин тикланишини яхшиловчи доривор ўт дамламаларга қуйидагилар киради: Тозалаб ювилган ва майдаланган бир ош қошиқ бақатўн устига  бир стакан ароқ қуйинг, 3 – 4 кун тиндириб, сўнг сузгичдан ўтказинг. 15 – 20 томчи тиндирмани икки ош  қошиқдан сув  билан аралаштириб бир кунда 3 махал овқатдан кейин ичинг. Даволаш муддати 3 – 4 ой. Ёки 1 ош қошиқ  далачой барглари ва гулларига бир стакан қайнаган сув қуйиб, 30 дақиқа дамланг. Докадан ўтказиб хар куни бир ош қошиқдан 3 махал овқатдан сўнг ичинг. Уч хафтадан сўнг бир хафта дам олинг ва  муолажани қайтаринг. Даволаш муддати 4–5 ой. Диққат: агар қон босимингиз бўлса, далачой қайнатмасини ичиш қатъиян ман қилинади. Ёки икки қисмдан тоғрайхон, қашқарбеда, дорихона мойчечаги гуллари , уч қисмдан газакўт, зубтурум барглари ва календула гуллари, тўрт қисмдан моврак барглари, итиканак ( коар қиз ) ўти, беш қисмдан бактун хамда олти қисмдан далачой ўтидан олиб аралаштириб, йиғиндидан бир Ош қошиқдан олиб термосга солиб, устидан ярим стакан қайнаган сув қуйиб, 2 соат тиндириб сузилади ва тайёр дамламани бир кунда 3 махал овқатдан 1 соат олдин 0,5 стакандан ичинг. Даволаш муддати икки ой. Агар у бўлмаса битта лимон шарбатини тухум оқи, ярим ошқошиқ  шакар ва ярим стакан сув билан аралаштиринг. Тайёр бўлган аралашмани пахта билан тоза оқ терига суртинг ва 20–30 дақиқадан сўнг илиқ сувда хўлланган пахта билан артиб тозаланг ёки бир қисм далачой гулларини икки қисм барглари билан 4 қисм зайтун мойи ва бир қисм кунгабоқар мойи билан аралаштириб махсулотни салқин ва қоронғу жойга қўйинг, кейин уни докадан сузиб ўтказиб ҳосил бўлган бўткани  оқ доғлар устига 15–20 дақиқа давомида қўйинг. Муолажани 7–10 кун давомида хар куни 2–3 мартадан такрорланг ёки қирғичдан чиқарилган хрен (ер қалампир) устига қайнатиб совутилган хона хароратидаги сувни 1:10 баробар қўйинг ва тайёр бўлган махсулот билан зарарланган жойни артинг ёки ривож мавсумида унинг илдизидан сиқиб олинган Янги шарбатини ўзингиз ёқтирган озиқлантирувчи крем билан аралаштириб оқарган жойга суртинг. Шунингдек, қулупнай ёки ертут меваларини хам шундай крем қилиб суркаса бўлади.

            Венгрия табиблари оқ доғларни тухум пўчоги билан даволаганлар. Бу усул анча самарали. Хозиргина жўжа ёриб чиққан 10 та тухум пўчоғини олинг. ( бошқа тухум пўчоғи ярамайди. ) яхшилаб ювинг, сўнг қуритинг. Уни қахва майдалагичда ёки келичада яхшилаб туйинг (майдаланг) сўнгра устидан бир стакан совуқ сув қуйиб, 3 дақиқа давомида қайнатилади. Сўнг совутиб сувини тўкинг, лекин қолдиқни сиқманг.  Хосил бўлган бўткани оқ доғга қўйиб ўзи қуриб теридан ажралиб чиққунча кутинг.

      Фойдали маслахатлар.

   1. Китобчамизнинг  номини “Оқ доғлар давоси”, деб бежизга намламадик. Гап  шундаки,  даволанишни истаган бемор қатъиятли бўлиши,  шифокор тавсияларига қулоқ тутиши муҳум. Даволаниш  3-5 йилгача чўзилиши мумкин. Баъзи беморлар даволанишнинг  биринчи йилиёқ таслим  бўлишади, бу эса  доғларнинг кўпайиб кетишига  олиб келиши мумкин. Шунинг учун  руҳиятни туширмай, даволанишни охирига  етказиш  лозим. Даволанишда айниқса парҳезга  риоя  этиш муҳим ўрин  тутади. Парҳезнинг  асосий  талаби ёғли,  қовирилган, аччиқ, дудланган таомлар, калбаса, сосиска, фастфуд маҳсулотлари бўлган  (чипс, кириешка, гамбур ва ҳ.к.), газли, спиртли ичимликлар, музқаймақ, консервалар, помидор, бақлажон каби озиқ-овқат маҳсулотларини  истеъмол қилмаслик лозим.

 2. Ачинарлиси шундаки, оқ доғи бор  айрим  беморлар танишларининг сўзига кириб, ўзбошимчалик билан  пала-партиш даволанадилар, бундай қилиш салбий оқибатларга олиб бориши мумкин.

Витилиго билан оғриган бемор спиртли ичимликлардан сақланиши, парҳез қилиш керак. Қовирилган овқатлар, сут, тухум, кабоб, шўр нарсалар, аччиқ таомлар мумкин эмас.

3. Офтобда узоқ вақт бўлиш, тобланиш лозим.

4. Оқ доғларнинг рангини вақтинчалик билинтирмаслик мақсадида калий  перманганат эритмаси (марганцовка)ёки қўнғир рангли суюқ упа (тонал крем) суртиш тавсия этилади.     

         Ўраллик шомонлар эса пес касаллигини 7 кун давомида мис идишда сақланган сув  билан даволашган. Мис сувни хар куни нахорда оч қоринга 1 стакандан ва шу билан 1 суткада зарарланган жойларни ювиш тавсия этилади.  Агар сиз бу усулдан фойдаланмоқчи бўлсангиз, аввал мис идишни яхшилаб нашатир спирт билан артиб, сўнг оқар сувда чайишни унутманг ёки анжир пишган пайтда анжир баргини томирига қўшиб пара–пара қилинади ва 3–4 соат қайнатилади, сўнгра сузиб шарбати олинади. кунига оқ жойларга суртилади. Жарохат қиздириб шишса фойда. Шиш қайтгунча дорилашни тўхтатиб турасиз. Ёки  пишмаган хом ёнғокдан 6 донаси янчилиб, 200 гр анжир барги билан 2 соат давомида қайнатилади. Сўнгра уни сузиб олиб оқарган жойга суртилади. Яна шуни эътиборга олиш керакки, анжир томирининг талқонидан 600 гр ва мойчечак гули талқонидан 150 гр олиб аралаштириб, 1 махал сахарда 3 қошиқдан доимий равишда еб турилса, фойда қилади. Агарда уйингизда девпечак ўти бўлса, ундан 3 маҳал оч холда тузалгунча чой ичиб турилса, фойда қилади. Ёки лола уруғидан 30–35 кун давомида узлуксиз еб турилса оқ доғларга шифо бўлади. Тарихдан маълумки, ота–боболаримиз қора ўрдак, сичқон ва каргк қонидан аралаштириб, баданга оқарган жойларга суртишган, ёки лавлаги баргини баданнинг оқ жойларига боғлашган. Уй шароитингизда саримсоқ пиёзни куйдириб, кулини асалга қориб хамир тайёрлаб, баданнинг оқ жойларига суртилса шифо бўлади. Ёки карам баргини оқ доғларига боғлаган ва уни истеъмол қилиб турган бемор тезроқ шифо топган. Пес билан оғриган киши хаммадан ўзини олиб қочадиган одамови бўлиб қолади. У танадаги оқ доғлардан уялиб қайғуради ва бундан унинг ахволи фақат ёмонлашади. Аввало беморлар калтакесаклардан эхтиёт бўлганлари маъқулдир, доимо тузни оғзини беркитиб юринглар. Оқ жойга игна урилганда қон чиқмаса оқлик суякка ўтиб кетган бўлса, қон чиқмайди ёки отасининг қарғишини олган бўлса даволаб бўлмайди. Беморларни пархезли даволаш давомида спиртли ичимлмклардан сақланиши, пархез қилиши, иссиқлик таомларни емаслиги шарт. Нон, туз ширинликлар, сарёғ, қатиқ, сут, қўй гўшти, қорамол гўшти, қаймоқ ва бошқа гўштларни тўлиқ тузалгунларича емасликлари шарт, унга қадар биз берган «Малҳам» дориларидан, АРПА унидан нон, сигир, қўй, эчки сутларидан тайёрланган айронни 2 ой 3 маҳал 100 гр дан ичиб юришлари лозим.   «Малҳам» табобат маркази ходимлари ўзларининг тажрибаларига суянган холда ўз беморларидан хортиқ орқали қон оладилар, зулук соладилар ва ўзларининг «Малҳам»  суртма дориларидан берадилар.      Кам таъминланган оилаларга марказ томонидан чегирмалар билан беморлар даволаниб борилади.

Фойдаланилган адабиётлар:

А.Н.Саттаров.Т.Р.Абдурахманов «дардинга давоман»

ШИФО-ИНФО рўзномасидан

А.Н.Саттаров “Дард кўп-давоси ундан кўп”

Мурожат учун телефон +998-90-987-9-987 электрон сайтимиз

Malhamuz.blogspot.com  ва почтамиз malham53@gmail.com

Абдуқодир Сатторов

                                               “Малҳам”   табобати маркази рахбари, халқ табиби.

                

 26/06/2014

Ожирение

Общие сведения

Человек набирает лишний вес в случае, если съедает больше, чем ежедневно тратит его организм. Лишний вес, а тем более ожирение приводит к множеству проблем со здоровьем и укорачивает жизнь.

Причины ожирения

- переедание. Избыточные калории превращаются в жир;

- сидячий образ жизни (пониженная физическая активность);

- низкий уровень метаболизма, в редких случаях гипотиреоз (заболевание щитовидной железы, при котором сильно замедлен метаболизм).

Симптомы ожирения

- Вес человека как минимум на 20% превышает должный (при расчете учитывается рост, возраст, пол и конституция.

- Объём талии превышает 100 см у мужчин и 90 см у женщин.

- Соотношение объёма талии и бёдер больше 1 у мужчин и больше 0,45 у женщин.

Осложнения, которые может вызвать ожирение

- сахарный диабет,

- пороки сердца,

- высокое артериальное давление и повышенный уровень холестерина в крови,

- остеоартроз,

- проблемы со спиной,

- желчнокаменная болезнь,

- нарушения сна,

- рак толстой, прямой кишки, простаты (у мужчин) или груди, матки или шейки матки (у женщин),

- психологические проблемы, заниженная самооценка.

Что можете сделать вы

- посоветуйтесь с врачом,

- ешьте меньше, старайтесь употреблять в пищу продукты с низким содержанием жира и с высоким содержанием клетчатки. Ешьте больше фруктов, овощей и цельнозернового хлеба;

- начните заниматься аэробикой, но делайте её не сами, а с опытным инструктором,

- занимайтесь плаванием, катайтесь на велосипеде, гуляйте пешком, делайте пробежки. Если ваш вес слишком велик, начинайте с упражнений, где вам не нужно поднимать свой вес, чтобы не повредить коленные суставы и щиколотки.

Что может сделать врач

Врач может выявить причину ожирения и возможные осложнения (если они уже есть), назначить соответствующую диету и лекарственную терапию. Часто в таких случаях требуется помощь диетолога и эндокринолога. Психиатр поможет вам изменить пищевое поведение. Ведь человек далеко не всегда виноват в том, что он много ест, часто он даже не может контролировать свое поведение. Терапевт проверит состояние вашего здоровья и скажет, имеются ли у вас противопоказания для занятий спортом и какие виды физических упражнений предпочтительнее для вас.

Профилактические меры

Питайтесь сбалансировано. Употребляйте в пищу продукты с низким содержанием сахара, жира, но с высоким содержанием клетчатки (фрукты, овощи, бобовые, цельное зерно). Воздерживайтесь от жирного мяса и жареной пищи. Регулярно занимайтесь спортом.

Подготовил – А.Н.Саттаров

22/06/2014

Эркаклар нимани кечира олишмайди?

Эркаклар бизнинг жуда кўп камчиликларимизни кечиришга тайёр: идеалдан йироқ қоматимиз, пазандалик маҳоратининг етишмаслиги, ҳатто, сабабсиз жазавага тушишимизни ҳам. Бироқ шундай нарсалар борки, улар чиндан ҳам эркакларнинг қалбини яралаб, кўнглига оғир ботади. Бу жиҳатларнинг айримлари бизга арзимас бўлиб ту­йилади, бироқ эркаклар учун эмас. Хўш, эркаклар қандай айбларимизни кечира олишмайди? Бу ҳақда тажрибали аёлларнинг дугоналарига берган маслаҳатларидан билиб оламиз.
Бефарқлик
«Эркаклар қанчалик кучли кўринишмасин, аслида, табиатан ёш бола. Улар ҳар доим бизга керакликларини, ғамхўрлигимиз, меҳримиз ва далдамизни ҳис қилиб туришлари керак. Сиз истаганча совуққон кўринишингиз мумкин, лекин бу сизга асло яхшилик олиб келмайди. Турмуш ўртоғингизга у сизга жуда кераклигини билдиринг, эркаклар ҳар доим шуни кутишади».
Муниса Одилова, 32 ёш.
Тушунмаслик
«У ўз муаммоларини айтиши, бироқ бу сизга арзимасдек туйилиши мумкин. Нима бўлганда ҳам, уни тушунишга ҳаракат қилинг, чунки у сизнинг қўллаб-қувватлашингизга муҳтож.  У сизнинг бу муаммони ўзингизникидек қабул қи­либ, жон куйдиришингиз,  тушунишингизни, фақат қу­вончлари эмас, қайғу-аламларини ҳам қабул қилишингизни истайди».
Элнора Ҳожиева, 46 ёш.
Ишончсизлик
«Тўғри, кўп эркаклар аёли рашк қилганини ёқтиришади, лекин шу билан рашкнинг меъёрида бўлишини хоҳлашади. Агар аёл бўлар-бўлмасга эрини рашк қилаверса, ҳар беш дақиқада қўнғироқ қилиб турса, ишда бироз ушланиб қолгани учун сўроққа тутса, бундай муносабатнинг бировга ёқиши даргумон. Ортиқча ва сабабсиз рашк ғашга тегади».
Ҳилола Кенжаева, 41 ёш.
Танқид
«Эркакларнинг танқидни кўтариши жуда қийин. Албатта, ҳаммаси жойида дейишлари, хотиржам жилмайишлари мумкин, лекин улар ҳақида айтилган ҳар қандай салбий гап юракларини чуқур яралайди. Қачон жим туришни билинг — уларнинг ғалати кийими, гапириш оҳанги ва ишдаги муваффақиятсизликлари ҳақида сўз очманг. Уни қандай бўлса, шундайлигича қабул қи­линг».
Шоҳиста Хўжаева, 39 ёш.
Қўрқитиш
«Кўп нарса билан қўрқитишингиз мумкин, лекин эркаклар буни жуда ёмон кўришади. Айниқса, эр-хотинлик муносабатларини тўхтатиш билан қўрқитиш уларнинг қаттиқ жаҳлини чиқаради. Ахир, бу кулгили-ку. Ақли расо, мулоҳазали аёл ҳеч қачон бундай нотўғри йўл тутмайди. Эрингизни бирон нарса билан қўрқитишдан аввал ўйлаб кўринг: бу сизга нима беради? Ҳеч нима».
Ҳамида Қосимова, 39 ёш.
Тўлиқ назорат
«Ҳар бир инсонга шахсий эркинлик керак. Агар оилада кимдир бу эркинликни чекласа, бу тушунмовчилик ва асабийликларга сабаб бўлади. Ишонишни ўрганинг, унинг ҳар бир қадамини назорат қилманг. Бу ақлли одамларга хос иш эмас. Баъзида унинг шахсий ҳудудига бостириб кирмаганингиз маъқул. Эрингиз бу бағрикенг­лигингизни муносиб баҳолайди».
Моҳира Жамолиддинова, 37 ёш.
Манфаат
«Муносабатлардан моддий манфаат кутиш — жуда хунук. Агар эркак шундай жиҳатни пайқаб қолса, бу аёл билан муносабатларини давом эттириши қийин бўлади. Умр йўлдошингиз сиз учун «ҳомий» эмас, турмуш ўртоқ эканлигини унутманг».
Холида Жўраева, 28 ёш.
Севинч тайёрлади.
19.06.2014

Олти нарса кафолатини беринг, жаннат кафолатини берман

Менга олти нарсанинг кафолатини беринг, сизга жаннатнинг кафолатини бераман

Фазилатли шайх Абдурраззоқ ибн Абдулмуҳсин ал-Бадр ҳафизаҳуллоҳ

بسم الله الرحمن الرحيم

Барчага маълумки, кафолат-(суғурта) сўзи одамлар ўртасидаги савдо-сотиқ ва умумий тижоратларида қаттиқ эътибор ва катта аҳамият қозонган. Кафолатланган мол ва суғуртаси мавжуд товарлар одамлар наздида кафолати йўқ мол каби ўринда эмас. Бу эса одамларнинг кафолатланган нарсага қаттиқ эътиборлари, ундан ўзга шундай бўлмаган нарсага нисбатан унинг исботи мавжуд экани нуқтаи назаридан катта тафовутда кўпроқ эканини таъкидлайди. Шунинг учун одамларнинг бу ишга қаттиқ эътибор беришлари кўпроқдир. Хоссатан кафолат берувчи ростгўйлик билан танилган, вафодорлик ва омонатдорлик билан безанган ҳамда у сабабли кафолатга ноил бўладиган ишлар осон ва енгил ишлар бўлиб, одамларга айб илакиштирмаса ва уларга қийинчилик юкламаса.
Кафолат берувчи ўз ҳавойи-хоҳиши билан сўзламайдиган, у фақат ваҳий қилинаётган бир ваҳий(ни сўзлайдиган) содиқул масдуқ Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бўлсалар нима дейсиз? Кафолатланган нарса кенглиги осмонлару ерчалик бўлган, кўз кўриб, қулоқ эшитмаган ва инсон хаёлига келмаган жаннат бўлса нима дейсиз? Ушбу кафолатга эришиладиган ишлар оғир меҳнат ва катта машаққат талаб қилмайдиган осон ишлар ва енгил амаллар бўлса нима дейсиз?
Ушбу буюк кафолатнинг матнини ўйлаб кўринглар, Аллоҳ сизларни ўз ҳимоясига олсин! Имом Аҳмад «Муснад»да, Ибн Ҳиббон ўз «Саҳиҳ»ида, Ҳоким «Мустадрок»да ва бошқалар Убода ибн Сомит розияллоҳу анҳудан ривоят қиладилар, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай дедилар: «Менга ўзларингиз томондан олти нарсанинг кафолатини беринглар, мен сизларга жаннатнинг кафолатини бераман: Сўзлаганингизда рост сўзланглар, ваъда қилганингизда вафо қилинглар, сизларга омонат топширилса адо қилинглар, таносил аъзоларингизни сақланглар, кўзларингизни қуйи қилинглар ва қўлларингизни тийинглар». Албоний раҳимаҳуллоҳ «Силсила ас-Саҳиҳа» (1470)-рақамга қаранг.
Батаҳқиқ, у кафолатга кафолат, вафога вафодир: «Менга ўзларингиз томондан олти нарсанинг кафолатини беринглар, мен сизларга жаннатнинг кафолатини бераман».
Қандай ҳам енгил олти амал! Қандай ҳам осон ва енгил яхшилик бобларидан иборат ишлар! Ким уни ҳаётида адо этса ва ўлимига қадар уларга риоя қилса, бас унинг учун жаннат кафолатлангандир. Жаннат сари бўлган йўли ҳотиржам муаккаддир. «Жаннат тақводор зотларга йироқ бўлмаган (бир маконга) келтирилди (ва уларга дейилди): «Мана шу (неъматлар) Сизларга — ҳар бир (Аллоҳга) қайтгувчи, (ўз аҳдини) сақлагувчи (риоя қилгувчи), ғайбдаги Раҳмондан қўрққан ва тавба-тазарруъ қилган дил билан келган кишиларга ваъда қилинаётган нарсалардир. Унга(жаннатга) тинч-омон кирингиз! Бу (кун) мангу (қоладиган) Кундир». Улар учун у жойда хоҳлаган нарсалари бордир. Ва яна Бизнинг даргоҳимиздаги қўшимча (иззат-икром)лар ҳам бордир» (Қоф: 31-35).
Ушбу хислатлар ичидаги биринчи хислатга келсак, у: сўздаги ростгўйликдир. Мўмин сўзида ростгўй, ёлғон унга йўл топа олмайди. У ҳаётида ростгўйликка, то ростгўйлиги уни жаннатга элтгунча мудом риоя қилиб боради. Ҳадисда ворид бўлишича: «Ростгўйликни лозим тутинглар. Батаҳқиқ, ростгўйлик эзгуликка бошлайди. Эзгулик эса жаннатга бошлайди. Киши мудом рост сўзлайди ва ростгўйликка риоя қилади, ҳатто Аллоҳнинг ҳузурида сиддиқ деб ёзилади». Муслим ривояти.
Иккинчи хислатга келсак, ваъдага вафо қилиш ва келишув-(битим)ни лозим тутиш. У, мўминларнинг сифатларидан бир сифат ва муттақинларнинг аломатларидан бир аломатдир. Улар ваъдага хилоф қилиш ва битимни бузиш нималигини билмайдилар. Вафо бошқа муомалотларни ҳам ўз ичига олгани нуқтаи назаридан мусулмон жамиятини қуришдаги асосий сифатдир. Муомалотларнинг бари, ижтимоий алоқалар, ваъда ва битимлар вафодорликка кўз тикиб туради. Агар вафо йўқолса ишонч йўқолади, ўзаро муомала ёмонлашади ва ўзаро нафрат ҳукм суради.
Учинчи хислатга келсак, у омонатни адо қилишликдир. У, Аллоҳ унинг аҳлини мадҳ қилган, уни адо этувчиларга олқиш айтган хулққа оид улкан сифатлардандир. У, кишининг иймони мукаммаллиги ва исломи гўзаллигидандир. Омонатдорлик билан дин, номус, мол, тана, руҳ, илм ва бундан бошқа нарсалар ҳифзу ҳимояда бўлади. Ҳадисда ворид бўлишича: «Мўмин – одамлар ундан ўз моллари ва жонлари борасида ҳотиржам бўлган кишидир». Аҳмад ривояти. Агар жамиятда омонатдорлик ҳукм сурса ўзаро жипслашиш мустаҳкамланади, ўзаро боғланиш кучаяди ҳамда яхшилик ва барака кенг қулоч ёзади.
Тўртинчи хислатга келсак, у таносил аъзоларини сақлашликдир. Яъни, ҳаромни қилиш ёки ботилга қўл уришдан. «Улар авратларини (ҳаромдан-зинодан) сақлагувчи кишилардир. Магар ўз жуфту-ҳалолларидан ва қўлларидаги чўриларидангина (сақланмайдилар). Бас улар маломат қилинмаслар. Энди ким шундан ўзгани (зино ва шу каби шариати Исломияда ҳаром қилинган нарсаларни) истаса, бас ана ўшалар ҳаддан ошгувчилардир» (Мўминун: 5-7). Таносил аъзосини сақлашда наслни сақлашлик, наслу-насабга риоя қилишлик, жамият поклиги, офат ва касалликлардан саломат бўлишлик мавжуд.
Ушбу улкан хислатларнинг бешинчиси кўзни қуйи қилишликдир. Яъни, ҳаромга қарашликдан. Аллоҳ таоло айтади: «(Эй Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам), мўминларга айтинг, кўзларини (номаҳрам аёлларга тикишдан) тўссинлар ва авратларини (ҳаромдан) сақласинлар! Мана шу улар учун энг тоза (йўлдир). Албатта Аллоҳ улар қилаётган ҳунарлардан хабардордир. Мўминаларга ҳам айтинг, кўзларини (номаҳрам эркакларга тикишдан) тўссинлар ва авратларини (ҳаромдан) сақласинлар!» (Нур: 30-31).
Кўзни қуйи қилишнинг фойдалари улкан. У бандага иймон ҳаловати, дил нури, қалб қуввати, нафс поклиги ва салоҳиятини олиб келади. Унда ҳаромга боқиш ва ботилга интилишдан сақлов бор.
Олтинчи хислатга келсак, у қўлни тийишликдир. Яъни, одамларга азият бериш, уларга тажовуз қилиш ёки уларни ёмонликка дучор қилишликдан. Аллоҳнинг бандаларига азият етказувчига Аллоҳ ва одамлар ғазаб қилади ҳамда жамият уни ирғитиб юборади. У бадхулқлик ва одобнинг тубанлигига далилдир. Агар инсон одамларга азият етказишдан тийилса, бу унинг хулқи юксак, одоби олий ва муомаласи яхши эканига далолат қилади. Ва Аллоҳнинг бу ҳақдаги улкан ваъдасидан баҳраман бўлади. Энди инсоннинг хулқи олий ва одоби юксак бўлиб, бу билан ҳам кифояланмай ҳатто мўминларнинг йўлларидан озорни олиб ташласа нима дейсиз? Муслим ўз «Саҳиҳ»ида Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилади, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай дедилар: «Бир киши йўл бўйидаги дарахт шоҳи олдидан ўтиб: Аллоҳга қасамки, буни мусулмонлардан четлаштираман, уларга озор бермагай, деди ва жаннатга киргазилди». Муслим ривояти.
Булар, жаннатнинг қасд қилинган дарвозалари, зоҳир шамчироқлари, юриб бориладиган йўлларидир. Бас, буни қўлдан кетишидан олдин ғанимат билайлик ва ўлимдан олдин ўзимиз учун яхшиликни кўпайтирайлик. Аллоҳ барчага ушбу ишни адо этишда кўмак берсин. Ва бизни жамийки яхшиликка муваффақ айласин. Аллоҳ таоло Пайғамбаримиз Муҳаммадга, у кишининг аҳли оила ва барча саҳобаларига саловат ва саломлар йўлласин!

Манба: Тавҳид форуми

15.06.2014

100 граммига 25 миллиграмм дармондор

Баҳорнинг «илик узилди» ойларида киши организмида дармондори етишмовчилиги кузатилади. Шундай кезларда кўклам неъматларидан редисканинг ўрни беқиёс.

Редиска

Редисканинг навларига қараб кимёвий таркиби турличадир. Унда қанд, оқсил, бириктирувчи тўқималар (клетчатка), эфир мойи, дармон дорилар, ҳар хил маъдан тузлар, ферментлар мавжуд. Редиска бошқа илдизмевали  ўсимликларга нисбатан эртапишарлиги билан ажралиб туради. Шу боисдан ҳам айни баҳорда редиска саломатлик учун фойдали бўлиб, кишига куч-қувват бағишлайди.

100 грамм редиска илдизмевасида 25 миллиграмм С дармондориси бўлиб, киши организмининг ушбу витаминга бўлган бир суткалик эҳтиёжини қоплайди. Таркибидаги эфир мойи иштаҳани очиб, модда алмашинувини яхшилайди.

Редиска шираси тинчлантирувчи омил сифатида таъсир қилади. Қатиқ билан бирга истеъмол қилинса, ичакнинг шиллиқ қаватини тозалайди. Таркибида калий моддаси борлиги учун юрак қон-томир хасталикларига даво бўлиб, юрак фаолиятини меъёрлаштириб туради. Бу сабзавотдаги бириктирувчи тўқималар ичак фаолиятини уйғунлаштиради. Редиска туз-сув мутаносиблигини сақлашда яхши наф келтиради. Шу билан бирга, буйрак хасталигига шифодир.

Нега редиска куврак ва дағал, баъзан ширин ёки мазаси аччиқ бўлади? Чунки редиска ёруғсевар ўсимлик бўлиши билан бирга намликни ёқтиради. Тупроқ намлиги етарлича бўлмаган кезларда ва юқори ҳароратда редиска илдизмеваси дағаллашади, мазаси эса аччиқлашади.

Ҳомиладор аёлларни варикоз қийнаса…

Ҳар учинчи аёлдан бири оёқларида оғриқ, оғирликни ҳис этади. Оғирлик, чарчоқ ҳисси, шишлар – кечқурун юзага чиқадиган бу аломатларнинг барчаси

варикоз касаллиги бошланаётганидан далолат беради. Хўш, бу ҳолда нима қилиш мумкин? Бугунги саҳифамизда варикоз касаллиги ва унинг олдини олиш ҳақида сўз юритамиз.

 Касаллик сабаблари нималардан иборат?

Наслий омиллар;  Аёлларнинг тез-тез ҳомиладор бўлиши ва кўп туғруқлар;  Ортиқча вазн;  Оғир жисмоний меҳнат;  Узоқ вақт тик туриб ёки ўтириб ишлаш, оғир юк кўтариш;  Гормонал ўзгаришлар (таркибида эстрогенлар миқдори кўп гормонал контрацепция воситаларини қабул қилиш);  Конституция (касаликка асосан семиз ва бўйдор кишилар чалинади);  Ҳаёт тарзи (кўп ҳаракатланадиган инсонларда варикоз касаллиги нисбатан камроқ учрайди).

Фактлар, рақамлар

Статистик маълумотларга кўра, аёллар эркакларга нисбатан бу касалликка 5-6 баробар кўпроқ чалинишади;  Ошпазлар, официантлар, сотувчилар, сартарошлар, косметологлар, темирчи усталар, юк ташувчилар, ҳайдовчилар, тикувчилар, жарроҳлар, ҳисобчилар, профессионал спортчилар, велосипедда мунтазам равишда юрадиганлар, футболчилар, штанга кўтарувчилар, кондукторлар ва шунга ўхшаш касб эгаларида варикоз касаллиги кўпроқ учрайди;  Варикоз касалллиги 20-40% ҳомиладор аёлларда ва ёш оналарда келиб чиқади.

Маълумот ўрнида

Варикоз — вена қон томирларининг энг кўп тарқалган касаллигидир. Кўп ҳолларда бачадон, тухумдон, кичик тос, жинсий ва бошқа органлар венаси ҳам варикоз кенгайиши мумкин. Варикознинг энг хавфли оқибати – бу тромбофлебит (веналар деворининг тромб ҳосил қилган ҳолда яллиғланиши) ва томирлар тромбоэмболиясидир (касалланган томирнинг тромб билан ёпилиб қолиши). Варикоз касаллигининг оқибати бемор соғлиғига жиддий хавф туғдиради.

Касаллик белгилари нималардан иборат?

Варикоз касаллиги аёлларда, асосан, оёқ қон томирларида учрайди. Касаллик бошланишида беморларнинг шикоятлари косметик ноқулайликдан иборат бўлади: вена қон томирининг тери юзасида билиниб туриши, томирларнинг ҳар хил шаклда бўлиши.

Кейинчалик варикоз кенгайган веналар бутун оёқ бўйлаб тарқалади ва тўқималарда қайтмас ўзгаришлар содир бўлади. Беморларни шиш, икрасимон мушаклардаги оғриқлар, эрталаблари мушакларнинг тортишиб қолиши қийнайди. Терида кўкариш пайдо бўлиши мумкин. Кейинчалик арзимаган жароҳат узоқ вақт тузалмайдиган яраларнинг ривожланишига олиб келади. Аста секин оёқларда шиш пайдо бўлиб, оғирлик сезилади. Тери қуруқлашиб, ранги қораяди ва усти доғ билан қопланади. Кун давомида тери қичиши, юрганда мушакларда оғриқ сезилади.

Аёллар учун уй шароитида тавсия этиладиган машқлар

1. Қўллар билан елка тенглигида деворга тиралиб туринг. Сўнг оёқлар учида туриб, яна олдинги ҳолатга қайтинг. Бу машқ кунига 15-20 марта қайтарилади.

2. Кафтларни учинчи-тўртинчи бўйин умуртқасига қўйиб, оёқларни бирлаштириб, панжаларни ўзингизга қараб тортинг. Ушбу ҳолатда тезкор тебранишни аввал ўнг, сўнгра чап тарафга, товонлар ўз ўрнида қолган ҳолда бажариш лозим. Бу тебраниш бутун тана бўйлаб бажарилади. Машқни 3 дақиқа давомида бажаринг.

3. Оёқлар бирлаштирилиб, бир-бирига сиқиб ўтирилади. Кетма-кетликда оёқлар кўтарилиб, яна ўз ҳолига қайтарилади. Енгил нафас олинади. Машқ кунига 15-20 марта бажарилади.

Аёлларга касаллик зўрайишининг олдини олиш бўйича тавсиялар:

Қон оқимининг юза веналардаги ҳаракатини камайтириш учун уларни қисиш керак. Бунинг учун эластик пайпоқ ва колготкилардан фойдаланилади. Пайпоқ эрталаб вертикал ҳолатга ўтгунга қадар кийилади, бунда веналар ҳали қон билан тўлмаган бўлади. Ёзда эса бошқа воситалар қўлланилади;

Нотўғри овқатланиш, оғир жисмоний меҳнат, семириб кетиш ва бошқалар веналарнинг варикоз кенгайишига олиб келишини унутманг;

Қуёш нури ва қаттиқ уқалаш (массаж) мумкин эмас;

Кўпроқ витаминларга, минерал моддаларга ва микроэлементларга бой озиқ-овқат маҳсулотлари: сут, қатиқ, творог, ҳўл мева, сабзавот, ошкўклар, шарбатлар, айниқса, анжир, ўрик, карам, тарвуз, бодринг, сабзи, қизил лавлаги, шотут, қулупнай, ошқовоқ истеъмол қилиш жуда фойдалидир.

Сабзавотлардан тайёрланадиган салатларга, маринадларга бир неча томчи сирка кўшиб истеъмол қилинса, қон томирларда тромблар пайдо бўлишидан сақлайди.

Узоқ вақт вертикал ҳолатда турганда ёки стулларда узоқ вақт ўтириш ҳам оёқларда ва бошқа аъзоларда қоннинг туриб қолишига олиб келади. Агар сиз ишда кўп юрсангиз, ҳар 20-30 дақиқада ўтиринг ёки ётиб олинг, бунда оёқларингиз тос суягидан юқори бўлиши керак.

Кўпроқ юришга ҳаракат қилинг, чунки юрилганда оёқ мушаклари туриб қолган қонни маълум даражада ҳайдаб туради.

Узоқ вақт бир жойда туриб ишлайдиган кишилар оёқларини бироз очиб, товон ва учини галма-галдан худди тикув машинасида ишлаётгани каби ҳаракатлантириш керак.

Оёқни тез-тез илиқ сувда совунлаб ювиб туриш керак. Сувда ялангоёқ юриш ҳам қон юришини яхшилайди ва томирларда қон тўхтаб қолишини камайтиради.

Халқона усуллар

Карам барглари тухум оқи билан аралаштирилади. Кечаси компресс шаклида зарарланган жойларга қўйилади.  Сохта каштан, қизил узум, қизил сувўтлари, қашқарбеда ўсимликларидан тайёрланган ванналар ҳам оёқлар учун фойдалидир.  Таркибида  кобальт, марганец ва селен каби микроэлементларни сақловчи маҳсулотлар веналарнинг тонусини оширади. Бу микроэлементлар янги узилган мевалар ва бошоқлиларда мавжуд.

Ҳомиладорлик ва варикоз касаллиги

Ҳомиладорлик пайтида варикоз касаллиги тез тез учрайди. Бу қуйидаги сабабларга кўра юз бериши мумкин:

Ҳомиладор аёлнинг организмида айланадиган қон миқдори ошади, демак қон тизимига тушадиган зўриқиш ҳам ортади; Венадаги босим ошади ва оёқ томирларидаги қон айланиш тезлиги секинлашади;  Аёл организмида гормонал фон ўзгаради. Шу боис қон томирлари фаолияти ҳам бузилади.

Ҳомиладор аёлларга тавсиялар

Ҳомиладор аёлларда варикоз  касаллиги кузатилганда, у туғруқ давригача оёғига эластик бинт ўраб юриши, бандаж (тананинг касал жойини танғиб қўядиган махсус камар) тақиши керак. Бундан ташқари, қуйидагилар буюрилади:

ҳомиладорликлар орасида қисқа муддатлар бўлмаслиги лозим (интервал 2-3 йил бўлиши керак);  гормонал контрацепция воситаларига эътиборли бўлинг, чунки кўп ҳолларда уларнинг таркибида эстрогенлар миқдори кўп бўлади, ушбу модда томир тизимига салбий таъсир қилади;  эрталаб ва кечқурун оёқ кафти ва болдирлар учун контраст душ қабул қилинг – бу қон айланишини рағбатлантиради. Фақат бўлғуси оналарга ушбу муолажа билан эҳтиёт бўлиш тавсия этилади.  Вазнингизни назорат қилиб боринг! Қисқа муддат ичида семириш варикознинг кечишига салбий таъсир қилади.  Қон ҳаракатини сиқиб қўй­майдиган ва пахта матодан тикилган ички кийимлар кийинг. Ҳомиладорликнинг иккинчи 3 ойлигидан бошлаб бандаж тақинг.  Баланд пошнали ва орқаси йўқ туфлилардан воз кечиб, товонни яхши ушлаб турадиган пойабзал танланг. Бундай пойабзалда юриш қон айланиш тизимига яхши ёрдам беради.  Ич қотишига йўл қўйманг.  Оғир юкларни кўтарманг.  Организмни тетиклаштирадиган ичимликлар (аччиқ қаҳва, чой) ичманг.  Ўтирганингизда ёки ётганингизда тортишиш кучини юмшатиш учун оёқларингизни бироз кўтаринг. Тунда матрас остига ёстиқ қўйинг ёки оёқларингизни шунчаки каравотдан тахминан 10 см баландга кўтаринг.   Узоқ вақт ўтирманг ва тик турманг.  Махсус колготкилар кийинг. (Агар бўлғуси онада веналар варикоз касаллиги мавжуд бўлса, унга босим даражаси I ёки II бўлган колготкилар ки-йиш тавсия этилади (III ва IV даражали колготкалар бўлғуси оналарга мўлжалланмаган).

Шаҳло Рустамова тайёрлади  19.05.2014

Бавосилнинг оддий давоси

— Иккинчи фарзандимни туққанимдан сўнг менда геморрой пайдо бўлди. Ичим қотган пайтларда у оғриб, азоб беради, ҳожат вақтида айниқса қийналаман. Шифокор буюрган шамчалардан фойдаланаяпман. Геморройни уй шароитида қандай даволаш мумкин?

Гулнора Алиева, Самарқанд шаҳри

— Бавосилда шифокор буюрган муолажаларни қўллаш билан биргаликда ич қотишига йўл қўймаслик керак.
Эрмон (аччиқ шувоқ)нинг қуруқ ва майдаланганидан тўрт ош қошиқ олиб, устига бир литр қайноқ сув қуйинг. 10 дақиқа паст оловда қайнатгач, 6 соат устини ўраб қўйинг. Тозаловчи (сувли) ҳуқна (клизма)дан кейин докада сузиб олинган қайнатмани илиқлигида орқа ичакка юборинг.
Биринчи куни эрмонли ҳуқна, иккинчи куни лавлагидан фойдаланилади. Бунинг учун қизил лавлагини майда тўғраб, қайнатинг. Кейин сузиб олиб, уйқудан 2-3 соат олдин ҳуқна қилинг. Бир ҳафтадан сўнг бавосил тугунлари кичрайиб, ич қотиши йўқолади. Іар гал ҳуқна қилгандан сўнг бавосил бор жойга далачой (зверобой) мойидан суртиб қўйинг.

Назван фрукт с самым сильным противораковым действием

21.03.14 | UBR.ua

Американские ученые назвали фрукт, в котором содержится самый сильный антиканцероген на планете.
Самое сильное противораковое действие оказывает тропический фрукт гуанабана, плод дерева гравиола, который также называют сметанное яблоко. Сок этого плода способен губительно действовать на раковые клетки. Он приятный на вкус и не влечет за собой негативных последствий, как химиотерапия.
В странах, где растет этот фрукт, уверяют, что гуанабана помогает при лечении всех форм рака. С 1970 года было проведено более 20 исследований, в ходе которых было доказано, что экстракт гуанабаны уничтожает злокачественные клетки 12 типов рака, в том числе рака толстой кишки, молочной железы, простаты, легких и поджелудочной железы.
Гуанабана представляет собой низкорастущее дерево. Его плоды крупные, с белой мякотью, сладкие. Этот тропический фрукт принято употреблять сырым, его также используют для приготовления коктейлей и сладостей.
Помимо действия на раковые клетки, гуанабана обладает антигрибковыми и антипаразитарными свойствами, помогает регулировать кровяное давление, является антидепрессантом и антибиотиком широкого спектра действия.
Американские ученые назвали фрукт, в котором содержится самый сильный антиканцероген на планете.
Самое сильное противораковое действие оказывает тропический фрукт гуанабана, плод дерева гравиола, который также называют сметанное яблоко. Сок этого плода способен губительно действовать на раковые клетки. Он приятный на вкус и не влечет за собой негативных последствий, как химиотерапия.
В странах, где растет этот фрукт, уверяют, что гуанабана помогает при лечении всех форм рака. С 1970 года было проведено более 20 исследований, в ходе которых было доказано, что экстракт гуанабаны уничтожает злокачественные клетки 12 типов рака, в том числе рака толстой кишки, молочной железы, простаты, легких и поджелудочной железы.
Гуанабана представляет собой низкорастущее дерево. Его плоды крупные, с белой мякотью, сладкие. Этот тропический фрукт принято употреблять сырым, его также используют для приготовления коктейлей и сладостей.
Помимо действия на раковые клетки, гуанабана обладает антигрибковыми и антипаразитарными свойствами, помогает регулировать кровяное давление, является антидепрессантом и антибиотиком широкого спектра действия.

 06.05.2014

ХУСНБУЗАРЛАРДАН КАНДАЙ ХАЛОС БЎЛИШ МУМКИН?

«Гўзаллик-дунёни қутқаради», деган эди Достоевский ўзининг  *Телба * асарида.

 Дарҳақиқат, ҳусн илоҳиёт томонидан инсонга берилган энг олий ҳадядир. Ҳусни гўзал инсоннинг хулқи ва қилаётган амали ҳам гўзал бўлади. Аммо деярли кўпчилигимизни ташвишга солувчи ҳуснбузарлар эса кўп ҳолларда дилимизни хира қилади.

Келиб чиқиш сабаблари

Лотинчадан кириб келган «акне» сўзини маъноси тошма ва ҳуснбузарларни англатади. Бундай муаммога деярли 90 % ўсмир ёшлар, шунингдек, 54 % катта ёшлиларда ҳам тез-тез учрайди. Терининг ҳуснбузарлардан азият чекиши, энг аввало, организмнинг гормонал хусусиятларидан ташқари, наслга ҳам боғлиқ. Шу туфайли ҳам, агар сиз ҳуснбузардан азият чекаётган бўлсангиз, ундан қутулишдан олдин энг аввало бир нечта мутахассислар кўригидан ўтишингиз лозим. Жумладан:

Эндокринолог: сиздаги муаммонинг сабаби организмдаги гормонал ўзгариш ёки моддалар етишмовчиликлари оқибатида юзага келган- келмаганлигини аниқлайди.

Гинеколог: организмдаги гормонал етишмовчиликлар, гинекологик муаммоларга аниқлик киритади.

Дерматолог: айнан ушбу мутахассис теридаги муаммоларни аниқлайди.

Косметолог: теридаги муаммоларни табиий ва терига зарар етмайдиган кимёвий воситалар ёрдамида пилинг қилувчи мутахассис.

Шунингдек, гастроэнтеролог кўригидан ўтиш ҳам сиздаги ҳусн­бузарларнинг ўчоғи ошқозон-ичакда турли муаммолар билан боғлиқлигига аниқлик киритади.

Ўзбошимчаликка йўл қўйманг!

Ҳуснбузарларнинг илк аломатлари юзда кичик қора нуқталар ёки майда оқ тошмаларнинг пайдо бўлиши билан белгиланади. Терига инфекция тушиши ва шамоллашлар оқибатида улар қизариб, ичида йиринг пайдо бўлади. Бундай ҳолларда юзни нотўғри парваришлаш эса юзда доғ ва турли асоратлар қолишига сабаб бўлади.

Қуёш нурлари ҳуснбузарларни йўқотадими?

Қуёш нурлари ҳақиқатда терини қуруқшатади ва офтобда тобланиш юздаги айрим камчиликларни бекитади. Аммо қуёш нурларидан узоқда туриш юзларда ёғ безларининг кучлироқ ишлашига ва тери ҳолатининг ёмонлашувига олиб келади.

Уйдирмаларга ишонманг

Ҳуснбузарлар муаммоси балоғат даврида (13 ёшдан 20 ёшгача) безовта қилади. Ундан кейин ўтиб кетади, деган гапларга ишонманг. Вақтида мутахассислар тавсиясини олинг. Негаки, бу сизда ривожланаётган турли ички етишмовчиликлар оқибати бўлиши мумкин.

Бактерияларга қарши курашинг

Ҳуснбузарларнинг олдини олувчи энг яхши чора озодалик! Шахсий гигиенага эътибор қаратинг. Шунингдек, юз терисини контраст усулда, яъни олдин илиқ сув, кейин совуқ сувда ювиш ҳам самарали ёрдам беради.

Тўғри овқатланинг

Мутахассислар фикрича, шоколад ва қовурилган картошка истеъмоли юзда ҳуснбузар пайдо бўлишига олиб келмайди. Шу туфайли кундалик таомномангизга эътибор қаратинг. Таркибида иссиқлик даражаси юқори бўлган маҳсулотларни кам миқдорда истеъмол қилинг. Овқатланиш рационида кўпроқ мева ва сабзавотлар ўрин олсин.

05.05.2014

бахор байрами барчамизга омад ва бахт олиб келсин

СЕПКИЛ—КИЗЛАР ХУСНИ—УЗГАЧА ЖОЗИБА.

Сепкиллар бу  майда  сарик-жигарранг тусли пигмент доглардир.

Сепкиллар асосан тери юзасида  очик жойларда ,яьни  юзда,елкада,кулларда,кукракда  жойлашган булади. Сепкилларнинг биринчи пайдо булиши асосан 5-6 еш даврига тугри келади,кейинчалик  то балогат ешига етгунча купайиб боради.Сепкиллар бахор –ез  ойларида   куеш нурлари таъсирида купаяди.

Аслида, сепкил қизларнинг ҳуснига ўзгача жозиба бағишлайди, бироқ митти холлар ҳаммага ҳам хуш ёқавермаслиги тайин. Шундай вақтларда беозор сепкиллардан қутилиш учун барча чораларни қўллашга ҳаракат қиламиз.

Аввало, кўчага отланишдан олдин тоза юз терисига қуёш нуридан ҳимояловчи махсус кремни юпқа қилиб суринг, сўнг упадан фойдаланинг. Бу усул сизни 2,5-3 соатгача қуёш тиғидан асрайди. Агар ишингиз очиқ ҳавода кўпроқ юришни тақозо этса, унда юзингизни ювиб, муолажани қайта амалга оширинг.

Қуёш нурлари сизни нафақат сепкиллар билан сийлайди, балки бутун организмингизга зарарли таъсир этади. Шунинг учун ҳам соғлом ва гўзал кўринишга эга бўлишда дармондориларга бой, табиий маҳсулотларни кўпроқ истеъмол қилинг. Модомики сепкиллар аллақачон пайдо бўлган экан, унда атрофдагилар фикрига қулоқ тутиб, бирданига оқартирувчи косметик воситалардан фойдаланманг. Яхшиси аввалига табиий воситаларга мурожаат этинг. 

Уй шароитида…

Лимон шарбати юздаги пигмент доғларни йўқотиб, терини оқартиради.

Қирғичдан чиқарилган бодринг (таъбга кўра 4-5 томчи исталган ўсимлик мойи аралаштиринг) юзга сурилади. 25-30 дақиқадан сўнг илиқ сувда ювиб, совуқ компресс қилинади (крахмал, мойчечак, мармарак (шалфей), наъматак каби маҳсулотлардан фойдаланишингиз ҳам мумкин).

Тухум оқи кўпиртирилиб, 1 ош қошиқ 1% сирка аралашмасида юзни артиш ҳам сепкиллардан халос этади.

Хом картошкани қирғичдан чиқариб, 1ош қошиқ майдаланган бодом мағзи, 2-3 ош қошиқ ачиган сут ва 1 чой қошиқ  ўсимлик мойидан тайёрланган ниқобни юз терисига суринг ва 20-25 дақиқадан сўнг илиқ сувда чайиб, озиқлантирувчи крем суртинг.

Шунингдек, янчилган қораҚат меваси барглари, ерқалампир шарбати, мармарак, четан (рябина) дарахти ва мевасидан тайёрланган ниқоблар ҳам юзни оқартириб, юмшатиш хусусиятига эга.

Халқона усул:

-      Халқ табобатида сепкилларга қарши курашда кашнич суви жуда фойдали. Бунинг учун кўкатни майда тўғраб, устидан қайноқ сув қуйинг, 20-30 дақиқа дамлаб сузгичдан ўтказинг. Дамлама билан ҳар куни 2-3 марта юзингизнинг сепкилли жойларини артиб туришни канда қилманг. Бундан ташқари, қоқиўт сути ва зардобини юзга суртиш ҳам самарали восита саналади.

-      Юз терингиз қуруқ ва таъсирчан бўлса, ҳар эрталаб мойчечак дамламасида ювинг.

-      3 қошиқ жўка (липа), 2 қошиқ мойчечак, 1 қошиқ атиргул япроқлари ва 1/2 қошиқ ялпиз баргларини 1 стакан қайноқ сувга солиб дамланг. Дамлама билан артиб туриш тери қипиқланишининг олдини олади ва доғларни нурсизлантиради.

-      Қуёшда куйиб, қуруқшаган юзни бирданига совуқ сувда ювманг. Яхшиси, ҳовурдан тушгач, илиқ чойда чайинг.

-       Кўп терлашга мойил юз терисини қизилпойча (зверобой) дамламасида артиш жуда фойдали.

-      Уйқудан олдин юз терингизни тозалаб, озиқлантирувчи крем ёки ниқоб суринг.

-      3 ош қошиқ бодринг уруғи ёки майдаланган бодрингни 1 стакан ароқ билан аралаштириб, 12 соатга тиндиринг. Ушбу лосьон билан эрталаб ва кечқурун юзингизни артинг.

-     Эрталаб ва кечқурун юзни ўткир қора чой ёки ачиган сут билан артиш — сепкил ва доғларни  оқартиради.

16.04.2014

ДАРАХТЛАР... ДАВОЛАЙДИ.

Табиат билан хамнафас яшайлик.

Инсонятга қадим замонлардан бери дарахтларнинг шифобахш хусусиятлари маълум. Манзарали дарахтлар экилган боғда ярим соат сайр қилиш қанчадан қанча дориларнинг ўрнини босади. Чунки инсон дарахтлардан таралаётган шифобахш ифордан бахраманд бўлиб, кайфияти кўтарилади. Танасига қувват кириб, асаблари тинчланади. Агар буни одатга айлантирсангиз сурункали касалликлардан шифо топишингиз аниқ. Бироқ охирги пайитларга келиб,инсон битон ва шиша ойналар орасида ўзини паналаб табиатдан йироқда яшашга кўникади.

Катта шахарлардаги шиддатли хаёт тарзи организмга таъсир этмай қолмайди. Вахоланки инсон доим табиат билан хамоханг яшаши лозим.

Дарахтлар табий восита хисоблангани учун инсон организими улар юборадиган хабарларни илғаб олиш хусусиятига эга. Қувват алмашиниши натижасида инсоннинг асаблари тинчланади, моддалар алмашинуви меъёрлашади. Бу эса қалқонсимон без касалликларидан тортиб диабед, тери касалликлари кабиларга чалинмасликни таъминлайди. Шунингдек бу жараёнда танадаги нафас олиш ва қон айланиш тизими фаоллашади. Баргларнинг яшил ранги кун давомида йиғилган рухий ва жисмоний зўриқишни бир зумда йўқотади. Дарахтдан эсаётган майин шабода, баргларнинг ёқимли шитирлаши, қушларнинг шух чугурлаши, хайвоннинг шифобахш таъсири ўпкани соф кислородга тўйинтиради. Дарахтлар билан даволаш илмий тилда дендротерапия деб аталади. Масалан, қарқғай арча дарахтлари ўпка сили каби касалликларни даволаши хаммага маълум. Шунинг учун бу касалликларни даволовчи санаториялар азалдан арчазорлардан ташкил этилган.сабаби арча, қарағай дарахтлари хавони микроблардан тозалаб, нафас олишни яхшилайди. Аммо ёз ойлари бу дарахтлар ўзидан қатронли ажиралмаларни хавога чиқаради. Бу эса буйрак юрак қон томир касалликлари хафақонга чалинган беморлар учун кучли зўриқиш билан тенг бўлади. Беморда бош айланиш нафас қисилиши, қулоқдаги шовқин, юракдаги нохуш оғриқлар пайдо бўлиши мумкин. Мазкур касалликларга чалинган инсонлар арчазорларда йилнинг совуқ пайитида сайир қилишлари тавсия этилади. Ёз ойларида эса юрак касалликлари, юқори қон босимига эга инсонлар эманзорларда сайир қилсалар саломатликлари тикланади. Чунки эман дарахтидан хавога тараладиган фитонцит модалар қон босимини тушуриш хусусиятига эга.

Истирохат боглари, табиат қўриқхоналаридаги хаво шахардаги каби зарарли ион в исгазидан холи бўлади. Маълумки, бир гектар доимий яшил нинабарглари дарахтзор йилига 50-70 тоннагача чанг тозалаш хусусиятига эга. Яшил баргли мевали ва манзарали дарахтлар 30-35 тонна, эман дарахтзорлари эса йилига 830кг. Соф кислород билан атмосфера хавосини бойитади. Қарағай дарахтзорнинг хам кўрсаткичи ёмон эмас, қарийб 540кг. Кислород билан нафас олаётган хавоимизни таминлайди. Дарахтлар инсоннинг рухий саломатлигига хам ижобий таъсир қилар экан. китобчамиз орқали у хақида етарлича маълумот оласиз.

ДАРАХТЛАР ДАВОЛАЙДИ.

Дарахтлар хам барча тирик мавжудодлар каби ўзига хос қувват манбаига эга. Инсон дарахтга яқинлашганда ўзи билмаган холда у билан қувват алмашиниши мумкин экан. бу эса организмнинг соғайишини таминлайди.

Дарахтлар хар бир инсонларга турлича муносабатда бўлади. Буни аниқлаш учун дарахт ёнига бориб, уни махсус текширувдан ўтказиш мумкин. Қўлингизга кенглиги 2-5мм, узунлиги 10-12мм бўлган фольга (таом тайёрлашда ишлатиладиган ялтироқ қоғозни) олиб, қўлнинг бош ва кўрсаткич бармоқлари ёрдамида ушлаб аста секин танланган дарахтнинг ёнига борасиз.

Агар ялтироқ қогозни пастга қараган қисми дарахт томон эгилса бу дарахт қувватни суриб олувчи таъсирига эга. Қоғоз четини дарахтдан сиз томонга эгилиши эса дарахтнинг қувват берувчи таъсирга эга эканлигини тасдиқлайди. Фольга ўрнига шоколад шралган ялтироқ қоғоздан хам фойдаланиш мумкин.

Инсон холсизланганда қаттиқ чарчаганда қувват беришга қодир дарахт ёнига келиши шарт. Қувват берувчи дарахтлар тез-тез шамоллаганда, ангина, бод, артирит, ошқозон ичак касалликлридан азият чекганингизда ёрдам беради. Аксинча ортиқча қувват тасирида бўлган жиззаки одамлар қувват олувчи дарахт билан мулоқотда бўлгани яхши. Шунингдек қувват олувчи дарахтлар ёрдамида қалқонсимон без касалликлари (бўқоқ), юрак невроз, бош оғриғи остехондроз, жигардаги оғриқ, яллигланиш ва тери куйиши, тана шикастланишда даво топиш мумкин.

Яна бир маслахат.хонангиздаги мебель ва бошқа жихозлар (агар соф ёғочдан таййёрланган бўлса ) ялтироқ  қоғоз ёрдамида текширувдан ўтказинг. Гап шундаки хонада фақат қувватбахш дарахт ёгочидан тайёрланган жихоз ва ускуналар бўлиши керак. Акс холда уйингизда кўнгилдегидек дам ололмайсиз.

ЯШИЛ ШИФОКОР ХУЗУРИДА.

Ёш, бўйи паст дарахтлар хамда пояси қийшайган, қуртлаган дарахтлар соғлиққа зиён. Яхшиси катта танасийўғон силлиқ  дарахтларга яқинлашинг.қувват берувчи дарахт билан мулоқотга киришишдан аввал диққатингизни бир жойга жамланг. Чарчоқ рухий сиқилиш. Бош огригини сезаётган бўлсангиз ёрдамчи қувватга мухтожсиз. Дарахтга жануб томондан яқинлашганингиз маъқул. Дарахтга аввал пешонангизни текказинг сўнг қўлларингиз билан махкам  қучоқлаб танангиз билан ёпишинг. Ич ичингиздан ўзингизга шифо сўранг. Бош айланиши умуртқа сохасида ёқимли санчиқ  дарахтдан қувват олаётган бўласиз. Аммо дарахт олдида узоқ туриш хам ярамайди. Муолажа узоғи билан 3,5 дақиқа давом этиши керак. Кетишдан олдин ичингизда яшил шифокорга миннатдорчилик билдиринг.

Агар асабларингиз таранг сурункали яллигланиш касалликлари хам безовта қилса унда дарахт ёнига шимол томандан яқинлашинг. Бу холда дарахтга елкангиз билан ёпишиб кафтларингиз унга тегиб турсин. Дарахтга суяниб хаёлан танадан барча касалликлар нохуш огриқлар кетишини тасаввур қилинг. Шу йул билан бош ва тиш бўғимларидаги огриқдан халос бўлиш мумкин. Ортиқча қувватни суриб оладиган дарахтлар билан мулоқотда бўлгандан сўнг таада ёқимли енгиллик сезасиз. Агар бошингиз айланиб ўзингини бехол сезсангиз 1,2 дақиқа қувват берувчи дарахтга суянинг.

Борди-ю дарахтга яқинлашганда танадаги огриқ йўқолиш ўрнига кучайса, дарахт сиз билан мулоқотга киришни истамаётганидан дарак беради. Шунда бу дарахтдан тезроқ узоқлашиб, фольга ёрдамида бошқа дарахтларни текшириб кўринг.

ДАРАХТЛАРНИНГ ИНСОН РУХИЯТИ ВА САЛОМАТЛИГИГА ТАЪСИРИ.

Дарахтларнинг афақат қзи, балки шохлари, барги, пўсти хам шифо. Баъзи дарахтнинг ғўласи ёки ёнғоғини уйда сақласа бўлади.қуйида уларнинг организимига бўлган шифобахш таъсири хақида гаплашамиз.

Ансол –(тогтерак, осина)- таниқли рус табиби,натуропат генадий малаховнинг фикрича терак ва ансол (осина) дарахти 94-96 фоиз инсонлар учун қувват сўрувчи таъсирига эга. Бошқа дарахтлардан фарқли ўлароқ у намликдан қўрқмайди ва хеч қачон чиримайди. Шунинг учун азал азалдан ундан кема ва бандаргохлар қуришда фойдаланилган. Таркибидаги фаол моддалар чириш бактерияларга қирон келтиргани боис милк касалликларини самарали даволаган. Ансол дарахти умуртқа касалликларини даволайди, оғриқ ва зўриқишни йўқолишига ёрдам беради. Аммо бу дарахт олдида узоқ вақт ўтириш ярамайди. Негаки у инсоннинг қувватини бутунлай сўриб олиш мумкин. Ансол чиримай узоқ хизмат қилгани учун қадимда афсун жоду билан шуғулланганлар тирилиб чиқмасликлари учун уни қабирга қоқишган.

ҚАЙИН-

русларда уйга бахт омад келтирувчи нурли дарахт хисобланади. У кўриш қобиляти қон ва лимфа айланишни яхшилайди, танадаги моддалар алмашинувини мейрлаштиради буйрак касалликларига шифо багишлайди. Хавотир қўрқув, безовталаниш хиссидан қийналаётган бўлсангиз қайин ёнига келсанг. Бунинг имкоити бўлмаса бўёқлар ёрдамида унинг тасвирини чизиб узоқ вақт унга тикилиб туринг. Қарабсизки рухий холатингиз тикланиб хавотирдан асарт хам қолмайди. Қайин тери касалликларини даволишда хам катта ёрдам беради. Бу дарахт айниқса аёлларда учрайдиган сурункали яллигланиш касалликларини даволашда тенги йўқ саналади.

(давоми бор 14.04.2014)

Бавосилнинг оддий давоси

— Иккинчи фарзандимни туққанимдан сўнг менда геморрой пайдо бўлди. Ичим қотган пайтларда у оғриб, азоб беради, ҳожат вақтида айниқса қийналаман. Шифокор буюрган шамчалардан фойдаланаяпман. Геморройни уй шароитида қандай даволаш мумкин?

Гулнора Алиева, Самарқанд шаҳри

— Бавосилда шифокор буюрган муолажаларни қўллаш билан биргаликда ич қотишига йўл қўймаслик керак.
Эрмон (аччиқ шувоқ)нинг қуруқ ва майдаланганидан тўрт ош қошиқ олиб, устига бир литр қайноқ сув қуйинг. 10 дақиқа паст оловда қайнатгач, 6 соат устини ўраб қўйинг. Тозаловчи (сувли) ҳуқна (клизма)дан кейин докада сузиб олинган қайнатмани илиқлигида орқа ичакка юборинг.

Биринчи куни эрмонли ҳуқна, иккинчи куни лавлагидан фойдаланилади. Бунинг учун қизил лавлагини майда тўғраб, қайнатинг. Кейин сузиб олиб, уйқудан 2-3 соат олдин ҳуқна қилинг. Бир ҳафтадан сўнг бавосил тугунлари кичрайиб, ич қотиши йўқолади. Іар гал ҳуқна қилгандан сўнг бавосил бор жойга далачой (зверобой) мойидан суртиб қўйинг.

Ҳомиладор аёлларни варикоз қийнаса…

Ҳар учинчи аёлдан бири оёқларида оғриқ, оғирликни ҳис этади. Оғирлик, чарчоқ ҳисси, шишлар – кечқурун юзага чиқадиган бу аломатларнинг барчаси варикоз касаллиги бошланаётганидан далолат беради. Хўш, бу ҳолда нима қилиш мумкин? Бугунги саҳифамизда варикоз касаллиги ва унинг олдини олиш ҳақида сўз юритамиз.

 Касаллик сабаблари нималардан иборат?

Наслий омиллар;  Аёлларнинг тез-тез ҳомиладор бўлиши ва кўп туғруқлар;  Ортиқча вазн;  Оғир жисмоний меҳнат;  Узоқ вақт тик туриб ёки ўтириб ишлаш, оғир юк кўтариш;  Гормонал ўзгаришлар (таркибида эстрогенлар миқдори кўп гормонал контрацепция воситаларини қабул қилиш);  Конституция (касаликка асосан семиз ва бўйдор кишилар чалинади);  Ҳаёт тарзи (кўп ҳаракатланадиган инсонларда варикоз касаллиги нисбатан камроқ учрайди).

Фактлар, рақамлар

Статистик маълумотларга кўра, аёллар эркакларга нисбатан бу касалликка 5-6 баробар кўпроқ чалинишади;  Ошпазлар, официантлар, сотувчилар, сартарошлар, косметологлар, темирчи усталар, юк ташувчилар, ҳайдовчилар, тикувчилар, жарроҳлар, ҳисобчилар, профессионал спортчилар, велосипедда мунтазам равишда юрадиганлар, футболчилар, штанга кўтарувчилар, кондукторлар ва шунга ўхшаш касб эгаларида варикоз касаллиги кўпроқ учрайди;  Варикоз касалллиги 20-40% ҳомиладор аёлларда ва ёш оналарда келиб чиқади.

Маълумот ўрнида

Варикоз — вена қон томирларининг энг кўп тарқалган касаллигидир. Кўп ҳолларда бачадон, тухумдон, кичик тос, жинсий ва бошқа органлар венаси ҳам варикоз кенгайиши мумкин. Варикознинг энг хавфли оқибати – бу тромбофлебит (веналар деворининг тромб ҳосил қилган ҳолда яллиғланиши) ва томирлар тромбоэмболиясидир (касалланган томирнинг тромб билан ёпилиб қолиши). Варикоз касаллигининг оқибати бемор соғлиғига жиддий хавф туғдиради.

Касаллик белгилари нималардан иборат?

Варикоз касаллиги аёлларда, асосан, оёқ қон томирларида учрайди. Касаллик бошланишида беморларнинг шикоятлари косметик ноқулайликдан иборат бўлади: вена қон томирининг тери юзасида билиниб туриши, томирларнинг ҳар хил шаклда бўлиши.

Кейинчалик варикоз кенгайган веналар бутун оёқ бўйлаб тарқалади ва тўқималарда қайтмас ўзгаришлар содир бўлади. Беморларни шиш, икрасимон мушаклардаги оғриқлар, эрталаблари мушакларнинг тортишиб қолиши қийнайди. Терида кўкариш пайдо бўлиши мумкин. Кейинчалик арзимаган жароҳат узоқ вақт тузалмайдиган яраларнинг ривожланишига олиб келади. Аста секин оёқларда шиш пайдо бўлиб, оғирлик сезилади. Тери қуруқлашиб, ранги қораяди ва усти доғ билан қопланади. Кун давомида тери қичиши, юрганда мушакларда оғриқ сезилади.

Аёллар учун уй шароитида тавсия этиладиган машқлар

1. Қўллар билан елка тенглигида деворга тиралиб туринг. Сўнг оёқлар учида туриб, яна олдинги ҳолатга қайтинг. Бу машқ кунига 15-20 марта қайтарилади.

2. Кафтларни учинчи-тўртинчи бўйин умуртқасига қўйиб, оёқларни бирлаштириб, панжаларни ўзингизга қараб тортинг. Ушбу ҳолатда тезкор тебранишни аввал ўнг, сўнгра чап тарафга, товонлар ўз ўрнида қолган ҳолда бажариш лозим. Бу тебраниш бутун тана бўйлаб бажарилади. Машқни 3 дақиқа давомида бажаринг.

3. Оёқлар бирлаштирилиб, бир-бирига сиқиб ўтирилади. Кетма-кетликда оёқлар кўтарилиб, яна ўз ҳолига қайтарилади. Енгил нафас олинади. Машқ кунига 15-20 марта бажарилади.

Аёлларга касаллик зўрайишининг олдини олиш бўйича тавсиялар:

Қон оқимининг юза веналардаги ҳаракатини камайтириш учун уларни қисиш керак. Бунинг учун эластик пайпоқ ва колготкилардан фойдаланилади. Пайпоқ эрталаб вертикал ҳолатга ўтгунга қадар кийилади, бунда веналар ҳали қон билан тўлмаган бўлади. Ёзда эса бошқа воситалар қўлланилади;

Нотўғри овқатланиш, оғир жисмоний меҳнат, семириб кетиш ва бошқалар веналарнинг варикоз кенгайишига олиб келишини унутманг;

Қуёш нури ва қаттиқ уқалаш (массаж) мумкин эмас;

Кўпроқ витаминларга, минерал моддаларга ва микроэлементларга бой озиқ-овқат маҳсулотлари: сут, қатиқ, творог, ҳўл мева, сабзавот, ошкўклар, шарбатлар, айниқса, анжир, ўрик, карам, тарвуз, бодринг, сабзи, қизил лавлаги, шотут, қулупнай, ошқовоқ истеъмол қилиш жуда фойдалидир.

Сабзавотлардан тайёрланадиган салатларга, маринадларга бир неча томчи сирка кўшиб истеъмол қилинса, қон томирларда тромблар пайдо бўлишидан сақлайди.

Узоқ вақт вертикал ҳолатда турганда ёки стулларда узоқ вақт ўтириш ҳам оёқларда ва бошқа аъзоларда қоннинг туриб қолишига олиб келади. Агар сиз ишда кўп юрсангиз, ҳар 20-30 дақиқада ўтиринг ёки ётиб олинг, бунда оёқларингиз тос суягидан юқори бўлиши керак.

Кўпроқ юришга ҳаракат қилинг, чунки юрилганда оёқ мушаклари туриб қолган қонни маълум даражада ҳайдаб туради.

Узоқ вақт бир жойда туриб ишлайдиган кишилар оёқларини бироз очиб, товон ва учини галма-галдан худди тикув машинасида ишлаётгани каби ҳаракатлантириш керак.

Оёқни тез-тез илиқ сувда совунлаб ювиб туриш керак. Сувда ялангоёқ юриш ҳам қон юришини яхшилайди ва томирларда қон тўхтаб қолишини камайтиради.

Халқона усуллар

Карам барглари тухум оқи билан аралаштирилади. Кечаси компресс шаклида зарарланган жойларга қўйилади.  Сохта каштан, қизил узум, қизил сувўтлари, қашқарбеда ўсимликларидан тайёрланган ванналар ҳам оёқлар учун фойдалидир.  Таркибида  кобальт, марганец ва селен каби микроэлементларни сақловчи маҳсулотлар веналарнинг тонусини оширади. Бу микроэлементлар янги узилган мевалар ва бошоқлиларда мавжуд.

Ҳомиладорлик ва варикоз касаллиги

Ҳомиладорлик пайтида варикоз касаллиги тез тез учрайди. Бу қуйидаги сабабларга кўра юз бериши мумкин:

Ҳомиладор аёлнинг организмида айланадиган қон миқдори ошади, демак қон тизимига тушадиган зўриқиш ҳам ортади; Венадаги босим ошади ва оёқ томирларидаги қон айланиш тезлиги секинлашади;  Аёл организмида гормонал фон ўзгаради. Шу боис қон томирлари фаолияти ҳам бузилади.

Ҳомиладор аёлларга тавсиялар

Ҳомиладор аёлларда варикоз  касаллиги кузатилганда, у туғруқ давригача оёғига эластик бинт ўраб юриши, бандаж (тананинг касал жойини танғиб қўядиган махсус камар) тақиши керак. Бундан ташқари, қуйидагилар буюрилади:

ҳомиладорликлар орасида қисқа муддатлар бўлмаслиги лозим (интервал 2-3 йил бўлиши керак);  гормонал контрацепция воситаларига эътиборли бўлинг, чунки кўп ҳолларда уларнинг таркибида эстрогенлар миқдори кўп бўлади, ушбу модда томир тизимига салбий таъсир қилади;  эрталаб ва кечқурун оёқ кафти ва болдирлар учун контраст душ қабул қилинг – бу қон айланишини рағбатлантиради. Фақат бўлғуси оналарга ушбу муолажа билан эҳтиёт бўлиш тавсия этилади.  Вазнингизни назорат қилиб боринг! Қисқа муддат ичида семириш варикознинг кечишига салбий таъсир қилади.  Қон ҳаракатини сиқиб қўй­майдиган ва пахта матодан тикилган ички кийимлар кийинг. Ҳомиладорликнинг иккинчи 3 ойлигидан бошлаб бандаж тақинг.  Баланд пошнали ва орқаси йўқ туфлилардан воз кечиб, товонни яхши ушлаб турадиган пойабзал танланг. Бундай пойабзалда юриш қон айланиш тизимига яхши ёрдам беради.  Ич қотишига йўл қўйманг.  Оғир юкларни кўтарманг.  Организмни тетиклаштирадиган ичимликлар (аччиқ қаҳва, чой) ичманг.  Ўтирганингизда ёки ётганингизда тортишиш кучини юмшатиш учун оёқларингизни бироз кўтаринг. Тунда матрас остига ёстиқ қўйинг ёки оёқларингизни шунчаки каравотдан тахминан 10 см баландга кўтаринг.   Узоқ вақт ўтирманг ва тик турманг.  Махсус колготкилар кийинг. (Агар бўлғуси онада веналар варикоз касаллиги мавжуд бўлса, унга босим даражаси I ёки II бўлган колготкилар ки-йиш тавсия этилади (III ва IV даражали колготкалар бўлғуси оналарга мўлжалланмаган).

Шаҳло Рустамова тайёрлади

Головные боли победит острый перец

26.03.14 | Здоровье Info

С помощью острого перца можно побороть одну из самых страшных болей. Каким же образом?
С помощью острого перца можно побороть одну из самых страшных болей. Каким же образом?
Ученые провели следующий, на первый взгляд, садистский эксперимент: они втирали острый перец в слизистую носа, в результате чего испытуемые начинали чихать, страдать от жжения и, скажем так, избыточного отделяемого. Зачем авторы решили подвергнуть людей таким мучениям? Все дело в том, что они захотели поставить этот эффект – раздражение слизистой носа под действием перца – на службу медицине. А именно – для борьбы с болью! По-научному это истязание звучит вполне убедительно и привлекательно – топическая аппликация капсаицина (основное действующее вещество острого перца).
В качестве подопытных выступили студенты-медики, задача которых сводилась к оценке испытываемых болевых ощущений по десятибалльной шкале. Во время первого эксперимента почти все они описали боль как мучительную (8-9 баллов), однако последующие сеансы научной пытки весьма удивили исследователей. Оказалось, что с каждым разом интенсивность боли снижалась так, что на пятый день студенты и вовсе почти ничего не испытывали: ни боли, ни жжения, ни «соплетечения». На следующей неделе эксперимент повторили – эффект тот же!
Что же случилось? Неужто болевые рецепторы слизистой погибли, и она онемела навсегда? Отнюдь. Спустя месяц десенситизация благополучно испарилась, и студенты вновь вынуждены были пройти сквозь семь кругов ада при втирании перца в нос.
Ученые объясняют этот феномен следующим образом. Воздействие капсаицина истощает запасы так называемого вещества P – нейромедиатора, который участвует в проведении болевого импульса. За несколько сеансов «перечного эксперимента» эти запасы полностью исчерпываются, поэтому боль и не возникает. Нервным клеткам требуется некоторое время, что восполнить эти потери, после чего болевая рецепция благополучно восстанавливается.
Ученые задумались: можно ли использовать этот феномен во благо пациентов? Существует редкая разновидность головной боли под названием «кластерная». В литературе этот синдром описывается как одна из самых страшных болей. Очень немногие заболевания могут похвастаться аналогичной мучительностью. Боль настолько чудовищная, что во время приступа больные нередко совершают суицид.
Считается, что кластерные боли связаны с расширением артерий, которые давят на тройничный нерв. Лечится этот синдром различными способами, в числе которых блокада нерва, ботулинотерапия, хирургические вмешательства и другие крайне неприятные методы.
Оказалось, это дает замечательный эффект! У половины пациентов количество приступов снизилось в два раза, а у другой половины головные боли исчезли вовсе. При этом стоит отметить, что эффект проявлялся только в том случае, если перец втирался на стороне поражения (кластерные боли, как правило, односторонние).

С помощью острого перца можно побороть одну из самых страшных болей. Каким же образом?
С помощью острого перца можно побороть одну из самых страшных болей. Каким же образом?
Ученые провели следующий, на первый взгляд, садистский эксперимент: они втирали острый перец в слизистую носа, в результате чего испытуемые начинали чихать, страдать от жжения и, скажем так, избыточного отделяемого. Зачем авторы решили подвергнуть людей таким мучениям? Все дело в том, что они захотели поставить этот эффект – раздражение слизистой носа под действием перца – на службу медицине. А именно – для борьбы с болью! По-научному это истязание звучит вполне убедительно и привлекательно – топическая аппликация капсаицина (основное действующее вещество острого перца).
В качестве подопытных выступили студенты-медики, задача которых сводилась к оценке испытываемых болевых ощущений по десятибалльной шкале. Во время первого эксперимента почти все они описали боль как мучительную (8-9 баллов), однако последующие сеансы научной пытки весьма удивили исследователей. Оказалось, что с каждым разом интенсивность боли снижалась так, что на пятый день студенты и вовсе почти ничего не испытывали: ни боли, ни жжения, ни «соплетечения». На следующей неделе эксперимент повторили – эффект тот же!
Что же случилось? Неужто болевые рецепторы слизистой погибли, и она онемела навсегда? Отнюдь. Спустя месяц десенситизация благополучно испарилась, и студенты вновь вынуждены были пройти сквозь семь кругов ада при втирании перца в нос.
Ученые объясняют этот феномен следующим образом. Воздействие капсаицина истощает запасы так называемого вещества P – нейромедиатора, который участвует в проведении болевого импульса. За несколько сеансов «перечного эксперимента» эти запасы полностью исчерпываются, поэтому боль и не возникает. Нервным клеткам требуется некоторое время, что восполнить эти потери, после чего болевая рецепция благополучно восстанавливается.
Ученые задумались: можно ли использовать этот феномен во благо пациентов? Существует редкая разновидность головной боли под названием «кластерная». В литературе этот синдром описывается как одна из самых страшных болей. Очень немногие заболевания могут похвастаться аналогичной мучительностью. Боль настолько чудовищная, что во время приступа больные нередко совершают суицид.
Считается, что кластерные боли связаны с расширением артерий, которые давят на тройничный нерв. Лечится этот синдром различными способами, в числе которых блокада нерва, ботулинотерапия, хирургические вмешательства и другие крайне неприятные методы.

Оказалось, это дает замечательный эффект! У половины пациентов количество приступов снизилось в два раза, а у другой половины головные боли исчезли вовсе. При этом стоит отметить, что эффект проявлялся только в том случае, если перец втирался на стороне поражения (кластерные боли, как правило, односторонние).

ХОЛЛАР САЛОМАТЛИК ҲАҚИДА СУЗЛАР.

Айтишларича танасида холи кўп одам бахтли бўлар экан. холлар инсонга ҳусн бағишлаши, ҳатто фел атворидаги баъзи чизиқлар хақида сўзлаши мумкин. Бизнинг бу борада фикримиз бироз бошқача. Хол турган жойда муқим бўлиб ҳеч қандай муаммога сабаб бўлмаса, ҳўп ҳўп. Аммо бахт белгиси баъзи тасирлар натижасида катталашса, рангини ўзгартирса-чи. Яхшиси, чумчуқ сўйса ҳам қассоб сўйсин деганларидек, саволларимизга мутахасис жавоб беради.

ХОЛ ЎЗИ НИМА.

Хол тилда невус дейилади.бу сўз лотин тилидан олинган бўлиб, терида хосил бўлган хар қандай ўзгариш нор, догларга нисбатан қўлланилади.

Ҳар бир холнинг ичида ранг берувчи мелалин деб номланган модда бўлади. Холларнинг 80 фоизи теримизда 25 ёшгача пайдо бўлади. 40 ёшдан кейин эса уларни рангини ўзгартириши хатто йўқолиб қолиши баъзан эса аксинча катталашиши мумкин. Терининг ички қавати орасида махсус хужайралар меланоцитлар яшайди. Ана шу хужайралар меланин моддасига тўйиниб кетса тери юзасида хол пайдо бўлади. Агар пигмент хужайралар терининг юза қисмида жойлашса, теридаги хол япалоқ кўринишда бўлади. Бордию, ранг берувчи хужайра терининг ички қаватига йўл олса, хол йирик бўлиб, тери юзасида бўртиб туради. Бундай холлардан қўрқишга хожат йўқ. Асосий, холнинг ранги хам, шакли хам бир хилда бўлиб, хаёт давомида ўзгармаслиги керак.

Маълум бўлишича, холлар кўпроқ аёлларда учрайди. Улар терининг очиқ жойлари юз бўйин, қулоқ, оёқни бошқа жойларга қараганда кўпроқ хуш кўради. Лекин баъзан бошнинг сочли қисми қўлтиқ чов орасини хам танлашлари мумкин.

ЁШЛИК БЕЛГИСИ

Шуниси қизиқки танасида юздан ортиқ холлари бор одамларнинг умри узоқ бўлиб терисига ажинлар секинроқ тушар экан. уларнинг ирсий хужайралари боқаларга қараганда 6-7 йилгача ёшроқ бўлишини текширувлар исботлади. Лондоннинг қироллик колежжи олимлари эса бундай одамларнинг суяклари хам мустахкам бўлишини такидлашмоқда. Сўнги тадқиқотлар танасида кўп холи бор одалар остеопороз касаллигига кам чалиниши аниқлади. Чунки бу кишиларнинг ирсий хужайраларидаги теломер хромосома шакиллари узун бўлар экан.

ХОЛЛАР ЙЎҚОЛИШИ МУМКИНМИ.

Мумкин. Баъзан тери юзасидаги хол атроюи оқариб қолади. Бу айлана аста-секин холнинг устига чиқиб, унинг юзасини қоплайди. Теридаги хол йўқолиб ўрнида оқиш из қолади. Йўқолиб кетаётган холларнинг номи галоневус дейилади. Лотинча гало айлана деган маънони билдиради. Бу турдаги холлар офтоб урганидан кейин ёки витилиго касаллигининг  илк даракчилари сифатида терида пайдо бўлиши мумкин.

ТЕРИДАГИ ҚИЗИЛ ХОЛЛАР

Теридаги қизил холлар хол хисобланмайди. Улар илмий тилда ангиома дейилади. Ангиома хомиладорлик даврида контрацептив воситалар қабул қилган пайтда, жигар ва ошқозон ости бези касалликларида, шунингдек, баъзи ирсий хасталикларда кўпаяди. Дарвоқе, хомиладорлик даврида хосил бўлган ангиомалар туғуруқдан 6 ой ўтгач йўқолади.

БУ ҚИЗИҚ

• одатда, чақалоқ она қорнидан холсиз туғилади (албатта, туғма норларни хисобга олмаганда). Холларнинг кўпчилиги ўсмирлик даврида 25 ёшгача пайдо бўлади. Организмда кесаётган гормонал ўзгаришлар жинсий етилиш туғуруқ климкс бу жараёни тезлатириши мумкин.
•   Асрда европада юзида холи бор аёллар жодугар деб этироф этилиб, оловда ёндиришга хукм қилинган. У пайитда холларнинг шайтоннинг излари деб тушинишган.17 асрда бу қарашлар бархам топди. Бунга рассомларнинг лаби атрофида холи бор аёлларни тасвирлашлари сабаб бўлди.
• Тибетиклар орасида хам холларга тегишли ғаройиб одатлар бор. Далай-лама катта рухоний бўлиш учун монахнинг танасида биронта хам холи болмаслиги керак.
• Мелоскопия номли қадимги усул ёрдамида холларнинг танада жойлашувига қараб, инсоннинг фел атворини билиш мумкин. Қуйида ушбу усул орқали холларга берилган айрим тарифларни келтириб ўтамиз.

Думалоқ  хол-яхшилик узунчоги –омад белгиси хисоблаланади.

АЁЛЛАРДАГИ ХОЛЛАР

Пешона ўртасидаги хол эгасини мақсад ва юксалиш сари интилишини билдиради.

ЧАККАДАГИ ХОЛ.

Кайфияти тез ўзгарадиган кишилар учун хос. Бўйиндаги холларнинг хамма иши беш. Улар барча билан муросаи мадора қилганлари учун душманлари деярли бўлмайди.

ҚОШЛАРДАГИ ХОЛ.

Ўнг томонда эрта турмушга чиқиш белгиси.

КЎЗДАГИ ХОЛ.

Фел атворнинг оғир босиқлиги хақида дарак беради.

ЯНОҚЛАРДАГИ ХОЛ.

Ўнг томондаги ишқий саргузаштлар, чап томондагиси эса омадга етишиши йўлида кўп тусиқларга учрашингиз мумкинлигини билдиради.

БУРУНДАГИ ХОЛЛАР.

Режалаштирилган ишларингиз омадли бўлишини дунё бўйлаб саёхат қилишингизни имкони борлигини билдиради.

ЛАБЛАРДАГИ ХОЛ.

Қувноқ фел атвор эгаси эканлигингизни, аммо масулятдан қочишингизни белгилайди. Юқори лаб юзасида жойлашган катта хол ёки дог диққат марказида бўлишни ёқтиришингиз, лаб остидаги эса хиссиётларга тез тез берилишингизни билдиради.

КЎКРАК СОХАСИДАГИ ХОЛ .

Ўнг томонда бўлса хаётингиз юксалиш ва пасайишлардан, чап томондагиси эса кўнгилчанг ва бир оз енгил табиат феъл атвор хақида сўзлайди.

 БЕЛДАГИ ХОЛ.

Серфарзанд бўлишингизни билдиради. Хол қанчалик йирик ва кўп бўлса шунча яхши. Аммо бундай холларнинг ички кийим ёки белбог сиқиб қўймаслигига эътибор қилинг. Сабаби, холларни умуман шикастлаб бўлмайди.

ЕЛКАДАГИ ХОЛ.

Ўнг елкада бўлса, омад сизга доим хамрох дегани. Чап елкадаги холлар моддий томондан маъум вақт қийланишингизни илдиради. Аммо кейинчалик хаммаси жойига тушиб кўнгилдагидек хаёт кечирасиз.

ҚЎЛ ТИРСАГИДАГИ ХОЛЛАР.

Иш фаолиятингиз қизиқарли ва мазмунли бўлиши билан бирга бахт ва бойлик сизга хамрох бўлиши тайин.

ОЁҚДАГИ ХОЛЛАР

 Мехнатсеварлик харакатчанлик хамда мустақил бўлишга интилиш хисси борлигини билдиради.

ЭРКАКЛАРДА.

ПЕШОНАДА. Ўнг томонда жойлашган бўлса, шухрат ва бахтдан далолат беради. Пешона ўртасидаги хол хаётингизда мухаббатнинг ўрни юқори эканлигини билдиради.

ҚУЛОҚЛАРДАГИ ХОЛ.

Ташвишларингиз кам қувноқ одамсиз.

БЎЙИНДАГИ ХОЛ.

Агар хол ён тарафда жойлашган бўлса турмушингиз бир оз қийин кечади. Борди-ю хол бўйин олдида бўлса, касбингизда кўп зафарларга эришишингиз мумкин.

ИЯКДАГИ ХОЛЛАР

Атрофдагиларнинг хурматига сазовор одамсиз.

ЖАГДАГИ ХОЛЛАР

Тобора катталашаверса, саломатлигингиз хақида қайгуришингиз кераклигини билдиради. Агар хол чап томонда бўлса, хаётингизни тартибга солиш керак.

ЕЛКАДАГИ ХОЛЛАР.

Хаётда нимага эришган бўлсангиз, хаммаси мехнат орқасидан юзага келади.

ҚОВУРҒАДАГИ ХОЛЛАР.

Ўзига ишончи кам бўлган инсонларда учрайди.

БЕЛДАГИ ХОЛЛАР. Бир оз вайсақилигингизни хисобга олмаса, очиқкўнгил одамсиз.

ОЁҚЛАРДА. Ўзингизга ишончингиз суст.

ДУМБАДА. Дангасароқсиз, ўзгалар фикрингизни бир зумда ўзгартириши мумкин.

ТУРИ ХАМ ЎЗИГА ЯРАША.

Холлар хосил бўлишига қараб, тугма ва орттирилган турларга бўлинади.

Ўз вақтида тугма холларни хам шартли равишда уч туркумга бўлиш мумкин.

Майда холлар. Катталиги 0,5-1,5 смгача . ўрта холлар катталиги 1,5-10см. Гача . йирик холлар10см дан катта улар тананинг исталган қисмида жойлашган бўлиши мумкин. Баъзан улар гигант, яъни улкан холлар деб юритилади. Айрим йирик холлар тобора катталашиб бориши мумкин. Мисол учун кулпунай кўринишидаги ёки оловсимон холлар. Улар тибиётда гемангиома дейилади. Мазкур хосиллар тери юзасидан бир оз кўтарилиб туради. Ранги қизғиш бўлиб, кўпинча юз-қул терисида жойлашган бўлади. Бу хол жудда тез катталашади. Аммо бола 5-10 ёшга тўлганида ўз ўзидан сўрилиши мумкин.

Ғоваксимон ва майда томирли гемангиома доимий қизил тусда бўлиб, тананинг исталган қисмида хосил бўлади. Даволашда лазер усулидан фойдаланиш холни рангсизлантириши мумкин.

Майда холларнинг саломатликка хеч қандай зиёни йўқ. Аксинча узоқ умир ва бахт белгиси саналади. Аммо йирик холларни имкон қадар эхтиётлаш керак. Шунинг учун танангизда 10 см. Дан катта хол ёки тугма нор бўлса, хар йили шифокор дерматолог ёки онколог кўригидн ўтишингиз керак. Бу билан сизни хавфли гурухга киритмоқчи эмасмиз. Айтишади-ку,саломатликни асраш учун уни қадирлаш керак. Мунтазам равишда кўрикдан ўтишга одатлансангиз, ўзингизни назорат қилишга ўрганасиз. Бу эса соглигингизни қадрлашга ёрдам беради.

ОРТИРИЛГАН ХОЛЛАР

Усти япалоқ ёки майда нўхат кўринишидаги бу холлар чақалоқ туғулганидан кейин болалик ёки ўсмирлик даврида ёки 40 ёшдан ошганда юзага келади. Бу холлар терининг юзаси ёки ички қаватига ранг берувчи хужайралар йиғилиб қолиши натижасида пайдо бўлади. Шу сабабли улар терининг ташқи ва ички қаватидаги холлар деб юритилади. Аммо шундай холлар борки, улар чегарадош (ташқи ва ички қаватлар орасида) хосил бўлиб, ўсмага айланиши мумкин.

ЭЪТИБОР МАРКАЗИДА... ХОЛ.

Йирик холлар йиллар давомида жим туриши, кутилмаганда, катталашиб қолиш мумкин. Айниқса тери юзасида кўтарилиб турадиган холларга эътибор беринг. Усти япалоқ холлар хам жигаррангдан қора ёки қизғиш рангга ўзгарса, хажми катталашса ёки аксинча кичрайиб, рангсизланса, вақтини пайсалга солмай, шифокорга учранг. Танадаги холнинг тажовускор касаллик чиқарувчи ёки одатий холнинг аниқлаш учун малакали шифокор кўригидан ўтилади. Теридаги холларнинг одатда шифокор-онколог текширади. Бу сўзнинг эшитиб, вахимага тушманг. Негаки теридаги хосиллар хол, доғ ва норлар онкология диспансенрларида атрофлича текширилиб, лозим топилса, олиб ташланади. Сабаби, бу тиббий муассасалар керакли асбоб ускуналар билан таъминланган бўлиб, айнан шу турдаги операцияларни бажаришга ихтисослаштирилган.

ЁЗГИ ЭСЛАТМА.

1. ёз келиши билан холларнинг ранги ўзгариши, хатто, катталашиши мумкин. Бу даврда ҳар бир одам ёзнинг боши ва охирида тиббий кўрикдан ўтиб, теридаги ўзгаришлар ҳақида шифокорнинг хабардор қилиш керак.
2. қуёшнинг тик нурлари остида кундузи соат 11-15га қадар бўлмаслик зарур. Бу вақтда теридан офтобдан сақловчи крем суртсангиз хам, фойда бермайди. Улар терини куйишдан сақласа-да, теридагимеланоцит хужайраларнинг кўпайишига тўсқинлик қилолмайди.
3. ёш болаларни офтоб уришдан сақланг. Агар боланинг юзи, елкасида йирик нор, хол ва сепкиллар кўпайиб кетса, офтобда ўйнашини чекланг.
4. холларнинг ўзбошимчалик билан олиб ташлашга харакат қилманг. Бу сизга қимматга тушиши мумкин. Эхтиётсиз характлар холнинг саратонга айланиш хавфини кўпайтиради.

ЗУДЛИК БИЛАН ШИФОКОРГА УЧРАНГ.

Холнинг ёмон ўсмага айланишининг белгилари.

• холнинг ноодатий кўриниши кўпинча холлар овал ёки думалоқ шаклда, аммо чегараси ноаниқ, нотекис кўринишда бўлиши.
• Хол рангининг ўзгариши холнинг ранги бирданига ўзгариб, ранглари нотекис жойлашиши-тўқ жигаррангдан қора, баъзан эса кулранг, хатто, пушти рангга айланиши.
• Теридаги холниг хажми тобора катталашиб узунлиги5-6 мм, дан ошиши.
• Холнинг қичишиб юзасида ёриқлар пайдо бўлиши, шу жойларнинг қонаб кетиши.
• Хол атрофнинг қизариши каби холатлар кузатилса, зудлик билан шифокор анколог кўригидан ўтиши керак.

ШИКАСТЛАНИШДА БИРИНЧИ ЁРДАМ.

Агар зарарланган жойдан қон оқаётган бўлса, пахта водород периоксид эритмасидан намлаб ярага қўйилади.бу харакатингиз билан қонни тўхтатиб холнинг ичига инфекция кирмаслигини таъминлайсиз. Сунг холга 3 қават тахланган қуруқ дока қўйилиб, 5 дақиқа 10 дақиқа давомида босиб турилади. Агар хол бутунлай узилиб кетган бўлса тоза докага ўралиб, гистологик текширувига берилади.

ЎСМА ХОСИЛ БЎЛИШИНИНГ САБАБЛАРИ.

Оддий холнинг ўсмага айланишига, энг аввало, ирсий мойиллик сабабчи бўлади. Яъни оиласида бу касаллик билан оғриганлар бўлса, хавф бир неча баробар ошиш мумкин. Хавфли ўсмалар илмий тилда меланома рангли ўсма деган манони англатади.

Терида чегарадош холларнинг пайдо бўлиши хам бу касалликка олиб келиши мумкин. Холлар кўринишдан чақилган тухумни эслатади. Танада 50 дан ортиқ йирик хол бўлиб уларниг хажми табора катталашиб бораётган бўлса, профилактика сифатида йилда бир марта шифокор кўригидан ўтиш мақсадга муофиқдир.

ВАРИКОЗМИ ЁКИ МЕЛАНОМА.

Рангсиз меланома (хавфли ўсма) кўринишидан сугалга ўхшаб кетиши хам мумкин. Касаллик навқирон ва кекса ёшда учрайди. Баъзан улар дерматофиброма оёқ варикозда хосил бўладиган юлдузчалар ёки томирларнинг бўртиб кшкаришига ўхшайди. Бу холтларнинг фарқлаш учун уларнинг хажмига этибор беринг. Хавфли холлар жуда тез катталашади.

ОПЕРАЦИЯ ЗАРУР.

Бир хил кўринишда бўлган йиллар давомида ўзгармаётган холлар саломатлик учун хеч қандай хавф тугдирмайди. Аммао тананинг эгиладиган бўгимлари орасида жойлашган холлар хар эхтимолга қарши текширилиши, зарур бўлса жаррохлик йўли билан олиб ташланиш керак. Айниқса, бошнинг соч қисми, жаг бўйни белида, кафтнинг ички қисми, жаг, бўйин, белда, кафтнинг ички қисмида жойлашган холларнинг шикастланиш хавфи юқори бўлади. Ўсган жойидан пастга осилиб турадиган, текширувда мелономага айланиш хавфи бўлган холлар хам олиб ташланади. Шунингдек, ўсмага айланган холни даволаш учун хам жаррохлик усулида фойдаланилади. Касалликнинг иккиламчи белгилари, яъни ўсма метастаз бериб, бошқа аъзо тўқималарга тарқалса, яна жаррохлик усулидан фойдаланишга тўғри келади. Бу усул кимётерапия билан биргаликда қўлланилиши мумкин. Операция кичик ёшдаги болаларга буюрилмайди. Чунки бола балағат ёшига етгач, шу жойда кўриниши хунук чандиқ излари қолиши мумкин.

Касалликнинг вақтида аниқланиши даволашнинг самарадорлигини белгилаб, беморнинг соғайишининг таъминлайди.

ОПЕРАЦИЯДАН КЕЙИН

Хол олиб ташланган жойнинг ўрнида пшстли яра хосил бўлади. 4-5 кун давомида уни ташқи таъсирлар (айниқса, сувдан тегишидан) асраш керак. Агар юздаги холлар олинган бўлса, юзни крем, лосьон каби воситалар ёрдамида парваришламанг. Яранинг устини тирнаманг. Акс холда битиши қийин кечади. Яра битиб, пўст ташлагач, бу жойни ўуёшнинг тик нурларидан сақлаш керак. Негаки қуёшнинг ултрабинафша нурлари хол ўрнини шикастлаши шу жойда турли доғлар хосил бўлиши мумкин.

СЕПКИЛ ХАҚИДА БИР ШИНГИЛ.

Сепкилларга хар ким хар хил таъриф берган. Кимдир уларни шоирона тарзда юздаги олтин қатралари деса, яна кимдир қуёшнинг ўпичлари деб таърифларган.

Масалага илмий жихатдан ёндошадиган бўлсак, сепкиллар хужайралар таркибидаги тирозин моддаларнинг ранг берувчи меланин моддасига айланиш натижасида юзага келади. Офтоб таъсирида сепкиллар кўпайиб, ранги қизаради. Маълум бўлишича, улар 20-25 ёшгача кўпаяди. Кейинчалик рангсизланиши ёки камайиши мумкин. Сепкиллар кўпроқ оқ сариқдан келган кишиларнинг юз, кўкрак қафаси, елка сохаларида учрайди. Қадим замонларданоқ одамзод табиатнинг бу инъомидан бош тортиб у билан курашмоқчи бўлган. Қадимги миср хонимлари юздаги сепкиллардан қутулиш учун ерқалампир ва момақаймоқ ширасидан фойдаланишган. Савдо карвонлари юра бошлагач дунёнинг бурчакларига ноёб мева сабзавотлар хам тарқалган. Шу сабаб хонимлар лимон ва бодрингнинг юз терисини оқартирувчи хусусиятлари билан танишишди. Бу ўсимликлар таркибидаги моддалар тери ичига кириб, меланин моддасига таъсир ўтказади. Қорачадан келган қиз жувонлар хам шу усул ёрдамида юзларини оқартиришгани тарихдан маълум. Биз хам қўдан келганича, қуёшнинг совғаси бўлган сепкилларни рангсизлаштиришнинг қуйдаги йўлларини кўрсатиб ўтамиз.

1. қуёшининг тик нурларидан саланинг.
2. ёзда қора рангдаги кийимлар кийманг. Улар ўзига қуёшнинг нурларининг тортиб, офтоб уриши каби нохуш холатларни келтириб чиқаради.
3. хар куни қатиқ ёки унинг зардобини юзизга суртиб, илиқ сувда ювиб ташланг. Бу нафақат сепкилларни, балки майда холларни хам кўринмас холга келтира олади.
4. феврал ойидан бошлаб таомномага с витаминига бой озиқ овқат махсулотлари- карам, олма, лимон, қорағат, наматак

ЮЗ УЧУН НИҚОБЛАР.

• ерқалампир( хрен, ундан банка ёпганда зиравор сифатида фойдаланилади)ни майдалаб 1 чой қошиқ  ажраган шираси 1 чой қошиқ сут ёки қаймоқ билан аралаштириб, 10 дақиқа юзга суртилади.
• Қулупнай қорағат, олча меваси эзилиб шираси юзга суртилса хам терини яхши оқартиради. Бу мевалар шарбатини музлатиб қуйсангиз қишда бемалол юз терисини парвариш қилиш учун ишлатишингиз мумкин.
• Петрушка кўкатини майдалаб, хосил бўлган шарбатни кунига 2 махал юз терисига суртиш хам яхи натижа беради.
• Бир ош қошиқ хамиртуришни ярим чой қошиқ лимон шарбати билан аралаштириб юзга суртилса хам, сепкиллардан тез орада холос бўлиш мумкин. Барча муолажалар бир хафта давомида кунора бажарилади.

Абдуқодир Абдурашидов, тиббиёт фанлари номизоди, шифокор-дерматолог.

ПАЗАДАЛИК САНЪАТИ.

ПАЗАНДАЛИК ТАЪРИФИ.

Негадир кўпчилик пазандаликка косибчиликка ўхшаган бир хунар деб қарқйди. Хунарликка хунарку-я бироқ бу хунарнинг бошқа сохалардан кескин фарқ қиладиган ўзига хос томонлари бор. Айтиш мумкинки, пазандалик хам бир санъат яъни косиб ўз фаолияти мехнат малакаси тажриасига таяниб иш кўради. Пазанда хам шундай лекин масаллиқларни саралаб, ювиб арчиб, тўғраб, пишириб дастурхонга тортишгача бўлган барча жараёнларда у ўз махоратига истедоди ва дидига таянади. Буни қуйдагича тушинтириш мумкин. Яъни косиблар ўз ишларини натижаси бўлган предмедларни доим бир қолипда ўзгартиришса ясай берадилар (агар билимларини ортири ясаётган буюмларига ўзгартириш киритиб  янги моделлар устида излансалар эди-улар хам ижод қилган бўлардилар. Маълумки, санаткорларда ижод доимо асосий ўринда туради. Чунончо, бир неча актёр ўз қахрамонини  зича талқин қилиб, персонаж характерини ижрочилик санъати заминида турлича очади. Худди шунга ўхшаш бир хил таом тайёрлаётган турли пазандаларнинг хар бири ўзининг пазандалик махоратига кўра шу таомнинг лаззатли, тўйимли, ташқи кўриниши ва бошқаларга ўз услуби тажрибасидан келиб чиққан холда ёндошади. Бинобарин, истедодли пазандалар бундайроқ масаллиқлардан хам дурустроқ таом тайёрлай олишлари ёки аксинча истедодсизлари эса сифатли масаллиқлардан бемаза таом тайёрлаб қўйишлари мумкин.

Пазандалар хам санъаткорлар каби ўзлари тайёрлаган таомларини вақти-вақти билан намоиш қилиб кўрик конкурсларда мусобақалашиб турадилар. Ғолиб чиққанлар муносиб тақдирланади ва талантига қараб махсус пазандалик мактабларини битирмаган бўсалар хам малакалари оширилади уларга иринчи класли рестаранларда ишлаш хуқуқи берилади

Пазандаликнинг бошқа санъат тармоқлари каби ўзига хос жанрларни хам бор булар ўзбек пазандалигида опазлик паловпазлик, кабобпазлик, нонвойлик, қандолатчилик, мантипазлик, яхнапазлик кабилардир.

Ошпаз суюқ-қуюқ овқатларнинг барчасини тайёрлашга мохир бўлади. Паловпаз палов шовланинг турли хилларини сомсапаз сомсанинг ўнларча турини кабобпаз кабобнинг турли хилларини пиширишнинг устаси. Нонвой тандир нонларнинг оби, ширмой, гижда, патир каби кўп хилларини ёпа олсақандолатчилар холваан новвотгача бўлган шириникларни тайёрлай олади мантипаз, манти чучвара каби таомларни ўнлаб турини тайёрлашни билса яхнпаз эса гўшт, қази, хасип, калла-поча каби турли таомлардан яхна овқат тайёрлай олади. Мана шу пазандалик жанрларнинг барчасидан хабардор мутахасислар умумий ном билан пазанда деб юритилади. Агар улардан фақат битасини эгаллаган бўлсалар, унда тегишли жанр номи билан ошпаз, паловпаз, кабобпаз, нонвой ва хоказо деб аталади.

Пазандалик форс- тожик тилидан олинган пазидан феълининг ноаниқ фомасига ўзбекча лик суффикси қўшилмасидан таркиб топган бўлиб, пиширмоқлик деган маънони англатади ва у шундай тарифланади. Пазандалик санъати деб ўсимлк ва хайвонот масалликларидан инсон аъзолари учун зарур бўлган, мехнат ва яшаш қобилятини ортирадиган турли хил лаззатли тўйимли ва покиза таомларни тайёрлаш хамда дид билан дастурхонга тузашининг муайян усуллари йиғиндисига айтилади.

Пазандалик санъати инсониятнинг энг қадими фаолиятларидан бири бўлб, унинг ривожланиши хар доим жамият иқтисодий равнаққа боғлиқ бўлган. Ўтган барча ижимоий-қтисодий формацияларда хам хилма хилиги сифати инсоннинг хаёт кечиришида мухим восита бўлиб хизмат қилади. Инсон барча тирик организмлар каби ташқи мухит қуршовида яшайди. Ташқи мухит шароитлари орасида инсон аъзоларига доимий ва энг мухим таъсир қилиб турадиган таомдир. Ташқи мухит шароитлариниг бошқа жабхаларидан фарқли ўлароқ, киши овқатлангандан сўнг энди таом ички мухит шароитига айланади. Натижада овқат таркибидаги элементлар аъзоларимиз билан уйғунлашиб физиологик фаолиятимизни таминлайдиган энергия хосил қилади. Шунинг учун хам овқатланиш одам сихат саломатликнинг ва узоқ умр кўришнинггарови, яхши кайфиятнинг воситаси энг мухими мехнатга бўлган қобилятининг омилидир. Одам узоқ вақт овқатланмаса-хаёти тугайди,оз, ночор,нотўғри овқатланса ёки аксинча кўп, палапартиш овқатланса турли касалликларга дучор бўлади. Шундай экан пазандалик санъати орқали таомларни қоидали қилб тайёрлаш уларнинг пархезли усусиятини келтириб чиқаради одамларнинг ежали истеъмол қилиши эса хар бир таомнинг шифобахлик хусусиятини ортиради. Бинобарин, таом тайёрлаш ва уни истеъмол қилиш хам табий хам ижтимоий характера га бўлган мухим масаладир. Ушбу масалани тўғри хал  қилинишида пазандалик мухим рол ўйнайди.

Зинокорлар бепуштлиги

Зиноий касалликларнинг турлари ва уларнинг хатарли асоратлари ҳақида олдинги рисолаларимизнинг бирида (Қаранг: «Зино исканжасида») муфассалроқ тўхталиб ўтганмиз. Қуйида ушбу касалликларнинг пуштга таъсироти ҳақида сўз боради. 
Сир эмаски, ҳозирги кунда зиноий касалликларнинг йигирмадан зиёд турлари мавжуд бўлиб, улар бепуштлик келиб чиқишида етакчи ўрин эгаллайди. 
Трихомоноз — зинокорлар орасида энг кўп учрайдиган, охирги пайтларда яширин тусда кечиши бот-бот учраётган хасталик. Бу касалликнинг чақирувчиси ҳисобланган трихомонадалар ўзини мутлоқ соғлом биладиган эркакларнинг 22,7-26,5 фоизида аниқланган. Ҳозирги кунда трихомонадаларнинг дориворлар асло таъсир қилмайдиган турлари ҳам пайдо бўлганлиги эътироф этилмоқда. Трихомонадалар қуйидаги уч йўсинда эркаклар репродуктив саломатлигини издан чиқазиши аниқланган:

1. Трихомонадалар шаҳват суюқлигида энергия манбаи ҳисобланган фруктоза билан озиқланганлиги боис сперматозоидларни қувват захирасидан мосуво қилади. 
2. Трихомонадалар цитотоксик маҳсуллар, яъни ҳужайра заҳри ишлаб чиқиб, сперматозоидларга заҳарли таъсир кўрсатади. 
3. Трихомонадалар жинсий аъзоларнинг простатит, уретрит каби яллиғланиш касалликларини келтириб чиқариши туфайли зурриётсизлик келиб чиқишига салмоқли улуш қўшади. Ҳаётий мисол: 
Анвар — 24 ёш. Рафиқасида трихомонадаларни топишган. Аммо у ўзида ҳеч қандай безовталик сезмаганлиги боис мутахассис тавсиясида кўрсатилган дориворларни қабул қилмаган. Аммо аёлини «Даволаняпман», дея алдаб келган. Орадан икки йил ўтгач, фарзандли бўлавермагач, яна шифокорга мурожаат қилишга мажбур бўлишган. Анварда трихомонадалар топилиб, унга «Трихомонадали яширин уретропростатит» ташхиси қўйилган. шундан сўнг, у ўзига буюрилган дориворларни ичмай ташлаб юборганини тан олди. Улар икковлон даволанагнларидан сўнггина мақсадга эришишди. 
Сўзак — зиноий касалликлар орасида энг кўп учрайдиган хасталик. Унинг чақирувчиси бўлган гонкокклар бепуштлик келиб чиқишига қуйидаги икки йўсинда таъсир этади: 
1. Гонкоклар тўғридан-тўғри сперматозоидларга шикаст етказади. 
2. Жинсий аъзоларда яллиғланиш чақириб, уларнинг фаолиятини издан чиқазиш йўли билан пуштга салбий таъсир этади. 
Сўзакнинг энг кўп учрайдиган асоратларидан бири мояк ортиғининг бир ёки икки томонлама яллиғланишидир.

Касалликнинг аломатлари қўққисдан, ўткир бошланади. Бунда мояк ортиғи шишиб катталашади ва қаттиқ оғрий бошлайди. Оқриқ чот ва бел атрофларига тарқалади. Беморлар оғриқни камайтириш мақсадида ўрдаксимон, яъни оёқларни кериб юришади. Ҳарорати кескин кўтарилган беморлар беҳолликдан ётиб қолишга мажбур бўладилар. Касаллик ўз вақтида яхши даволанмаса, иккала мояк ортиғида чандиқ қолиб, уруғ йўллари бекилиб қолиши мумкин. Бу эса уруғнинг моякдан чиқолмай қолишига, яъни бефарзандликка олиб келади. 
Ботир исмли 25 ёшли йигит таътил пайтида бир нотаниш аёл билан жинсий муносабатда бўлади. Орадан бир ҳафта ўтгач, сийгиси тез-тез қистаётганлигини ва ажралма пайдо бўлганлигини кўриб, ўрта тиббиёт ходими бўлган танишида даволанади. Орадан 20 кунлар ўтгач, ичкилик ичиб, оғирроқ жисмоний меҳнат билан машғул бўлади. Шу куни тонгга яқин аҳволи оғирлашади, бир мояги кескин шишиб лўқиллаб оғрий бошлайди, ҳарорати 390С га кўтарилади. Бемор тез ёрдам машинаси билан шифохонага келтирилади. У шифохонада узоқ вақт даволансада, касаллик асорати билан келганлиги сабабли фарзанд кўриш бахтидан мосуво бўлади. 
Бемор ўз вақтида мутахассисга мурожаат қилиши жуда муҳимдир, чунки иккала мояк ортиғи яллиғланганларнинг 75 фоизи фарзанд кўриш бахтидан бебаҳра бўладилар. 
Бу микроорганизмлар простата безини ҳам шикастлайди. Касаллик сурункали тусга ўтиб кетса, беморнинг дармони қурийди, жинсий қуввати сусаяди. Энг ёмон жиҳати шуки, уруғлар аёл тухум ҳужайрасини уруғлантириш қобилиятини йўқотиб қўяди. Бу касалликларга чалинган аёллар ҳам дастлабки босқичлардаёқ муфассал даволанишлари шарт. Чунки бу касалликлар тухумдон, бачадон, найлар ва чаноқ клетчаткасини яллиғлантириши натижасида аёл бола туғиш бахтидан маҳрум бўлиши мумкин. 
Зурриёт қолдиришдек бахтдан баҳраманд бўлиш учун ҳар бир киши ҳиссиётларини жиловлай оилиш лозим. Касалликка чалинганда эса ҳар хил асоратлардан фақат мутахассисгина халос эта олиши мумкинлигини унутмаслик керак. Ўткир, юқорига ўрловчи сўзакка чалинган 16,4 фоиз аёлларда, касалликнинг сурункали тури билан оғриганларнинг 2,2 фоизида кичик тос ҳудудидаги қурсоқ яллиғланиши — пелвиоперитонит дарди учрайди. Айнан шу дард ўз пайтида аниқланиб, зудлик билан даволанмаса, ҳаёт учун хавф туғдириши мумкин. Одатда, организмнинг қуйи аъзоларида аломатсиз кечаётган сўзак дардининг юқорига ўрловчан тус олишига қуйидлагилар мойиллик туғдирар экан: ичкиликка ружу қўйиш; жинсий муносабатда кўп бўлиш; дардман ҳолда туғиш, ҳомилани олдириш (аборт); бачадон ичига ҳомиладан сақловчи воситалар қўйдириш; ҳайз кўриш кабилар гонкоккларнинг юқоридаги аъзоларни ҳам зарарлантириб, касалланишига олиб келади. Аёллардаги юқорига ўрловчи сўзак дарди 51-54,3 фоиз ҳолларда бепуштликка олиб келиши ўз илмий исботини топган. 
Бундай ўзгаришлар хламидиоз, микоплазмоз каби қатор зиноий касалликларга ҳам хос ҳисобланади.

Ўктам МУҲАММАД МУРОД

Эректильная дисфункция

Общие сведения

Практически все мужчины хоть раз в жизни страдали импотенцией неспособностью достичь или поддержать эрекцию. Это обычно временное явление, причиной которого является чрезмерное употребление алкоголя или страх.

Однако у некоторой категории мужчин импотенция или эректильная дисфункция (ЭД) представляет собой постоянную хроническую болезнь, вызываемую страхом, стрессом и неуверенностью и недовольством собой.

Как наступает эрекция? Под действием целой комбинации факторов происходит увеличение притока крови и временная ее задержка в специальных сосудах пениса.

Принято считать, что импотенция в основном психологическая проблема, связанная со стрессом, страхом и другими психологическими проблемами. Однако современные исследования показали, что около половины случаев эректильной дисфункции связано с физиологическими причинами, многие из которых успешно лечатся.

Причины импотенции

К медицинским причинам импотенции можно отнести:

- осложнения сахарного диабета,

- снижение циркуляции крови в сосудах маленького диаметра (медицинское название - «нарушения микроциркуляции»),

- повреждения нервов,

- гормональные проблемы, такие как недостаток тестостерона,

- чрезмерное увлечение сигаретами и алкоголем,

- болезни печени и почек,

- прием некоторых лекарств: седативных средств, транквилизаторов, диуретиков и гипотензивных препаратов.

Импотенция может появиться после операций на мочевом пузыре, простате, нижних отделах кишечника и позвоночнике.

К психологическим причинам относят недавний стресс или смену образа жизни. Однако доказано, что импотенция обусловлена ими всего в 15% случаев. Кроме того, часто психологическая причина импотенции имеет и физиологические основы.

Что может сделать врач

Какая бы ни была причина, большинству мужчин, страдающих импотенцией, можно помочь. Консультации могут оказать помощь больным с психологическими проблемами. Медицинское и хирургическое вмешательство или соответствующие препараты могут помочь в решении многих проблем.

Только врач способен определить причину импотенции и порекомендовать подходящее лечение. Нужно знать, что современная медицина предлагает разные методы решения таких деликатных проблем.

Открытие таких медикаментов как силденафил (Виагра), тадалафил (Сиалис) и варденафил (Левитра) значительно изменило жизнь многих пар. Эти лекарства увеличивают приток и способствуют удерживанию крови в пенисе. Они действительно эффективны, но пациентам, у которых есть сердечно-сосудистые заболевания, должны использоваться с осторожностью. Мужчинам, применяющим нитраты, не следует использовать вышеперечисленные препараты.

Гормональные инъекции непосредственно в область пениса тоже эффективны, и мужчины могут научиться делать их самостоятельно. При не подлежащих лечению случаях в пенис хирургически вставляются подобные насосу устройства, что позволяет их владельцу буквально включать и выключать эрекцию по собственному желанию.

Многие мужчины стесняются обратиться по поводу импотенции к врачу. Собравшись с духом и поговорив об этом с доктором, они имеют все шансы на улучшение или возвращение сексуальной жизни.

// Информация предоставлена справочником лекарственных средств «Видаль»

Подготовил – А.Н.Саттаров

Вазн ортиши нимага боғлиқ?

«Ойим бир неча йиллардан буён ортиқча вазн, яъни семизликдан азият чекади. Оёқ-қўлларида шиш ҳам бор. Калорияли ва кучли овқатлар кўп истеъмол қилмасалар-да, охирги беш ой ичида янада тўлишди. Иш юзасидан баъзида кам, баъзида кўпроқ ҳаракат қилади. Сизлардан илтимос, менга маслаҳат берсангиз, ортиқча вазндан халос бўлишда ойим қандай шифокорлар кўригидан ўтиши лозим?»

Дилноза Холмуродова,  Қашқадарё вилояти Яккабоғ тумани

Саволларга оилавий шифокор  Шоира ИСМОИЛОВА жавоб беради. 

— Вазн ортиши  аёлларимизнинг энг оғриқли нуқтаси ҳисобланади. Бироқ шундай азобга солувчи муаммоларнинг келиб чиқишига ўзимиз сабабчи бўламиз. Ортиқча вазн ортиши натижасида таянч ҳаракат тизими зарарланиши ва бўғим оғриқлари келиб чиқади. Гоҳида кучли калорияга бой овқатларни истеъмол қилишимиз, қолаверса,  касбимиз туфайли бундай овқатларни кун бўйи бир хил ҳолатда ўтирганимизча истеъмол қиламиз.
Ҳар қандай тановул қилинган егуликнинг ҳазм бўлиши учун ҳаракат қилмоқ лозим. Афсуски, кам ҳаракат ва шундай тартибли овқатланиш жараёни вазн ортиши каби асоратларни келтириб чиқаради. Шунингдек, озгина вазн ортганини сезишимиз билан ўзбошимчалик билан парҳез тутишга киришамиз. Бироқ иродамиз устунлик қилса, майлига, лекин унга бесабрлик қилиб парҳезни бузиб, бирдан ўзимизни чеклаб юрган таомларни еб қўйишимиз ҳам мумкин. Натижада эса бирдан вазн ортиш ҳолатлари кузатилади.
Хатда ёзилишича, бу аёл калорияли ва кучли овқатларни кўп истеъмол қилмас экан. Бундан маълумки, мактуб эгасининг онаси баъзида калорияли таомлардан ўзини чеклаб туради ва ўрни келганда, истеъмол қилиши ҳам  мумкин. Бу ўринда, аввало, вазн ортиши сабабини аниқлаш учун эндокринолог ва гинеколог, гастроэнтеролог шифокорларнинг маслаҳатлари зарур. Чунки гормон дорилар қабул қилиш ҳам қўшимча вазнга сабаб бўлади.
Агар кўринган мутахассислар томонидан ҳеч қандай муаммолар аниқланмаса, унда диетолог маслаҳати керак бўлади. У ҳар бир кишига алоҳида таомнома тузиб беради.
Парҳезга риоя қилиш керак, деганда очликни тушунманг. Иложи борича, ҳар овқат истеъмолидан сўнг узоқ вақт ўтирманг, шунингдек, ётмасликка ҳам ҳаракат қилинг. Албатта, биринчи навбатда, тиббий кўрикдан ўтишни ўз оилавий шифокорингиз ҳузуридан бошлаганингиз маъқул.

МЕВАЛАР ҲАМ СЕМИРТИРАДИМИ?

«Мен меваларни жуда яхши кўраман. Кунига бир кило гилос, сўнг икки-учта банан ва яна турли қуритилган меваларни ейишим мумкин.    Ойимнинг айтишича, мен жуда кўп мева еганим учун семириб кетишим мумкин экан. Шу тўғрими?»
Нозима АҲРОРОВА, Тошкент вилояти
— Мева одам организми учун жуда фойдалидир. У ичаклар фаолиятини яхшилайди, танамизни витамин ва микроэлементлар билан таъминлайди. Аммо унинг меъёри ошганда, аксинча, зарар қилиши ҳам мумкин. Масалан, кўпчилик мевалар одамни оздиради, деб ўйлашади. Лекин меваларда ҳам калориялар бўлишини унутмайлик. Бундан ташқари, мевалар иштаҳани очади ва одатда, улардан сўнг бирон-бир ёғлироқ егулик ейиш истаги пайдо бўлади. Бунга мева таркибидаги кислота сабаб бўлади. Бу кислота ошқозон шираси кўпроқ ажралишига туртки бўлиб, унинг моторикасини қўзғайди. Айнан мана шу ҳолат одамда очлик ҳиссини уйғотади.
Мевалар таркибидаги фруктоза эса глюкоза каби калорияли бўлса-да, тўқлик ҳиссини бермайди. Шунинг учун ҳаддан зиёд кўп ейилган мевалар ҳам семизликка етаклаши мумкин.
Олимларнинг текширувлари шуни кўрсатадики, таомланишда фруктоза миқдорининг кўплиги организмдаги моддалар алмашинувининг бузилиши, қандли диабет, томирлар атеросклерози ва қон босими касалликларига олиб келиши мумкин. Аммо бу билан мевалардан воз кечиш керак, демоқчи эмасман. Шунчаки ҳар нарсанинг меъёри бўлгани яхши.

Спорт марказларига боришдан аввал... нималарни билиш керак?

Рақс қоматни кўркамлаштиради, озиш учун эса фитнес ёки аэробика билан шуғулланиш керак. Бу каби маслаҳатларни аксарият аёлларимиз дугонасидан кўп бора эшитган бўлса, ажаб эмас.

Тўғри, кўпчилик рақс, йога, аэробика, даволовчи гимнастика ва шу каби муолажаларга қоматини сақлаш ёки шунчаки қизиқиш туфайли қатнашишади. Аммо булар ҳам жиддий муолажа тури бўлиб, баъзан мураббийнинг махсус билимга эга бўлмаганлиги туфайли уларнинг фойдаси сезилмаслиги ёки энг ачинарлиси, акс таъсир этиши мумкин.
Реабилитолог-шифокорларнинг фикрича, барча жисмоний машқлар мутахассис-мураббий ёрдамида бажарилиши лозим. Гап махсус даволовчи машғулотлар ҳақида эмас, балки ҳозирда урфга айланган фитнес, пилатес, рақс тўгараклари ҳақида бормоқда. Сиз шунчаки, қўшнингиздан эшитиб ёки дугонангиз тавсияси билан рақсга ёки фитнесга боришингиз яхши эмас. Авваламбор, саломатликни тиклаш учун гимнастиканинг у ёки бу турини танлашдан аввал шифокор кўригидан ўтишингиз лозимлигини унутманг. Албатта, қон ва пешоб таҳлили муҳим ўринни эгаллайди. Масалан, камқонлик билан турли ҳаракатлар ва машқларни бажаришга тананинг кучи етмайди. Унда пешоб тахлили нимага керак, дерсиз? Пешобни текширишдан маъно шуки, у орқали буйракнинг фаолияти ва имкониятлари ўрганилади. 
Одатда, спорт зал ёки рақс студиясида малакали мутахассислар тиббий маълумотга эга бўлишади. Негаки даволовчи гимнастика ва массаж тиббий муолажа бўлиб, уни фақатгина тиббиёт ходими олиб бориши лозим. Мураббий машқларни белгилашда беморнинг касаллиги ҳамда жисмоний иш қобилиятини инобатга олиши керак.
Биринчи бор соғломлаштириш марказига келганингизда, сиздан саломатлигингиз ҳақида суриштиришлари лозимлигини унутманг. Сиз мақсадингиз хоҳ рақсни ўрганиш, хоҳ озиш ёки умурт-қангизни тузатиш бўлсин, авваламбор, мутахассис жисмоний аҳволингиз билан қизиқиши керак. Сиздаги муаммодан келиб чиқиб, мутахассис машқлар босими ва вақтини белгилаб беради. Яна шунга аҳамият берингки, машғулотлар бошланишидан олдин мураббий сизнинг юрак уришингизни текшириб кўриши керак.
Агар бундай текширишлар ва сўровлар бўлмаса, демак, сиз мурожаат этган марказ талабларга жавоб бермайди.

Нима  қилиш  керак?

Агар болани жисмоний  машғулотларга олиб бормоқчи бўлсангиз:
1. Авваламбор, болага бу машғулотлар нима учун кераклигини аниқлаб олинг: қизиқиши ёки профессионал ўсиш учун. Шундан келиб чиқиб, машғулот тури ва қанча вақт шуғулланиши мумкинлигини аниқлаб олинг.
2. Машғулот тури нафақат сизга, балки боланинг ўзи учун ҳам қизиқарли бўлиши керак.
3. Болада жиддий касалликлар бўлмаса, уни 6-7 ёшидан спорт тўгаракларига беришингиз мумкин. Лекин спортнинг оғир турлари билан жиддий шуғулланишга ҳали эрта. Масалан, 10 ёшдан кураш билан шуғулланиши, 16 ёшдан эса штангалар кўтариши мумкин.
4. Машғулотларни бошлашдан олдин мураббий ота-оналардан боланинг соғломлиги ҳақида маълумотнома ёки даволаш гимнастикасига берилган шифокор тавсиясини сўрайди.
Агар жисмоний машғулотлар билан ўзингиз шуғулланмоқчи бўлсангиз:
1. Машғулот пайтида аҳволингиздаги ўзгаришларга аҳамият беринг. Ҳар қандай ўзгаришларни мураббийга маълум қилинг.
2. Агар сизни юрак-қон томир касалликлари, шу жумладан, қон босимининг ошиши безовта қиладиган бўлса, фитнес билан шуғулланиш сизга мумкин эмас. Сизга йога машқлари кўпроқ мос келади.
3. Кекса ёшдагиларга уларга мос рақс, шунингдек, юриш спорти саломатлигини тиклашга ёрдам беради.
Булардан ташқари, спорт марказларида қатнашчилар ёши, жисмоний тайёргарлиги ва аҳволига кўра, турли гуруҳларга ажратилган бўлиши керак. Специфик касалликлари бўлган кишилар алоҳида индивидуал шуғулланиши лозим.
Маъмура САЛОМОВА,
Ўзбекистон Жисмоний тарбия институти ўқитувчиси

Танангиздаги “михни” асранг

— Баъзида рангим оқариб, ҳолсизланиб қоламан. Айримлар камқонлик касаллигига чалингансиз, дейишса, бошқа биров сизда темир моддаси етишмайди, дейди. Аслида, булар алоҳида касалликми?

Мадина ҲАМРОҚУЛОВА, Марғилон шаҳри

Ушбу мурожаат юзасидан Тош­кент тиббиёт академия­си­нинг болалар ва ўсмирлар овқатланиш гигиенаси кафедраси мудири, тиббиёт фанлари док­то­ри, профессор Гули ШАЙХОВА­га мурожаат этдик.

— Камқонлик нафақат турли касалликларда, балки айрим физиологик ҳолатларда, яъни ҳомиладорлик вақтида, организмнинг ўсиши ва оналарнинг эмизикли даврларида ҳам юзага келади, — дейди Гули Шайхова. — Кўп қон йўқотиш натижасидаги қувватсизлик, заҳарланиш билан боғлиқ суяк касалликларидаги кам­қонлик сабабли темир моддаси танқислиги келиб чиқади.

Камқонликнинг 5 та асосий тури бўлиб, энг кўп учрайдигани темир моддаси танқислиги ҳисобланади.

— Баҳор фасли камқонликка сабаб бўлади, дейишади. Аслида камқонлик мавсумга боғлиқми?

— Албатта боғлиқ. Чунки қиш фаслида турли табиий озиқ-ов­қат маҳсулотлари, ҳўл мевалар, полиз экинлари кам бўлади. Баҳорга чиққан организм эса айни турдаги маҳсулотларга кўп эҳтиёж­ сезади.

Организм ўзига керакли айрим миркоэлементларга қишда тўй­майди. «Илик узилди» пайти бўлади. Шунинг учун дармондорилар камлиги сабаб тез чарчаш кузатилади. Ёз ойларида ҳам киши ҳолсизланиб, терлайди ва танадаги барча зарур моддалар чиқиб кетади. Натижада камқонлик кузатилади.

— Темир моддасининг ор-ганизм учун аҳамияти тўғрисида тўхталсангиз.

— Бу микроэлемент инсон организми учун жуда керакли бўлиб, мураккаб физиологик жараёнларда иштирок этади ва энг муҳим вазифаларни бажаради. Одам вужудида 4000-5000 миллиграммга яқин темир микроэлементи мавжуд. Унинг 56 фоизи қизил қон таначаларида, 30 фоизи жигарда, суякда, ферритин шаклида, 9 фоизи мушакларда, 1-2 фоизи қон зардобида, 3-4 фоизи тери ва бошқа тўқималарда бўлади.

Одам танасидан кунига 1-1,2 миллиграммга яқин темир моддаси чиқиб кетади. Агар овқат билан ўрни қопланса, унга эҳтиёж сезилмайди.

— Темир моддаси танқислигининг сабаби нимадан иборат?

— Гормонал бузилишлар, ов­қат ҳазм қилиш тизими, буйрак касалликлари, организмда сўрилиш жараёнининг бузилиши, аёлларда бачадон дисфункциясидаги қон кетишлар, бунинг асосий сабабидир. Болаларда, ўспиринларда, эмизикли оналарда темирга бўл­ган эҳтиёжнинг ортиши, ошқозон ва ўн икки бармоқли ичак, йўғон ичаклардаги яллиғланишлар болаларда гижжаларни узоқ даволамаслик оқибатида ҳам темир моддасига эҳтиёж кучаяди.

Камқонликнинг асосий сабаблари бу, организмда темир моддаси, В12 дармондориси ва оқсилнинг тан­қислигидир. Вақтида овқатланмаслик, сурункали қон йўқотишлар касалликни ривожлантиради.

— Ҳомиладор аёлларга уш-бу хасталикнинг қандай таъсири бор?

— Ҳомиладорлик даврида тахминан 600-900 миллиграмм темир моддаси онадан болага ўтади. Аёл организмида ушбу модданинг етишмовчилиги камқонликнинг ри­вож­ла­нишига олиб келади. Бундай онадан туғилган бола организми ҳам камқонлик ривожланишига мойил бўлади. Кичик ёшли болаларда камқонлик ва темир тан­қислигининг ривожланиши касалликларга олиб келади. Ҳомиладор аёллар икки баробар кўп овқатланиши керак. Соғлом она ҳомилага 300 миллиграмм темир моддасини бериб, йўлдошига эса 200 миллиграммни сарфлайди. Соғ­лом она организмидаги темир моддаси захираси нафақат ҳомиладорликда, балки болани эмизиш даври учун (2 йил) ҳам бемалол етади. Ҳомиладор аёлларда камқонликнинг ривожланиш сабаби унинг вужудида аввалроқ темир моддасининг камайиб кетишидир. Шунинг учун ҳам туғиш ёшидаги аёллар доимий шифокор назоратида бўлишлари зарур.

— Камқонлик болага қандай таъсир қилади?

— У болаларнинг психомотор ривожланишига таъсир қилади ва бола ривожланишда соғлом тенг­дошларига нисбатан орқада қолади, мактабда яхши ўқий олмайди. Ақлий ривожланиш кўрсаткичлари соғлом болаларники билан солиштириб кўрилганда сезиларли даражада фарқ борлиги, яъни кам­қон болалар бу кўрсаткич бўйича ҳам орқада қолиши аниқланган. Шуни унутмаслик керакки, болалар бир суткада таркибида камида 17 миллиграмм темир моддаси бор маҳсулотларни истеъмол қилиши керак.

— Касалликнинг олдини олиш учун нималар қилиш лозим?

— Айни баҳор фаслида қатиққа редиска, турли кўкатлар аралаштириб 400-500 граммдан истеъмол қилиш керак. Баъзи келинчаклар қайнона-қайноталарининг олдида уялиб, кўп овқатланишмайди. Бу ҳам турли касалликларни, жумладан, камқонликни келтириб чиқаради.

Овқатланиш тартибини бузмаслик, темир моддаси сўрилишини яхшилаш, организмнинг темир йўқотишининг олдини олишга асосий эътиборни қаратиш зарур.

Бу касалликни турли дармондорилар ва микроэлементлар билан даволаш яхши натижа бермайди. Темир микроэлементига бой бўл­ган махсус препаратлардан фойдаланиш керак. Шу билан бирга, ун, ош тузи ва сут маҳсулотлари, мол жигари ва тили, қуён, парранда ва  қўй  гўшти маҳсулотларини истеъмол қилиш керак.

Маълумот:

Инсон танасидаги жами темир моддаси битта мих тайёрлашга етар экан!

 «Оила даврасида» мухбири Жонибек МАЪРУПОВ суҳбатлашди.

Зайтун ёғининг фойдалари

Зайтун ёғи таркибида инсон саломатлиги учун зарур бўлган кўплаб хусусиятлар мавжуд. Уни доимий истеъмол қилиш билан кўплаб касалликлар олди олинади ва беморликдан шифо топилади. Қуйида зайтун ёғининг фойдалари хусусиятларини санаб ўтамиз:

– зайтун ёғи таркибида тўйинмаган ёғ кислоталари – олеин кислотаси бўлиб, у инсон организмидаги холестиринни парчалаб, қон томирлари деворини мустаҳкамлайди;

– ундаги линол кислотаси танадаги жароҳат ва яраларнинг тез битишига ва кўз равшанлигига ёрдам беради;

– юрак-томир касалликларининг олдини олади;

– овқат ҳазм қилиш аъзоларига ижобий таъсир кўрсатади;

– ошқозон, ичаклар, ошқозон ости бези ва жигар фаолиятини яхшилайди;

– ошқозон ва ўн икки бармоқли ичакдаги яраларни тузатади;

– ични равон қилади;

– организмнинг ёшаришига ёрдам беради;

– зайтун ёғини ҳар куни истеъмол қилиш юрак-томир тизимидаги стенокардия, инфаркт, саратон, хусусан аёллардаги кўкрак саратони, қандли диабет, семириш касалликлари хавфини камайтиради;

– зайтун ёғи таркибидаги моддалар қондаги захарли холестирин ва триглицирид миқдорининг ошиб кетишига йўл қўймайди;

– инсон суягини мустаҳкамлайди;

– юқори артериал қон босимини нормаллаштиради;

– бавосир (геморой) касаллини даволайди;

– қариликни секинлаштиради, узоқ умр бағишлайди;

– зайтун ёғи терига суртилса, уни чиройли қилади;

– зайтун ёғи лабга, қовоқларга суркаб турилса, лабни чиройли қилади, кўзни қувватлантиради;

– соч ва тирноқ ўсишига ижобий таъсир кўрсатади;

– тиш ва милкларни мустаҳкамлайди.

Қўлланилиши: Зайтун ёғи катталар учун бир ош қошиқда кунига 2-3 маҳал овқатдан 30 дақиқа олдин истеъмол қилинади.

Юрагимиз доим бақувват бўлсин!

Юрак соҳасидаги оғриқлар ором пайтида ҳам, ҳаракат чоғида ҳам пайдо бўлиши мумкин.

Бунга сабаблар жуда кўп. Асосан, кўп асабийлашиш, ҳаддан ташқари тўйиб овқатланиш натижасида юракка қон оқиб келиши камайиб, юрак мускулларининг озиқланиши бузилади. Натижада юрагимиз безовталаниб, биздан хафа бўлгандек санчиб-санчиб олади. Бундай пайтларда сира эътиборсиз бўлмасдан тезда шифокорга учрашишни унутманг. Шу билан бирга даволовчи жисмоний машқлар билан имкон қадар ҳар куни шуғулланиб туриш ҳам юрак соҳасини бақувват бўлишига ёрдам беради.

Юракни мустаҳкамловчи машқлар  оддийдан  мураккабга қараб олиб борилади. Дастлаб машқларни камроқ, жуда оддий ҳаракатлар билан амалга оширсак, секин-аста уларни мураккаблаштирамиз ва сонини ҳам кўпайтириб борамиз. Бу ишга киришар экансиз, юрак пульсига жуда эътиборли бўлишни унутманг.

Пульс ўлчаш уч босқичда олиб борилади: машқ бажаришдан олдин, машқ чоғида ва машқдан сўнг. Сиз барча ҳаракатларни бажариб бўлганингиздан кейинги юрак уришингиз темпи йигирма дақиқадан сўнг биринчи ҳисобингиз (машқ бошлашдан олдинги ҳисоб)га тенг келиб, юрак уриши жойига тушса, хавотир олмасангиз ҳам бўлади. Аксинча, 20-30 дақиқа ўтса ҳамки, юрак уриши тез, ҳансираш ҳолатлари кузатиладиган бўлса, машқларнинг миқдорини, ҳаракатлар фаоллигини қайтаришингиз лозим. 

Ҳар куни эрта тонгда ва кеч-қурун ётишдан олдин бажарилган машқлар юрак мускулларини чиниқтириб, нафас олиш меъёрлашишига ёрдам беради.

Қуйидаги машқларни тартиб билан бажарсангиз, чарчоғингизни олади, овқат ҳазм бўлишига ёрдамлашади, уйқуни, юрак ва ўпка тизими ишини енгиллаштиради. Ҳар бир машқ 7-8 мартадан такрорланади.

1. Дастлаб оддий ҳаракатлардан бошлаймиз. Ётган ҳолатда бармоқларни мушт қилиб, қўлларни тирсакдан букинг ва елкага навбатма-навбат тегизинг. Товонингизни галма-гал букиб-ёзинг.

2. Бу машқ ҳам ётган ҳолатда бажарилади. Қўлларни тўғри тутиб, навбатма-навбат юқорига кўтаринг. Тиззалар галма-гал букилади, нафас олинади ва нафас чиқариб, оёқлар узатилади.

3. Оёқларингизни букинг. Тиззаларни икки тарафга ёзиб, сўнг бир-бирига тегизинг. Оёқларни узатиб, учта унсурга: нафас олиш, нафас чиқариш, танаффусга риоя қилиб, бир маромда нафас олинг.

4. Кафтларни кўкрак остига қўйинг, бошни бир тарафга буринг, ўнг қўлингизни шу тарафга узатиб, яна дастлабки ҳолатга қайтинг. Сўнг чап қўлингизни ҳам шундай ҳаракатлантиринг.

5. Оёқлар тўғрига узатилган ҳолатда бўлади, дастлаб ўнг оёқ ёнга қаратиб ҳаракатлантирилади. Кейин чап оёқ ҳам худди шу   тарз-да ён-га узатилади.

6. Қўллар узунлиги бўйича бармоқлар елкага қадар силанади. Бу ҳаракатлар навбати билан ўнг ва чап томонда амалга оширилади. Шунга эътиборли бўлингки, кескин ҳаракатланишнинг оқибати яхши эмас. Аксинча, ҳар бир ҳаракат вақтида қўл бўйлаб кетган қон томирлари оҳисталик билан ишқаланиши керак. Машқни бажариш чоғида нафас олиш ҳам жуда муҳим аҳамиятга эга бўлиб, нафас олиш ва чиқариш бир маромда кечади.

7. Навбатдаги машқ оёқлар ёрдамида амалга оширилади. Аввал ўнг оёқни товони  билан чап оёқ юзаси уқаланади. Сўнгра чап оёқ ёрдамида ўнг оёқни ҳам уқалаш давом эттирилади.

8. Кейинги машқлар тик турган ҳолда бажарилади. 1-2 дақиқа давомида бир жойда туриб юрилади.  Машқни бажариш пайтида елкаларни тўғри тутишга, қўлларни бироз букишга ҳам эътибор бериш керак.

9. Оёқлар елка кенглигида очилиб, ўнг қўл кафти пастга қаратилган ҳолда ён томонга ёзилади. Сўнгра улар туширилиб, чап қўл билан машқ давом эттирилади.

10. Дастлабки ҳолатда оёқлар елка кенглигида, гавда тик бўлади. Биринчи ҳаракатда гавда ва бош чап томонга эгилади. Эгилган томонга қарама-қарши томондаги қўл юқорига кўтарилади. Сўнгра дастлабки ҳолатга қайтиб, машқни навбатдаги томонга қаратиб бажаришда давом этамиз.              

Назокат ТОЖИЕВА,

Ўзбекистон  Жисмоний тарбия институти «Спорт тиббиёти ва  даволовчи жисмоний тарбия» кафедраси ўқитувчиси




Занжабилнинг фойда зиёнлари

Бисмиллаҳир Раҳмонир Раҳийм

عَيْناً فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلاً

. Уердаги салсабийл, деб номланган булоқдан. (Занжабийл–ерга томир отган ўсимлик тури бўлиб, томири туйилиб хушбўй модда ясалади: араблар ундан ўз ичимликларига қўшиб ичишни жуда-жуда севадилар. Ичувчининг томоғидан ҳузур бағишлаб, осонлик билан ўтувчи шаробни араблар салсабийл деб атайдилар. «Салсабийлан» дейилганда шунга ишора қилиняпти.)

.Томирсиз занжабил бўлса қўлингда,  

Эски бўлмай ,янги бўлса у бироқ.

Қоринда йиғилган елларни хайдар,

Юз фалажи,шолга фойдадир хар чоқ (Юусуфий,”фавойиди ахёр”дан)

Занжабилни муқадаслигидан бири шуки у муқаддас ўсимликлар қаторида Қуръони каримда 

келтирилади...

Қуръони каримда зикри келган ўсимликлар – пиёз(البصل), анжир(التين), хантал уруғи(الخردل), анор(الرمان), райҳон(الريحان), ёввойи зайтун(الزقوم), занжабил(الزنجبيل), сидр(السدر), ясмиқ дони(العدس), тарра,  узунчоқ бодринг (القثاء), хурмо(النخل),саримсоқпиёз (الثوم), тамариск(الأثل), ошқовоқ(الضريع), узум(العنب), аччиқ банан(الطلح), зайтун(الزيتون).

Занжабил,( русча имбирь, Zingiber officinale L.) занжабилдошлар оиласига мансуб, йўғон илдиз-пояли кўп йиллик ўт ўсимлик.

Бу гиёхнинг илдиз меваси бўлиб ,сахро сабзиси томирига ўхшаб кетади,лекин ундан майдароқ ва барглари ингичка-ю узун .

Бу гиёх Хиндистон тупроғида кўпроқ ўсади.

Фақат орқа қисмидаги ички чанчилари чанг хосил қилади.Қолган иккита ички чангчилари бир-бири билан тутушиб тилсимон  лабга айланиб кетади.

Хушбой илдиз поясидан бир неча поя тик кўтарилиб ўсади.Барглари икки катор жойлашган.Баргларининг узунлиги 20 см гача боради.

 Асосан тропик ва субтропик минтақаларда тарқалган. Жанубий ва Жанубий-Шарқий Осиёда ўстирилади.

(Жаннат аҳлига)  у ерда қадаҳларда занжабил аралашган ичимликлар  ичирилади. (Ал-инсон сураси, 17-оят)

Занжабил ёввайий холда учрамайди.У маданий холда Малабар сохилларида ,Хиндистонни Бенгалия қисмида ,австралия ,Япония ,Хитой каби мамлакатларда кўплаб экилади.Унинг тоғ ва сахроларда ўсадиган навлари хам бор.Марказий Осиё бозорларида бу гиёхни тез-тез учратамиз.

Янги узилган хўл занжабилнинг мизожи учунчи даражада иссиқ ва биринчи даражада қуруқ.Қуруғини мизожи иккинчи даражада қуруқ ва ортиқча рутубати бўлади.

Унинг шифобахшлиги хислатлари уни истемол қилган кишининг ҳофиза қувватини ,шунингдек меъдда ,жигар ,ичаклар ва талоқ каби хазм аъзолари қувватини хам ошириб жинсий қувватни мустахкамлайди.Меъда ва ичаклардаги ғилис елларни тахлил қилади.

Балғам хамда меъданинг ички деворига ёпишган қуюқ рутубатларни титиб ,тарқатиб юборади.Совуқдан ва олатнинг суслигидан вужудга келган сариқ касаллиги ва жакмазакка шифо бағишлайди.Шунингдек ,овқат хазми бузилишидан хосил бўлган ич кетишини тўхтатади.Танадан хайвонлар захрини хайдайди,чанқаш балғам кўпайишидан хосил бўлган бўлса ,уни бартараф этади.

Занжабилни наввот ва кундур елми билан истимол қилинса ,хўл мева ейиш пайтида газандалар чақишидан ўтган захарни даф этади.

Товуқ тухимини сариғи билан бирга ейилса манийни кўпайтиради ва унинг қуюқлигини ислох қилади.

Қуруқ занжабилни  майин туйиб ,сурмага ўхшатиб кўзга тортилса ,кўзга тушган ва уни хиралаштирадиган пардани шунингдек,кўздаги қизил гўшт   ва қора холларни йўқотади.

Занжабилни оғизга солиб сўрилса  меъдада балғам йиғилиши оқибатида  хосил бўлган ташналикни  бартараф этади.Агар уни туйиб боғланса аъзоларни мустахкамлайди.

 Занжабил илдизининг ҳамма қисмида эфир мойи бор. Қуриган илдизи хушбўй ҳидли  ва мазали бўлиб, эфир мойига бой. Майдаланмаган занжабилнинг хушбўй ҳиди майдаланганига нисбатан узоқ сақланади.

Илдизпоялар таркибида одам тилини ёқимтой ловилатадиган гингеролль  эфир мойлари,крахмал микроэлиментлар ва бошқа моддалар бор.

Эфир мойларининг хушбойлигини таминлайдиган омил цингиберол хисобланади.

Занжабил махсулоти одамнинг иштахасига барака берибгина қолмай , у дориворлиги билан хам ажралиб туради.

Бобомиз Абу Али ибн Сино занжабилнинг хосиятлари устида тўхталиб ,унинг дилни хурсан қилувчи ва унга қувват бериши ,қусишни тўхтатиши ,ич кетишини қолдиришни айтиб ўтишган.

 Туйиб элакланган талқони табобатда жигар, юрак, меъда хасталигини даволашда ишлатилади  (чойнакда асал билан аралаштириб ичилади).

Занжабил жахон бозорларида икки хил кўринишда харитга қўйилади.Оқ ва қора занжабил  тайёрланиши жихатидан фарқ қилинади.Занжабилни қазиб олинган илдиз поялари покиза қилиб ювилганидан сўнг қуёш тобига қўйилиб қуритилса ,оқ занжабил, хосил бўлади.Агар ўсимликнинг илдизпоялари қозонда ,ёхуд бирор идишда қайнатилиб ,пиширилганидан сўнг қуёш остида қуритиладиган  бўлса ,унда қора занжабил хосил бўлади.

Занжабил атир-апа саноатида хам фойдали хом ашё сифатида нихоятда қадирланади.

Озиқ-овқат саноатида кондитер маҳсулотлари ишлаб чиқаришда ва пазандачиликда баъзи овқатларга (пишиш олдидан) майдаланган ҳолда зиравор сифатида қўшиб ишлатилади.

Қишнинг совуқ кунлари доривор ўсимлик-гиёҳлар ичида инсон саломатлиги учун энг яхши ва фойдали  шифобахш гиёҳдир.

Ҳозирги замон илмий тадқиқотлари  занжабилнинг қатор шифобахш хусусиятларини аниқлашга сабаб бўлди.

Аёлларда ҳомиладорликдаги кўнгил айниши, организмнинг турли хил шамоллашлари, совуқ кунларда - тумовнинг  кўпайиши мавсумида иммунитетни кучайтириш, касалликнинг олдини олиш мақсадида қайноқ сут ёки чойга бир оз занжабил илдизидан қўшиб ичиш инсон соғлиги учун бениҳоят фойдали эканлигини  мазкур тадқиқотлар исботлади.

30 грамм оқ,  сариқ ёки қизил занжабилнинг қуритилган  илдизи 20 кг/ кал қувват беради, унда шунингдек, калий, магний, мис, кальций оксиди ва В-6 витамини мавжуд бўлиб, инсон жисми кундалик эҳтиёжининг 3 % ини қондиради.

Табобатда қорин оғриғи ва газ йиғилиб дам бўлишини енгиллатишда ҳам ишлатилади.

Занжабилни имом Ибн ал-Қаййим “Ат Тиббун -набавий” асарида: қиздирувчи, ҳазми таомни енгиллатувчи, қоринни юмшатувчи, меъда ва ичакларда йиғилган ғализ елни ҳайдовчи, балғам ҳайдаб қуритувчи, куч-қувватни  кўпайтирувчи шифобахш гиёҳ деб таърифлаган.

Ҳозирги замон тиббиёти илмий тадқиқотлари ҳар хил шамоллашлар, грипп касаллиги асоратларини олдини олишда, онкологик ва юрак касалликларини олдини олишда бу шифобахш гиёҳ илдизи муҳим роль ўйнашини  тасдиқламоқда.

Инсон ҳазм аъзолари, денгиз касаллиги, автомобилда ёки самолётда айрим кишиларда бўладиган бош айланиши, кўнгил айниши, қайд қилиш, терлаш каби хасталикларни олдини олиш учун ишлатиладиган замонавий (Dramamine) Драмамин дорисидан ҳеч қандай камчилиги йўқлиги, ундан қолишмаслигини мутахассислар таъкидлашмоқда.

Америкада нашр этиладиган “Аёллар касалликлари ва туғиш” журналининг ўтган йил апрель сонида доктор Берулли ўтказган олтита илмий изланишлари занжабилнинг ҳомиладор аёлларнинг кўнгил айнишини даволашда  ҳомиладор аёл учун ҳам, ҳомила учун  ҳам  зарарсиз, фаол восита эканлигини тасдиқлади.

Чойлари        Занжабил билан чой бир бўлганда тўқималарни макон қилган ёғлар дарҳол иссиққина жойларини тарк этишади. Бундай чой одамни тетиклаштириб, мушаклардаги ёғ қатламларининг «эришини» тезлаштиради. Бундан ташқари, занжабилли чой организмдан ортиқча сувни ҳайдайди.

Уй шароитида

 Биласизми, агар тиш оралиқларини ва тиш билан милк туташган жойларни ювиб турмаса, бу жойларда патоген флора ривож топади.

Оғиз бўшлиғидаги зарарли бактерияларни йўқ қилиш учун овқатни тановвул қилиб, ичимликларни ичиб бўлгандан сўнг оғиз бўшлиғини яхшилаб овқат қолдиқларидан тозалаш лозим. Ушбу мақсадда сиз қуйидаги прополис (асалари елими), игир ўсимлиги, занжабил талқони, хантал ва мингдевона (henbane) уруғларидан дамлама тайёрлаб, у билан оғзингизни чайқашингиз мумкин.ёки бўлмаса,

Ўтда тош бўлса, бир дона олхўри қоқига озроқ занжабил шарбати қўшиб қайноқ сув билан ичилади. Касалнинг аҳволи оғир бўлса, 100 грамм занжабилга 2 литр сув қўшиб қайнатиб оғриган жойга суртса бўлади. Хом занжабил, ун ва картошка қўшиб тайёрланган малҳамни оғриган жойга чаплашнинг ҳам фойдаси катта.

Яхши пишган қовун пўстлоғини салқин жойда қуритиб туйиб, сувда қайнатилади ва докада сузиб суви ичилади ёки ошиқча вазндан холос бўлмоқчи бўлсангиз...(изох,бу пайтда бир чимдим занжабил истемол қилиш керак)

Одатда ортиқча вазндан халос бўлишга қора мурч ҳамда янги янчилган занжабил(имбир) яхши ёрдам беради. Цитрус (лимон, мандарин, апельсин ва ҳ.к.) ифори организмдаги моддалар алмашинувини тезлаштиради. Бинафша ва занжабил (ваниль) иси иштаҳани йўқотади.

Занжабил овқат хазмини меъёрлаштиради. Ялпиз, лимонўт, сандал дарахти мойи кишини бўшаштириб, хавотирларни тарқатади. Айниқса, парҳез тутган аёллардаги асабийликни (истаган егуликни ея олмаган аёллар кўпинча асабийлашишади) босиб, кўнгилни тинчлантиради. Шунингдек, лаванда, бергамот (цитруслиларга мансуб дарахт), пихта (оққарағай) эфир мойлари депрессия ҳолатидан чиқишга кўмаклашади.

Араматли (эфир) мойларни атир сифатида қўллаш ёки ванналарга қўшиш, кийим жавонига қўйиб, кийимлар исини яхшилаш  ҳам мумкин.

Эрамиздан 600 йил олдин Ҳиндистонда одамлар тиш паразитларига қарши хантал, занжабил ва ишқорли кукундан тайёрланган аралашмадан фойдаланишган. Қадимги хитой тилида эса “кариес” сўзини ифодаловчи иероглиф “тиш устидаги қурт” мисолида тасвирланган. Қадимги Хитой манбааларида кариесни даволовчи кўпгина пасталар асосида мингдевона ўсимлиги борлиги эслатиб ўтилган. Бу ўсимликни тиш оғриғига қарши восита сифатида Миср, Греция, Рим, Яқин Шарқ ва Ўрта Осиё мамлакатларида кўп ишлатишган. Римликлар мингдевонани “тиш ўти” (лотинча “herba dentaria”) деб аташган. Эрамизнинг 100 асрларида Рим табиби Скрибоний Ларг (Scribonius Largus) мингдевона уруғларини дутлаб тиш қуртларини чиқаришни таклиф этган. Айни пайтда оламга машҳур бохоролик табиб Ибн Сино пиез ва мингдевона уруғларини аралаштириб дутлатиш йўли билан кариесни даволашни энг афзал восита деб билган.

Шуни айтиб ўтмоқчиманки қуйдаги мақолага этборингизни қаратиб ундан хуласа чиқарарсизлар деган умиддаман...

Эркакни ҳақиқий эркак қиладиган нима? Белининг қуввати, албатта (қайси маънода эканини тушунгандирсиз, менимча). Баъзилар рекламага ишониб, эҳтиросни кучайтирадиган афродизиак озиқ-овқатларни истеъмол қилишдан ҳам қочишмайди. Бундай маҳсулотларга аччиқ гармдори, занжабил кабилар киради. Айтишларича, ётишдан аввал афродизиаклар истеъмол қилинса, кони фойда эмиш. Аммо ҳақиқатан ҳам шундайми?

Афродизиак сўзининг Африкага ҳеч қандай алоқаси йўқ. Баъзи манбаларга қараганда, бу сўз негизида қадим грек худоларидан бири – севги ва гўзаллик маъбудаси Афродитанинг исми ётаркан. Жинсий фаоллик ва эҳтиросни кучайтирадиган маҳсулотларни унга боғлашгани бежиз эмас-ку. Афсуски, наф беришини эшитиб қолган баъзи одамлар уларни катта миқдорда истеъмол қила бошлашибди. Бу эса улар организмига фойда келтириш ўрнига аксинча таъсир қилиши ҳам эҳтимолдан холи эмас, дейишмоқда Кембриж олимлари. Шифокорлар бу ўринда таниш мақолни эслатишади: «Бир қошиғи дармон бўлса, бир пиёласи заҳардир». Бироқ уларнинг зарари нимада?

Афродизиаклар таркибида катта миқдорда тадалафил ва силденафил аниқланган. Бу моддалар қон-томир ва асаб тизимларига салбий таъсир кўрсатиши исботланган. Аччиқ гармдори ёки занжабил кабилар инсульт, кўриш ва эшитиш қобилиятининг сусайиши ва, энг муҳими, импотенцияга олиб келиши мумкин экан. Зеро, аждодларимиз ҳар нарсада меъёрни билмоқ даркор, деб бежиз айтишмаган.(uzb.orzu.сайтидан)

Занжабилни доим истемол қилиш халкумга зарар қилади.Бундай пайтда асал ва ширин бодам ёғи истемол қилинса ,етган зарарни бартараф этади.

Саттаров Абдуқодир Нурмухаммад ўғли,”МАЛХАМ” халқ табобати миаркази рахбири,халқ табиби(мурожат учун +998-90-987-9-987)

Фойдаланилган адабиётлар;

1.Х. Зохидов “шифо хазинаси “

2.Ў.Хасанов “маданий ўсимликларнинг клиб чикиши”

3.А.Саттаров “дард кўп-давоси ундан кўп”

Тугмачагул - дардни даф этар буткул...

Тугмачагул (мальва дикая) бир, икки ва кўп йиллик, бўйи 100 см.гача етадиган ўт ўсимлик. Пояси цилиндрсимон, шохланган. Барги думалоқ, 5-7 бўлакка бўлинган, йирик аррасимон қиррали бўлиб, банди билан пояда кетма-кет ўрнашган. Гуллари пушти-бинафша рангли бўлиб, май-сентябрь ойларида гуллайди. Меваси июнь-октябрда етилади. Тугмачагул таркибида дармондори — С, каротин, мой, шиллиқ ва бўёвчи моддалар жо бўлган.

У боғларда суғориладиган ерларда бегона ўт сифатида ўсади.
Халқ табобатида ўсимлик барги ва гули қадрланади. Улар асосида тайёрланган дамлама меъда-ичак яллиғланиши, шамоллаш, бавосил (геморрой) хасталикларини даволашда асқотади.
Янги узиб олинган барглари яраларни даволашда фойда қилади. Бунинг учун барглар майдалаб, эзғилаб, яра устига бевосита қўйилади.
Мевасининг дамламаси йўталга қарши восита сифатида тавсия этилади.

Дамлама тайёрлаш учун 200 мл. қайноқ сувга майдаланган барг ёки гулидан 1 ош қошиқ солинади ва 2 соат дамлашга қўйилади ва сузилади, таъбга кўра, шакар ёки қанд қўшилади. Сўнгра дамламадан кунига 3 маҳал 2 ош қошиқдан ичилади.

Унинг қайнатмаси ошқозон ости бези шамоллашида ва буйрак санчиқларини даволашда яхши наф келтиради. Тугмачагул қайнатмаси ва дамламалари томоқ шамоллаганда қўлланилади.
У тери касалликларида, куйганда наф келтиради.
Тиб илмининг бобокалони Абу Али ибн Сино тугмачагул борасида шундай деган: «Тугмачагул учуқ, ёввойисининг барги эса зайтун билан бирга қўшилса, оловда куйган кишига фойда қилади; оғиз оғриғида эса чайналади. Унинг барг ва гулларининг ҳаммаси кўкракни юмшатувчи, сутни кўпайтирувчидир. Кўкракдаги ғижиллашни кетказишда унинг энг яхши қисми уруғидир. Унинг гулларини зайтун мойи билан қўшиб ичиш буйрак ва қовуқ яраларига фойдалидир. Унинг барги, айниқса, зайтун мойи билан бирга қўшиб боғланса, қовоқ арининг чаққанини тинчлантиради. Қорақурт чаққанига ҳам фойда қилади. Жигардаги тиқилмаларни очади...»
 У йиғма доривор чойлар таркибига киритилгани бежиз эмас, албатта.

Мирзамир МИРЗАШАРИПОВ,
доришунос

Минг дардга даво саримсоқ

Саримсоқнинг шифобахш хусусиятлари жуда қадимдан маълум. Абу Али Ибн Сино ўзининг «Тиб қонунлари» китобида, Абу Райҳон Беруний «Китоб ас-сай-дана фи-т-тибб» асарида саримсоқнинг шифобахш хусусиятлари ҳақида ёзиб қолдирганлар.

Ибн Сино саримсоқ кулини асал билан аралаштириб, темираткига малҳам тайёрлаган, саримсоқ қайнатмаси ичилса, овоз очилиб, равон бўлишини, оғиз чайилса, тиш оғриғига, сурункали йўтал ва астмага даво бўлишини айтган. Қорин дам бўлганда у саримсоқни зайтун билан қайнатиб ичирган.

Саримсоқ таркибида фитостеринлар, фитонцидлар, эфир мойи, С (0,24 мг%) дармондориси, В гуруҳидаги дармондорилар, гликозид аллеин, азотли моддалар, минерал тузлар, 20-27 фоиз полисахаридлар мавжуд.

Халқ табобати амалиётида саримсоқ нафас йўллари шамоллаши, нафас қисиши, лавша, безгак, ичбуруғ касалликларида, қорин дам бўлиши, балғам кўчирувчи восита сифатида ишлатилади.

Илмий тиббиётда ҳам саримсоқдан тадбиркорона фойдаланилади. Саримсоқ антибиотик, антисептик, фитоцидлик ва ҳашаротлар кушандаси сифатида ишлатилади. Илмий текширишлар шуни кўрсатдики, саримсоқ иштаҳани очиш билан бирга овқатнинг ҳазм бўлишига ҳам ёрдам беради. Ундан тайёрланган препаратлар қон босимни пасайтириб, юрак қисқариш амплитудасини оширади. Саримсоқ қон томирларини кенгайтириш билан бирга аъзоларни юқумли касалликлардан муҳофаза этишда катта хизмат қилади. Қорин тифи, ичбуруғ, вабо каби касалликларни тарқатувчи микробларга қирон келтиради.

Тиббиётда саримсоқ настойкаси ичак атонияси, гипертония ҳамда атеросклероз хасталикларини даволаш учун тавсия қилинади. Шунингдек, ундан буйрак ва қовуқда тош бўлганда, ревматизм ҳамда ниқриз касаллигини даволашда фойдаланилади. Таркибида саримсоқни қуруқ экстракти мавжуд бўлган аллахол ҳабдорилари жигар ҳамда ўт пуфаги касалликларида ёрдам берувчи доридир.

Фармацевтика саноатида саримсоқ таркибидан аллицин деб аталувчи кучли бактерицид хусусиятига эга бўлган антибиотик олинган бўлиб, у жуда суюқ концентрацияда (1:250000) бактерияларнинг ўсишини тўхтатади.

Халқ табобати усуллари

Гижжа. 1. Битта майдаланган саримсоқ, 1 та хом тухум сариғи, бир ховуч хом сўк (пшено), сутни аралаштиринг. Ушбу қоришма битта ўтиришда ичилади. Ушбу восита солитерни чиқариб юборади.

2. 1 та саримсоқни тозалаб, 1 стакан сув қуйиб, паст оловда 10 дақиқа қайнатинг. Докадан ўтказилади. Бир чой қошиқ майдаланган шувоқ (полынь) ўсимлигини 1,5 стакан сувга солиб 2 дақиқа қайнатилади ва совитилади. Докадан ўтказиб, юқорида тайёрланган саримсоқ қайнатмасига аралаштириб, беморга ҳуқна (клизма) қилинади. Аралашмани ҳуқна қилишдан олдин ёпиқ идишда 4 дақиқадан 1 соатгача сақлаб зарур.

3. Янги сиқиб олинган саримсоқ сувини 10-15 томчидан ҳар куни оч қоринга бир маҳал илиқ сут билан ичиш керак.

4. Саримсоқнинг 5 та бўлагини майдалаб, 1 стакан сутга солиб ёпиқ ҳолда паст оловда 10-15 дақиқа қайнатиб, бир оз дам егач, илиқ ҳолида бир чой қошиқдан 4-5 маҳал овқатдан олдин истеъмол қилинади. Муолажа муддати – 7 кун. Қайнатмадан бир маҳал ётишдан олдин 4-5 марта ҳуқна (клизма) қилинса, гижжалар тушиб кетади.

Ангина. 1. 100 г саримсоқни майдалаб, термосга солинг. Устидан 0,5 стакан қайноқ сув қуйиб, 5 соат дам едиринг. Қултумлаб ичилади.

2. 1 стакан янги сиқилган сабзи сувига 2-3 бўлак қирғичдан чиқарилган саримсоқни солинг. Кунига 2 маҳал овқатдан 40 дақиқа олдин ичилади. Муолажа муддати – 2-3 кун.

3. Ангина профилактикаси ва оғиз бўшлиғи шамоллашини даволаш учун бир бўлак саримсоқни оғизга солиб, секин тишлаб қўйинг.

Бронхит. 5-6 саримсоқни қирғичдан ўтказиб, 100 г сариёғ, 1 бўлак майда тўғралган шивит (укроп) билан аралаштиринг. Эрталаб, пешинда, кечқурун нонга суртиб истеъмол қилинг. Бу муолажани пневмонияда ҳам қўлласа, яхши самара беради.

Мигрень. Бошингиз чеккаларига саримсоқни майдалаб боғланг.

Тиш оғриғи. Саримсоқ сувига асални аралаштириб, оғриётган тишга қуйиш керак.

Юқори қон босими (гипертония). 1. Ҳар куни наҳорга 1 дона майдаланган саримсоқни истеъмол қилиб, устидан чорак стакан сувга 1 чой қошиқ олма сиркаси қўшилган суюқликни ичиш керак.

2. 20 та саримсоқ, 5 та ўртача катталикдаги тозаланган пиёз, 5 та лимон, 1 кг шакарни яхшилаб аралаштириб, 2 л қайнатиб, совитилган сув қуйиб, 2-3 кун қоронғи жойда, уй ҳароратида сақлаш керак. Қоришма докадан ўтказилмайди. Кунига 3 маҳал овқатдан 20 дақиқа олдин 1 ош қошиқдан истеъмол қилинади.

3. 3 та катта саримсоқ, 3 та лимонни майдалаб, 1,5 л қайнаган сув қуйиб, яхшилаб беркитиб, илиқ ва қоронғи жойда бир кун сақланади ва вақти-вақти билан чайқаб турилади. Қоришмани кунига 3 маҳал овқатдан ярим соат олдин докадан ўтказиб, 1 ош қошиқдан ичилади.

Дизентерия. Ҳар куни бир бўлак саримсоқдан истеъмол қилиш фодали.

Холецистит. 100 г тозаланган ва майдаланган саримсоққ ярим стакан қайноқ сув қуйиб, устини ёпиб 5 соат дам едиринг. Сўнг докадан ўтказиб илиқ ҳолида ичилади.

Юрак инфаркти. Бир кило асалга 10 та лимон шарбати, 5 бош саримсоқни майдалаб аралаштириб, 1 ҳафтага қўйиб қўйилади. Қоришмани кунига бир маҳал 1 чой қошиқдан истеъмол қилиш керак.

Ушбу аралашма стенокардия касаллигида ҳам фойдали.

Гепатит, сариқ касаллиги. 2 бош саримсоқ сувини 2 та лимон шарбати билан аралаштириб, овқатдан 2 соат кейин 1 чой қошиқдан истеъмол қилинг. Даво муддати – 1 ой. 2-3 ҳафталик танаффусдан сўнг такрорланади.

Ларингит. 1. Овоз бўғилиб қолганда қушиқчилар буғда пиширилган саримсоқни истеъмол қилишлари лозим.

2. 5-6 бўлак саримсоқни майдалаб, 1 стакан сутда қайнатиб, совитилади ва докадан ўтказилади. Кунига бир неча маҳал 1 ош қошиқдан ичилади.

Атеросклероз. 1. Ярим чой қошиқ саримсоқ сувига ярим стакан эчки сутини қўшиб, ҳар куни эрталаб наҳорга ичиш керак.

2. Кунига 3 маҳал 1 чой қошиқдан саримсоқ ёғини ёки ярим чой қошиқдан кукунини қабул қилиш тавсия этилади.

3. 5 бўлак саримсоқни қирғичдан чиқариб, таъбга кўра майда ош тузи, 500 г сариёғни қўшиб, нон ёки картошка билан истеъмол қилиш керак. Ушбу муолажа юрак ва ўпка касалликларига ҳам фойдалидир.

Ич дам бўлиши. 1. Саримсоқнинг кўк барглари истеъмол қилинса, ичакдаги спазмни йўқотади, ич дам бўлиши йўқолади. Сурункали энтерокалитларда ҳам фойдали.

2. 1 чой қошиқ саримсоқ сувини сут билан 3 маҳал овҳатдан 30 дақиқа олдин ичиш тавсия этилади.

Бронхиал астма. 1. Ҳар куни эрталаб наҳорга 1 бўлак қирғичдан чиқарилган саримсоқни истеъмол қилиб, устидан 1 стакан сув аралаштирилган олма сиркасини ичиш лозим. Даво муддати – 4-5 ҳафта. Диққат: ушбу муолажа ошқозон ва ўн икки бармоқ ичак яра касаллигида тақиқланади.

2. 3 бош саримсоқни қирғичдан ўтказиб, 5 дона лимонни пўсти билан майдалаб (данагини олмасдан) аралаштириб, 1 литрқайнаган сув қўшиб уй ҳароратида 5 кун қоронғи, салқин жойда сақланг. Вақти-вақти билан чайқаб туришни унутманг. 5 кундан сўнг аралашмани докадан ўтказиб, кунига 5 маҳал овқатдан 20 дақиқа олдин 1 ош қошиқдан истеъмол қилинади

---

©2010-2013 TIB.UZ.

Вазн ортиши нимага боғлиқ?

«Ойим бир неча йиллардан буён ортиқча вазн, яъни семизликдан азият чекади. Оёқ-қўлларида шиш ҳам бор. Калорияли ва кучли овқатлар кўп истеъмол қилмасалар-да, охирги беш ой ичида янада тўлишди. Иш юзасидан баъзида кам, баъзида кўпроқ ҳаракат қилади. Сизлардан илтимос, менга маслаҳат берсангиз, ортиқча вазндан халос бўлишда ойим қандай шифокорлар кўригидан ўтиши лозим?»

Дилноза Холмуродова,  Қашқадарё вилояти Яккабоғ тумани

Саволларга оилавий шифокор  Шоира ИСМОИЛОВА жавоб беради. 

— Вазн ортиши  аёлларимизнинг энг оғриқли нуқтаси ҳисобланади. Бироқ шундай азобга солувчи муаммоларнинг келиб чиқишига ўзимиз сабабчи бўламиз. Ортиқча вазн ортиши натижасида таянч ҳаракат тизими зарарланиши ва бўғим оғриқлари келиб чиқади. Гоҳида кучли калорияга бой овқатларни истеъмол қилишимиз, қолаверса,  касбимиз туфайли бундай овқатларни кун бўйи бир хил ҳолатда ўтирганимизча истеъмол қиламиз.
Ҳар қандай тановул қилинган егуликнинг ҳазм бўлиши учун ҳаракат қилмоқ лозим. Афсуски, кам ҳаракат ва шундай тартибли овқатланиш жараёни вазн ортиши каби асоратларни келтириб чиқаради. Шунингдек, озгина вазн ортганини сезишимиз билан ўзбошимчалик билан парҳез тутишга киришамиз. Бироқ иродамиз устунлик қилса, майлига, лекин унга бесабрлик қилиб парҳезни бузиб, бирдан ўзимизни чеклаб юрган таомларни еб қўйишимиз ҳам мумкин. Натижада эса бирдан вазн ортиш ҳолатлари кузатилади.
Хатда ёзилишича, бу аёл калорияли ва кучли овқатларни кўп истеъмол қилмас экан. Бундан маълумки, мактуб эгасининг онаси баъзида калорияли таомлардан ўзини чеклаб туради ва ўрни келганда, истеъмол қилиши ҳам  мумкин. Бу ўринда, аввало, вазн ортиши сабабини аниқлаш учун эндокринолог ва гинеколог, гастроэнтеролог шифокорларнинг маслаҳатлари зарур. Чунки гормон дорилар қабул қилиш ҳам қўшимча вазнга сабаб бўлади.
Агар кўринган мутахассислар томонидан ҳеч қандай муаммолар аниқланмаса, унда диетолог маслаҳати керак бўлади. У ҳар бир кишига алоҳида таомнома тузиб беради.
Парҳезга риоя қилиш керак, деганда очликни тушунманг. Иложи борича, ҳар овқат истеъмолидан сўнг узоқ вақт ўтирманг, шунингдек, ётмасликка ҳам ҳаракат қилинг. Албатта, биринчи навбатда, тиббий кўрикдан ўтишни ўз оилавий шифокорингиз ҳузуридан бошлаганингиз маъқул.

МЕВАЛАР ҲАМ СЕМИРТИРАДИМИ?

«Мен меваларни жуда яхши кўраман. Кунига бир кило гилос, сўнг икки-учта банан ва яна турли қуритилган меваларни ейишим мумкин.    Ойимнинг айтишича, мен жуда кўп мева еганим учун семириб кетишим мумкин экан. Шу тўғрими?»
Нозима АҲРОРОВА, Тошкент вилояти
— Мева одам организми учун жуда фойдалидир. У ичаклар фаолиятини яхшилайди, танамизни витамин ва микроэлементлар билан таъминлайди. Аммо унинг меъёри ошганда, аксинча, зарар қилиши ҳам мумкин. Масалан, кўпчилик мевалар одамни оздиради, деб ўйлашади. Лекин меваларда ҳам калориялар бўлишини унутмайлик. Бундан ташқари, мевалар иштаҳани очади ва одатда, улардан сўнг бирон-бир ёғлироқ егулик ейиш истаги пайдо бўлади. Бунга мева таркибидаги кислота сабаб бўлади. Бу кислота ошқозон шираси кўпроқ ажралишига туртки бўлиб, унинг моторикасини қўзғайди. Айнан мана шу ҳолат одамда очлик ҳиссини уйғотади.
Мевалар таркибидаги фруктоза эса глюкоза каби калорияли бўлса-да, тўқлик ҳиссини бермайди. Шунинг учун ҳаддан зиёд кўп ейилган мевалар ҳам семизликка етаклаши мумкин.
Олимларнинг текширувлари шуни кўрсатадики, таомланишда фруктоза миқдорининг кўплиги организмдаги моддалар алмашинувининг бузилиши, қандли диабет, томирлар атеросклерози ва қон босими касалликларига олиб келиши мумкин. Аммо бу билан мевалардан воз кечиш керак, демоқчи эмасман. Шунчаки ҳар нарсанинг меъёри бўлгани яхши.

Товон нима учун оғрийди?

Шундай касалликлар борки, саломатликка жиддий таъсир кўрсатмаса-да, оғриғи одамни анча азобга қўяди. Булардан бири товон оғриғидир. Товон оёқ кафтининг орқа томонидаги сал кўтарилган соҳа ҳисобланади.

Аслида, айнан товон ҳамда оёқ кафти бизни тўғри юришимизнинг сабабчиларидир.Товон эса яна амортизатор вазифасини ҳам бажаради. Бу оёқнинг энг муҳим вазифаларидан бири ҳисобланади. Шунинг учун ундаги оғриқ анча ноқулайлик туғдириши табиий. Товон оғриғига бефарқлик билан қараш, ўзи ўтиб кетади, дейиш ярамайди.

Белгилари  ва  аломатлари

Товон оғриғи аста-секин, ташқи жароҳатларсиз бошланади. Бу оғриқ, асосан,  қаттиқ оёқ кийим кийиб юриш натижасида келиб чиқади. Қаттиқ товонли оёқ кийим товон шишишига ҳам олиб келиши мумкин.

Дам олгандан кейин  оғриқ белгилари кучаяди. Уйқудан тургандан кейин беморни кун давомида  оғриқ безовта қилади.

Агар озгина ҳаракат қилинса, оғриқ ўз-ўзидан йўқолиши, баъзида эса кун давомида янада кучайиши мумкин.

Нима  учун  товонда  оғриқ  пайдо  бўлади?

Товон суяги бош-қа суякларга қараганда мустаҳкам ҳисобланади. У ғовак-ғовак тузилишга эга бўлиб, унда кўпгина қон томирлари ҳамда нерв охирлари жойлашган. Шунинг учун ҳам товон жуда сезувчан бўлади. Хўш, товон нима учун оғрийди? Қуйида бунинг сабабларини келтириб ўтамиз.

Товон пихи — товоннинг ғадир-будур жойида тери остида ҳосил бўладиган суяк ўсимта касаллигидир. Касалликка, асосан, оёқ панжаси бойлам аппаратининг доимий ва узоқ муддатгача шикастланиб туриши (раққосаларда, спортчи-югурувчилар ва б.), шунингдек, яссиоёқлик сабаб бўлиши мумкин. Товон пихи баъзан гавда оғирлигининг тез ортиб бориши натижасида ҳам пайдо бўлиши мумкин. Камдан-кам ҳолларда юқумли касалликлардан, подаградан    кейин вужудга келади. Оғриқ кучи ҳамиша пихнинг катта-кичиклигига боғлиқ бўлавермайди. Аксари ғоятда кичик, ҳатто рентгенда ҳам кўринмайдиган суяк тузилмалари кучли оғриққа сабаб бўлиши мумкин. Товон пихининг  ташқи белгилари бўлмайди.

Фасция (товон мускул пардаси) — товоннинг ортиқча зўриқиши бўлиб, жуда паст пошнали оёқ кийим кийиш натижасида юзага келади. Товон пардаси товондан бошлаб оёқ кафти суякларигача кенг чизиқ ҳосил қилади. Оғриқ чизиқ билан товон уланган жойда бўлади.

Пайли жароҳатлар. Бунда баланд пошнали оёқ ки- йим кийиш натижасида товон зўриқиб, пай ҳосил бўлади. Агар бу ҳолат давом этаверса, мавжуд бўлган ясситовонликнинг кучайишига олиб келади.

Товон суягини бехосдан уриб олганда, товонда оғриқ пайдо бўлиши мумкин. Бунда зарба сабабли қўшни тўқималар яллиғланади. Оғриқ жуда қаттиқ ва ачитувчи бўлиб, юрганда янада кўчайиши мумкин.

Булардан ташқари, товон оғриқлари товоннинг яллиғланишига сабаб бўлувчи баъзи инфекцияли касаллик (гонорея, хламидоз ва бошқа)лар сабабли юзага келиши ҳам мумкин. Товон фақатгина юрганда эмас, балки тинч ҳолатда, масалан, ётганда ҳам оғрийди.

Одатда, яллиғланиш билан бирга қуйидаги касалликлар ҳам бирга бўлади: псориартик артрит, подагра, томирлар яллиғланиши ва ҳ.к. Бунда оғриқ касалликнинг асорати бўлиши мумкин.

Фойдали  маслаҳатлар

Албатта, ҳар бир касалликни мутахассис даволагани маъқул. Шикастланишнинг кечишини аниқлаш мақсадида рентгенга тушиш керак.

Биз сизга касалликнинг олдини олиш ҳамда оғриқни озгина бўлса ҳам, енгиллаштириш мақсадида қу-йидагиларни тавсия этамиз.

→ Оёқ кийим танлашда эътиборли бўлинг. Пойабзал юриш учун қулай бўлиши керак. Аҳамият беринг, сифатли оёқ кийимларда махсус кўтариб турувчи юмшоқ матодан тайёрланган патак бўлади. 

→ Агар товонда оғриқ бўлаётганини сезсангиз, спорт билан шуғулланмаганингиз маъқул. Югуриш, сакраш, оғир юк кўтариш, кўп юриш мумкин эмас. Бу ҳолатлар вазиятни янада чуқурлаштириши мумкин.

→ Ётишдан олдин товонга бўрсиқ ёғи суртиб ётиш лозим.

→Товон оғриғини даволаш вақтида муолажалар таъсири самарали бўлиши учун кўпроқ дам олиш керак.

→Агар керак бўлса, баланд пошнали оёқ кийимлардан бутунлай воз кечинг. Оёқ кийимларга махсус ортопедик патаклар қўйиб юрган маъқул.

→Агар товон оғриғи доимий ҳамда кучли бўлса, албатта, шифохонага боринг.

Халқ  табобати  усуллари  билан даволаш

Картошкали компресс. Картошка пўсти билан қайнатилади. Сўнг яхшилаб эзилиб, илиқ ҳолда товонга қўйилади.  Дока билан маҳкам боғланади. Эрталаб олиб ташланади. Муолажа бир ой давом эттирилади. 

Турпли муолажа. Ўртача катталикдаги турп қирғичдан чиқарилиб, жароҳатланган товонга боғланади. Муолажа камида 3 марта бажарилади.

Товон оғриғида баргизуб (подорожик)нинг барглари самарали ёрдам беради. Бунинг учун янги узиб олинган баргизуб барглари товонларга боғланади. Барг қуригач, яна янгиси қўйилади. Муолажа 5-6 кун бажарилади.

Товон пихида оғриқ қолгунча пойабзал кийишдан олдин пайпоқ ичига битта ёнғоқ баргини қўйиб юриш тавсия этилади.

Кечқурун ухлашдан олдин оғриган оёқ товонини шўр илиқ сувга (сув ҳарорати 35-36 даража бўлиши керак) солиб ўтириш товон пихини даволашда ёрдам беради.   

Ғайрат НУРИМОВ, травматолог-ортопед

Қизил гўштни хуш кўрувчиларга қандай касаллик хавф солиши мумкин?

Сингапурлик олимлар кундалик менюда қизил гўшт миқдорининг ҳатто озгина кўпайиши ҳам қандли диабет касаллигига йўлиқишни икки бараварга оширади, деган хулосага келди.

Сингапур миллий университети мутахассисларининг сўзларига кўра, рационнинг ўзгариши яқин тўрт йил ичида салбий оқибатларга олиб келиши мумкин экан. Шунингдек, бунга қарама-қарши тенденция ҳам қайд этилади. Агар ҳар куни қизил гўшт ярим порцияга кам тановул қилинса, бу касалланиш хавфини 14%га қисқартириш имконини беради.

Эслатиб ўтамиз, бу қизил гўштнинг зарарини тасдиқлаган ягона тадқиқот эмас. Бундан олдин олимлар ушбу маҳсулот юрак ва томирлар билан боғлиқ муаммоларга сабабчи бўлишини ва, ҳатто холестерин миқдори ва тана вазни нормал бўлганда ҳам инфаркт хавфини оширишини аниқлаган эди.  

10 продуктов против усталости

30.12.13 | РИА АМИ

Зимой мы больше устаем, чем в теплое время года. Какие продукты помогают быстрее снять усталость?

Хорошее питание – это не только та еда, которая обеспечивает сытость. Помимо этого правильный подбор продуктов может дать заряд энергии, повышая качество жизни. Если еда не снимает утомление и не прибавляет вам сил, значит, вы едите неправильные продукты. А ведь усталость – это не просто чувство дискомфорта, которое можно проигнорировать. Она может стать хронической и увеличивает риск развития различных заболеваний.

Но выход есть: существуют продукты, которые богаты питательными веществами, легко перевариваются и дают необходимую энергию организму. И из этого выпуска вы узнаете о десяти продуктах, которые помогут эффективно побороть усталость.

Овсянка

Овсянка содержит магний, белок, фосфор и витамин В1 (тиамин) – питательные вещества, которые влияют на уровень энергии. Эти вещества делают овсянку идеальной пищей для борьбы с усталостью. Обязательно включайте овсянку в свой завтрак. Для того, чтобы это блюдо сделать более питательным, добавьте горсть орехов или семечек.

Йогурт

Популярный и любимый многими йогурт очень полезен. Это очень легкий продукт, он замечательно усваивается. Недавние исследования показали, что вещества, содержащиеся в йогурте, помогают бороться с синдромом хронической усталости. В нем содержатся полезные бактерии, которые помогают поддерживать здоровую микрофлору кишечника и переваривать пищу.

Но главное, они повышают уровень триптофана – аминокислоты, благодаря которой в мозге вырабатывается серотонин, помогающий бороться с усталостью. Нежирный и без добавок йогурт в начале дня – прекрасное решение!

Шпинат

Шпинат содержит важный элемент – железо, которое необходимо для образования гемоглобина и переноса кислорода. Также железо участвует в выработке энергии, а дефицит железа соответственно вызывает быструю утомляемость.

Для производства энергии и правильного пищеварения также необходим магний, содержащийся в шпинате. Нехватка магния ведет к депрессии, судорогам, бессоннице и потере аппетита. В шпинате есть еще один важный элемент для борьбы с усталостью – калий. Дефицит калия приводит к мышечной слабости.

Вы можете добавлять свежий шпинат в салаты, супы, рагу, соусы и другие блюда.

Орехи и семечки

Орехи и семечки также являются хорошими источниками магния. Аминокислота триптофан в этих продуктах способствует здоровому сну. Также они обеспечивают поступление в организм магния, который помогает справиться с усталостью мышц. Но кроме того, в них масса белка, наполняющего наше тело энергией, а также они богаты белком и омега-3 жирными кислотами, которые являются превосходными источниками энергии. Также они помогают повысить настроение и победить эмоциональную истощенность.

Фасоль

Фасоль, за счет содержащейся в ней клетчатки, улучшает работу пищеварительной системы и как щетка выводит токсины из организма. Это помогает человеку сохранять бодрость. В фасоли есть марганец и медь, которые необходимы для работы митохондрий – фабрик по производству энергии в организме. Магний и калий в составе фасоли стимулируют кровообращение, а витамин В1 (тиамин) участвует в выработке энергии. Фасоль содержит железо, поддерживающее иммунную систему, тем самым помогая бороться с усталостью.

Совет: добавляйте фасоль в салаты, используйте как закуску или гарнир.

Свежая скумбрия

Витамин В12, который содержится в скумбрии, необходим для продукции кровяных клеток, которые переносят кислород. Если этого витамина в организме мало, возникает мегалобластическая анемия. Если уровень витамина В12 в норме, кислорода в тканях будет достаточно, и мы будем полны энергии. Только скумбрия должна быть не соленая, не вяленая и не копченая.

Гранат

Содержит: витамины А, В, С, Е, Р, кальций, магний, калий, марганец, кобальт. Польза: наполняет энергией, повышает сопротивляемость различным инфекциям, возбуждает аппетит. Норма в день: 1 стакан гранатного сока или съесть половинку граната.

Пшеничные пророщенные зерна

Содержат витамины Е, группы В, железо, кальции, фосфор, магний. Польза: источник энергии, помогает производить лецитин, который питает нервную систему. Норма в день: 100 г, можно добавлять ростки пророщенной пшеницы в салаты.

Куриная грудка

Куриное мясо – источник железа. Куриная грудка богата железом. Этот элемент участвует в синтезе гемоглобина, который переносит кислород к органам и тканям. Если железа в нашем организме достаточно, мы активны. Если недостаток – мы страдаем от усталости.

Черника

Черника улучшает мозговое кровообращение. Желательно есть ее в свежем виде. Но сойдут и замороженные ягодки во вкусном смузи (смеси ягод и, например, йогурта).

Зимой мы больше устаем, чем в теплое время года. Какие продукты помогают быстрее снять усталость?

Хорошее питание – это не только та еда, которая обеспечивает сытость. Помимо этого правильный подбор продуктов может дать заряд энергии, повышая качество жизни. Если еда не снимает утомление и не прибавляет вам сил, значит, вы едите неправильные продукты. А ведь усталость – это не просто чувство дискомфорта, которое можно проигнорировать. Она может стать хронической и увеличивает риск развития различных заболеваний.

Но выход есть: существуют продукты, которые богаты питательными веществами, легко перевариваются и дают необходимую энергию организму. И из этого выпуска вы узнаете о десяти продуктах, которые помогут эффективно побороть усталость.

Подготовил – А.Н.Саттаров

Ешь орехи – живи дольше!

20.01.14 | Здоровье Info

Если вы любите орехи, то вам повезло. Все потому, что всего горсть любых орехов в день снижает риск смерти в молодом возрасте.

Согласно недавнему исследованию, у людей, употреблявших 30 граммов орехов ежедневно, смертность снижалась на 20% по сравнению с теми, кто отказывал себе в этом лакомстве. «Мы отслеживали количество орехов в рационе почти 119 000 американцев в течение последних 30 лет. Смертность среди людей, регулярно евших орехи, была значительно ниже по сравнению с остальными», – говорит Чарльз Фукс, ведущий исследователь Центра желудочно-кишечной онкологии института онкологии «Дана-Фарбер» в Бостоне.
По словам Чарльза Фукса, результаты исследования нельзя считать непреложной истиной, так как оно носило описательный характер. Тем не менее, в других исследованиях было доказано,  что орехи снижают риск развития заболеваний сердца и сахарного диабета, уменьшают уровень холестерина в крови. Орехи относятся к высокопитательным продуктам. Они содержат ненасыщенные жирные кислоты, клетчатку, витамины и антиоксиданты.
Кроме того, орехи богаты такими минералами, как магний, фосфор, кальций, медь и селен. В исследовании принимали участие 76 000 женщин и 42 000 мужчин. В него не включались люди, перенесшие заболевания сердца, инсульт или онкологические заболевания. Количество орехов в рационе проверялось каждые 2-4 года. За 30 лет наблюдения скончались более 16 000 женщин и 11 000 мужчин.
Оказалось, что общая смертность среди тех, кто никогда не ел орехи, на 7% превышает таковую среди остальных. Наблюдается зависимость: чем чаще вы едите орехи, тем меньше летальность. 1 раз в неделю – риск ниже на 11%, 2-4 раза в неделю – на 13%, каждый день – на 20%. Кроме того, снижается риск развития онкологии, заболеваний сердца и дыхательной системы. В целом участники, регулярно наслаждавшиеся орешками, были менее склонны к ожирению, имели нормальный уровень холестерина и глюкозы в крови, могли похвастаться меньшей окружностью талии, употребляли больше овощей и фруктов и чаще занимались спортом по сравнению с теми, кто игнорировал это лакомство.

Если вы любите орехи, то вам повезло. Все потому, что всего горсть любых орехов в день снижает риск смерти в молодом возрасте.

Согласно недавнему исследованию, у людей, употреблявших 30 граммов орехов ежедневно, смертность снижалась на 20% по сравнению с теми, кто отказывал себе в этом лакомстве. «Мы отслеживали количество орехов в рационе почти 119 000 американцев в течение последних 30 лет. Смертность среди людей, регулярно евших орехи, была значительно ниже по сравнению с остальными», – говорит Чарльз Фукс, ведущий исследователь Центра желудочно-кишечной онкологии института онкологии «Дана-Фарбер» в Бостоне.
По словам Чарльза Фукса, результаты исследования нельзя считать непреложной истиной, так как оно носило описательный характер. Тем не менее, в других исследованиях было доказано,  что орехи снижают риск развития заболеваний сердца и сахарного диабета, уменьшают уровень холестерина в крови. Орехи относятся к высокопитательным продуктам. Они содержат ненасыщенные жирные кислоты, клетчатку, витамины и антиоксиданты.
Кроме того, орехи богаты такими минералами, как магний, фосфор, кальций, медь и селен. В исследовании принимали участие 76 000 женщин и 42 000 мужчин. В него не включались люди, перенесшие заболевания сердца, инсульт или онкологические заболевания. Количество орехов в рационе проверялось каждые 2-4 года. За 30 лет наблюдения скончались более 16 000 женщин и 11 000 мужчин.
Оказалось, что общая смертность среди тех, кто никогда не ел орехи, на 7% превышает таковую среди остальных. Наблюдается зависимость: чем чаще вы едите орехи, тем меньше летальность. 1 раз в неделю – риск ниже на 11%, 2-4 раза в неделю – на 13%, каждый день – на 20%. Кроме того, снижается риск развития онкологии, заболеваний сердца и дыхательной системы. В целом участники, регулярно наслаждавшиеся орешками, были менее склонны к ожирению, имели нормальный уровень холестерина и глюкозы в крови, могли похвастаться меньшей окружностью талии, употребляли больше овощей и фруктов и чаще занимались спортом по сравнению с теми, кто игнорировал это лакомство.

Атир таҳоратни бузадими?

Савол: Атирлар сотиладиган дорихонада ишлаганим боис, харидорлар атирларни «тасаттур» деганимиз ойнага сепиб текшириб кўришади. Шу аснода атирлар менинг қўлимга ҳам тегиб кетади. Агар шу пайтда таҳоратлик бўлсам, таҳоратим бузиладими? Аллоҳ бизнинг номимиздан сизга кўп яхшиликлар берсин, менга тушунтириб берсангиз.   

Илмий Тадқиқотлар ва Фатво Бериш Доимий Қўмитаси жавоб беради (Фатво № 7726-3):

Аллоҳ таолонинг ўзигагина ҳамду санолар, Расулига ва Расулининиг оиласи ва асҳобларига салавоту саломлар бўлсин.

Сўнг ...

Қўл ёки бошқа аъзоларга атирларнинг тегиши билан таҳорат синмайди.

Тавфиқ Аллоҳдандир. Аллоҳ пайғамбаримиз Муҳаммад ибн Абдуллоҳга, Унинг оиласи ва саҳобаларига салавоту саломлар йўлласин.

Илмий Тадқиқотлар ва Фатво Бериш Доимий Қўмитаси:

Раис:              Абдулазиз ибн Абдуллоҳ ибн Боз

Раис ноиби:  Абдурраззоқ Афифий

Аъзолар:       Абдуллоҳ ибн Қаъуд ва Абдуллоҳ ибн Ғудайён

Простудные заболевания

Общие сведения

Люди обычно говорят, что подхватили грипп, в то время как в действительности заболели обычной простудой (медики чаще всего ставят диагноз острые респираторные вирусные заболевания ОРВИ, или острые респираторные заболевания - ОРЗ). И ОРВИ, и грипп вызываются вирусами. Однако грипп - тяжелое заболевание, которое ежегодно приводит к смертельным случаям, а ОРВИ лишь изредка наносит серьезный вред организму человека.

Причины

ОРВИ вызывают инфекционные агенты, называемые вирусами. Они передаются воздушно-капельным путем (при вдыхании капелек мокроты, попадающих в воздух при кашле и чиханье больных людей), а также через загрязненные руки или различные предметы, такие как игрушки, дверные ручки, ткани.

Симптомы ОРВИ

Грипп обычно начинается внезапно с высокой лихорадки, и состояние людей чаще всего настолько ухудшается, что они сразу стараются прилечь. Симптомы ОРВИ появляются обычно медленнее и ограничиваются местными проявлениями в носоглотке. При гриппе возникает раздражение в горле или боль, сухой кашель, озноб с дрожью, потливость, ломоту в мышцах и теле.

Симптомы ОРВИ включают чиханье, кашель, боль в горле, заложенность носа или насморк. Если температура тела и повышается, то умеренно. В большинстве случаев ОРВИ проходит в течение 5-7 дней, хотя кашель может сохраняться еще 1-2 недели. Отделяемое из носа зеленого или желтого цвета указывает на то, что иммунная система активно борется с инфекцией.

Что можете сделать вы

Помогите своей иммунной системе бороться с инфекцией. Для этого вам нужно отдыхать и пить много жидкости. Кроме того, избегайте вдыхания сигаретного дыма.

Назальные спреи или капли с соленой водой помогут очистить нос.

Вдыхайте пар из любой емкости с горячей водой (не кипящей), обмотав вокруг головы полотенце. В воду можно добавить ароматические масла, или заварить листья эвкалипта (нужно помнить о возможных аллергических реакциях!).

Применяют сосудосуживающе средства. Они выпускаются в виде спреев, капель, таблеток или микстур, и могут помочь лечить насморк или синуситы. Проверьте этикетку, чтобы удостовериться, что препарат безопасен в применении у детей, беременных и кормящих грудью женщин.

Можно полоскать горло теплой, соленой водой (или с добавлением соды), использовать пастилки или леденцы для горла.

Обезболивающие лекарства, типа парацетамола, ибупрофена или ацетилсалициловой кислоты (аспирина) могут ослабить боль. Проверьте и прочитайте этикетку или листок-вкладыш, чтобы гарантировать безопасное в вашем случае применение препарата.

Не забудьте, что ацетилсалициловая кислота (аспирин) запрещена к применению в возрасте до 18 лет, поскольку она может нанести серьезный вред детскому организму и вызввть опасный синдром Рейе. Исключением являются лишь случаи, когда аспирин назначен вашим врачом.

Перед применением таких препаратов следует проконсультироваться с врачом или сотрудником аптеки. Следует учесть, что все лекарства, включая препараты природного происхождения, могут иметь побочные эффекты и взаимодействовать с другими лекарственными средствами. Кроме того, многие препараты природного происхождения могут быть не так хорошо проверены, как зарегистрированные лекарства.

Прием витамина C может ускорить выздоровление от ОРВИ и облегчить состояние, однако не предотвращает развитие заболевания.

Использование в лечении препаратов цинка не сокращает длительность заболевания и не облегчает состояние пациента, кроме того, эти лекарства имеют побочные эффекты.

Если у вас имеются другие заболевания, например бронхиальная астма или сахарный диабет, течение которых может стать более тяжелым при ОРВИ, обязательно обратитесь к вашему лечащему доктору. Сделайте тоже самое, если ваше состояние внезапно ухудшилось, заболевание протекает тяжело или затянулось дольше, чем обычно.

Обязательно вызовите врача если у вас или вашего ребенка появился любой из перечисленных симптомов: температура выше чем 38.5 С; сильная головная боль; резь в глазах от света; боль в груди; одышка, шумное или частое дыхание, затруднение при вдохе; сыпь на коже; бледность кожи или появление на ней пятен; рвота; затруднение пробуждения утром или необычная сонливость; постоянный кашель или ломота в мышцах.

Необходимо срочно вызвать доктора, если у ребенка развивается любой из следующих признаков: выпирание большого родничка (мягкий участок черепа на вершине головы); высокая температура у детей младше 6 месяцев; чрезмерная раздражительность; необычный крик высокого тембра; вялость; потеря аппетита и нежелание пить; боль в ухе.

Антибиотики губительно воздействуют только на бактерии и не оказывают никакого эффекта на вирусы. Таким образом, антибиотики не будут действовать ни при ОРВИ, ни при гриппе. Ваша иммунная система должна бороться с этими вирусами сама. Антибиотики не помогут улучшить ваше состояние и не смогут остановить распространение инфекции. Важно понимать, что использование антибиотиков, когда Вы не нуждаетесь в них, может сделать их менее эффективными в тот момент, когда они действительно понадобятся. Кроме того, антибиотики нередко вызывают такие побочные эффекты, как расстройства желудка, диарея, молочница и аллергические реакции.

Инфекции уха и горла бывают как бактериальной, так и вирусной природы. Когда они вызваны бактериями, в лечении иногда используют антибиотики. Примерами таких заболеваний могут служить средний отит (он может быть причиной сильной боли в ушах у детей), тяжелая ангина и синусит (обуславливает боль в области лица, тяжесть в области переносицы и около носа, обильные выделения из носа). Однако при лечении этих заболеваний антибиотики назначает только врач.

Профилактика

- не пренебрегайте простыми профилактическими мерами: мойте руки с мылом, особенно после высмаркивания, перед едой или перед ее приготовлением;

- старайтесь лишний раз не дотрагиваться руками до глаз, носа и рта;

- чихая и кашляя, прикрывайте рот;

- сморкайтесь в бумажные носовые платки и сразу выкидывайте их;

- старайтесь пользоваться индивидуальной чашкой, стаканами и столовыми приборами;

- избегайте тесного контакта с больными ОРВИ.

Простудные заболевания: препараты, применяемые при лечении

А АМИКСИН, АНАКОЛД, АНАЛЬГИН-ХИНИН, АНАФЕРОН, АНАФЕРОН ДЕТСКИЙеще

Б БИФИДУМБАКТЕРИН ФОРТЕ, БРОНХИКУМ С, БРОНХИКУМ ТП

В ВИТРУМ ПЕРФОМЕНС, ВОЛЬТАРЕН АКТИ

Г ГАЛАВИТ, ГИПОРАМИН, ГРИППЕКС, ГРИППОСТАД, ГРИППОСТАД С

Д ДЕРИНАТ, ДОКТОР MOM ИНХАЙЛЕР, ДОКТОР MOM РАБОН, ДОКТОР МОМ КОЛД РАБ

И ИБУПРОФЕН-ХЕМОФАРМ, ИБУФЕН, ИММУНАЛ, ИММУНЕКС, ИНСТИеще

К КАЛПОЛ, КАФФЕТИН СК, КОДЕЛМИКСТ, КОЛДРЕКС НАЙТ, КСИМЕЛИН

Л ЛИНКАС, ЛИНКАС ЛОР

М МАКСИГАН, МИГ 400

Н НАЗОЛ БЭБИ, НАЗОЛ КИДС, НЕКСТРИМ АКТИВ, НОКСПРЕЙ, НУРОФЕНеще

О ОМНИТУС

П ПАНАДОЛ, ПАРАЦЕТАМОЛ-АКОС, ПЕНТАЛГИН, ПЕНТАЛГИН ПЛЮС, ПЕНТАЛГИН-ICNеще

Р РАПТЕН РАПИД, РЕВАЛГИН, РИНЗАСИП, РИНЗАСИП С ВИТАМИНОМ С, РИНИКОЛДеще

С СЕДАЛ-М, СТОПГРИПАН, СТОПГРИПАН ФОРТЕ, СТОПТУССИН, СУПРИМА-БРОНХОеще

Т ТЕМПАЛГИН, ТЕРАФЛЮ ОТ ГРИППА И ПРОСТУДЫ ЭКСТРА, ТИМОГЕН, ТУССИН

Ф ФАСПИК, ФЕБРИЦЕТ, ФЕРВЕКС, ФЕРВЕКС ДЛЯ ДЕТЕЙ

Ц ЦЕЛАСКОН ВИТАМИН С, ЦЕФЕКОН Д, ЦЕФЕКОН Н

Э ЭХИНАЦЕЯ

Информация предоставлена справочником лекарственных средств «Видаль»

                              Подготовил – А.Н.Саттаров

Саримсоқнинг  фойда ва зарарлариМарҳамат қилдилар Расули акрам, (С.А.В)

Азиз уматларга бу улуғ карам

“Саримсоқ”дан енглар,  чунки саримсоқ

Етмиш хил касални қувади хардам.   

     Саримсоқ пиёзгулдошлар оиласига мансуб бўлиб, кўп йиллик пиёзбошли ўт ўсимлик. Пояси цилиндирсимон тик ўсувчи, барглари чўзиқсимон ёки ясси шаклли, ўткир учли ўсувчи, барглари чўзиқсимон ёки ясси шаклли ўткир учлидир. Гуллари оддий саябонга тўпланган. Меваси кўп уруғли кўсак. Саримсоқни ёввайи турлари Авғонистон, Греция, Ироқ Малазия каби бир қатор мамлакатларда ўстирилади.Хозирда барча мамлакатларда маданий холда ўстирилмоқда. Ўсимликнинг птёзбошчиси етилганда  ковлаб олинади ва қуритмасдан ишлатилади.Саримоқ пиёзбоши таркибида эфир майи,витамин В.С.фотонисидлар,оз миқдорда йод,алин,стеринлар менераллар ва бошқа шифобахш моддалар бор.Аллин брикмаси фермент таъсирида кучли брктероцид хоссаларга эга бўлган аллецин ва бошқа моддаларга парчаланади .

  Абу  Али  ибн Сино  ўзининг  “Тиб қонунлари ”  китобида  Абу Райхон беруний “Китоб-ас-сайдана фи-т-тибб” асарларида  саримсоқнинг шифобахш хусусиятлари устида тўхталиб ўтади. Жумладан, у саримсоқ кулини асал билан аралаштириб темираткига махлам тайёрланган. Саримсоқ пқайнатмаси ичилса овоз очилиб равон бўлишини , оғиз чайқалса тиш оғриғига , сурункали йўтал ва астмага даво бўлишини айтган. Қорин дам бўлганида у саримсоқни зайтун билан қайнатиб ичишни тавсия этган.

Саримсоқпиёзни муқадаслигидан бири шуки у муқаддас ўсимликлар қаторида Қуръони каримда келтирилади…

Қуръони каримда зикри келган ўсимликлар – пиёз(البصل), анжир(التين), хантал уруғи(الخردل), анор(الرمان), райҳон(الريحان), ёввойи зайтун(الزقوم), занжабил(الزنجبيل), сидр(السدر), ясмиқ дони(العدس), тарра,  узунчоқ бодринг (القثاء), хурмо(النخل),саримсоқпиёз (الثوم), тамариск(الأثل), ошқовоқ(الضريع), узум(العنب), аччиқ банан(الطلح), зайтун(الزيتون).

ҲАЛҚ ТАБОБАТИДА:

        Саримсоқ  нафас йўллари шамоллашида, нафас қисишида, лавша, безгак, ичбуруғ касалликларида, қорин дам бўлганида, балғам кучирувчи восита сифатида ишлатилади.

                                                                 ТИББИЁТДА

        Илмий тиббиётда саримсоқдан атрофлича, жумладан саримсоқдан антибиотик, антисептик, фитонцидлик ва хашоратлар кушандаси сифатида ишлатилади Тиббиётда саримсоқ настойкаси ичак атонияси, гипертония ҳамда атеросклероз хасталикларини даволаш учун тавсия қилинади. Шунингдек, ундан буйрак ва қовуқда тош бўлганда, ревматизм ҳамда ниқриз касаллигини даволашда фойдаланилади. Таркибида саримсоқни қуруқ экстракти мавжуд бўлган аллахол ҳабдорилари жигар ҳамда ўт пуфаги касалликларида ёрдам берувчи доридир.

Фармацевтика саноатида саримсоқ таркибидан аллицин деб аталувчи кучли бактерицид хусусиятига эга бўлган антибиотик олинган бўлиб, у жуда суюқ концентрацияда (1:250000) бактерияларнинг ўсишини тўхтатади..

ИЛМИЙ ТАДҚИҚОТЛАР

        Илмий тадқиқотлар шуни кўрсатадики, саримсоқ иштахани очиш билан бирга овқатни хазм бўлишига ёрдам беради. Ундан тайёрланган препаратлар қон босимини пасайтириб, юрак қисқаришамплитудасини оширади. Саримсоқ қон томирларини кенгайтириш билан бирга организмни юқумли касалликлардан мухофаза қилишда катта роль ўйнайди. У қорин тифи, вабо, ичбуруғ касалликларини тарқатувчи микробларга қирон келтиради.

ЛЕНТАСИМОН  ҚУРТГА

 Бир бош саримсоқни қирғичга тут-да

Йигирма дақиқа қайнатгин сутда.

Тонгда ич, тушгунча овқат емагин,

Давом еттир буни, тугар албатта.       

ЖИНСИЙ  ҚУВВАТГА

Саримсоқ қувватга қувват қўшади

Сийдик равон бўлади, сувдек жўшади,

Томирлар ичини тозалар доим,

Шу сабаб қон босим ундан тушади.

УНУТИШ  ВА  ЗЕХН  БУЗИЛИШИ

Кимда пайдо бўлса агар унитиш,

Бу сўзни лозимдир ёдида тутиш,

Хотира тузилса, ё зехн хира

Саримсоқ ейишни лозим ёд этиш.

ҚУЛОҚ ОҒРИҒИ

Қулоқ оғир бўлса таъсир қилиб бод,

Ушбу насихатни биздан олгин ёд,

Пахтани саримсоқ сувида намлаб

Қулоққа қуйилса, кар бўлар барбод.

ҚОН ТОЗАЛАШ

Сиримсоқ тозалар баданда қонни,

Демак, босимга хам қидир дармонни.

Нафас сиқиши хам камаяр ундан,

Баъзан қутқаради бундан инсонни.

СЎНГАЛ

      Сўнгал кетказадиган қуюқ суртма тайёрлаш учун саримсоқнинг тозаланган пиёзбошчасини эзиб бўтқа қилинади ва унга тенг миқдорда чўчқа ёғи қўшилади.

                                                              ФАРМАЦЕВТИКАДА:

     Фарматцевтика саноатида сиримсоқ  таркибида аллицин деб аталувчи кучли бактерицид хусусиятга эга бўлган антибиотик олинган бўлиб, у жуда суюқ конантрацияда бактерияларни ўсишини тўхтатади.

ЗАХАРЛАР:

      Агар саримсоқни шароб билан ичилса илонлар ва газандаларнинг чаққанига фойда қилади. Буни “Малхам” табобат ходимлари текшириб кўришди. Бундан ташқари қутурган итнинг тишлаганига хам фойдаси бордир. Агар саримсоқнинг анжир барги ва зира суви билан қўшиб илон ва қовоқ ари чаққан жойга қўйилса фойда қилади.

БУЙРАК ВА СИЙДИК ЙЎЛЛАРИГА:

     Агар саримсоқ  баргидан ва новдасидан тайёрланган қайнатмага ўтирилса, сийдик ва хайз қонини юриштиради. Бундан ташқари у йўлдошни туширади. Саримсоқ христианлар истеъмол қилганидек қилиб зайтун ва сабзи қўшиб пиширилгани қоринда сув йиғилишига фойдалидир.

ЗАРАРИ:

     Саримсоқнинг ўзини истеъмол қилса бошни оғритади. Кўзни заифлантиради. Бундан ташқари кўзга майда чиқиқлар тоширади.

УЙ ШАРОИТИДА:

     Уй шароитида саримсоқдан қуйидагича дориворлар тайёрлаш мумкин.100 г ароққа 40 г саримсоқнинг тозаланган пиёзбошчаси бўтқа холига келтириб солинади. Аралашманинг мазасини яхшилаш мақсадида ялпиз шарбати қўшилиб бир хафта мобайнида қўйиб қўйилади. Бир хафтадан сўнг настойкани кунига  4 махал 15 томчидан овқатланишдан олдин истеъмол қилинади. Бундан таўқари саримсоқ  бўтқаси қичима , эшакеми,  соч тўкилиши каби касалликларда  фойдалидир, ёки майдалаб эзилган саримсоқни  докага ўраб ярага  боғлаб қўйилса, уч – тўрт кундан сўнг яра йиринглардан тозаланиб бита бошлайди .

                          

ИЛМИЙ ТИББИЁТДА

       Илмий тиббиётда саримсоқ пиёзбошчасидан тайёрланган препаратлар (настойка, аллисат, аллифид) атеросклероз, ичак фаолияти заифлашганда, колит, гипертония касаллигида  даво қилинади. Бундан ташқари доривор препаратлар буйрак ва қовуқда тош бўлган холларда , ўпка сили  касалликларида хамда гинекология амалиётида трихомонадали кольпитда қўлланилади. Бундан ташқари острицаларни ўлдириш учун клизма қилинади. Саримсоқ шираси аэрозол холида бронхиал астма, сурункали шамоллаш, пневмания ва томоқнинг турли касалликларини даволашда томоққа пуркалади,ингаляция қилинади. Бизнинг “Малхам” халқ табобати маркази ходимлари бундан ўн беш йил бурун ажойиб малхам дори тайёрлашган. Шунинг рецептини сизларга раво кўрдик: Беш бош саримсоқ бўлакчалари пўстидан тозаланиб, ўн дона лимон билан майдалагич(мясорубка)дан ўтказилади.(Лимон уруғи олиб ташланади), майдаланмаси 2 – 3 марта ўтказилиб устига бир кг асал қўшиб аралаштирилиб, шиша идишда совутгичнинг пастки қисмида сақланади. Уни бир чой қошиқдан кунига 3 – 4 махал истеъмол қилинади. Микроэлементларга тўла бу малхам дори одам танасини бақувват қилади, ишчанлик ва харакатчанлик қобиличтини оширади, жигар, талоқ, қон томирлари , юрак фаолиятини яхшилайди, жинсий безлар ахволини яхшилаб, суяклар емирилишининг олдини олади, танадан кераксиз зарарли чиқиндилар радиоктив моддаларни, тузларни хайдаб чиқариш билан бирга соч тўкилишини олди олинади. Бундан ташқари саримсоқдан ажойиб “кукун” дори тайёрлаганмиз. У қуйидагича қилинади: Тозаланган саримсоқ бўлакчалари майдаланиб бир қават дока устига ёпиб очиқ қуёш тушмайдиган соя жойда қуритилади. Яхши қуритилган саримсоқ ховончада ёки электр асбоби ёрдамида туйилади, оғзи берк шиша идишда сақланади. Эхтиёж туғилган пайтда ярим чой қошиқдан истеъмол қилинади. Бундан ташқари “Малхам” халқ табобати маркази ходимларида саримсоқ мойи хам мавжуддир. Биз сизларга уни тайёрлашни ўргатиб қўймоқчимиз. Бунинг учун бир бош саримсоқ бўлакчалари  тозаланиб ховончада майда қилиб эзилади, устига 250 мл кунгабоқар мойи қўшиб аралаштирилади.Шиша идишга ўтказилибсовутгичнинг пастки қисмида сақланади. 24 соатдан сўнг бир чой қошиқдан овқатдан олдин кунига уч махал бир ой давомида истеъмол қилинади. Ёки ажойиб бўтқамиз бор бунинг учун 350 г саримсоқ бўтқасига 15 – 20 дона янги чиқарилган лимон шарбати аралаштириб 24 соат давомида сақлаб қўйилиб сўнг истеъмол қилинаверади. Бунинг учун  тайёр махсулотдан бир чой қошиқ олиниб ярим стакан сув, компот ёки шарбатга аралаштирилиб ухлашдан олдин ёки эрталаб кунига бир махал ичилади.Муражат учун телефонларимиз +998-90-987-9-987 ёки abduqodir sattormalham53@gmail.com

       Халқ табобати усуллари

Гижжа. 1. Битта майдаланган саримсоқ, 1 та хом тухум сариғи, бир ховуч хом сўк (пшено), сутни аралаштиринг. Ушбу қоришма битта ўтиришда ичилади. Ушбу восита солитерни чиқариб юборади.

2. 1 та саримсоқни тозалаб, 1 стакан сув қуйиб, паст оловда 10 дақиқа қайнатинг. Докадан ўтказилади. Бир чой қошиқ майдаланган шувоқ (полынь) ўсимлигини 1,5 стакан сувга солиб 2 дақиқа қайнатилади ва совитилади. Докадан ўтказиб, юқорида тайёрланган саримсоқ қайнатмасига аралаштириб, беморга ҳуқна (клизма) қилинади. Аралашмани ҳуқна қилишдан олдин ёпиқ идишда 4 дақиқадан 1 соатгача сақлаб зарур.

3. Янги сиқиб олинган саримсоқ сувини 10-15 томчидан ҳар куни оч қоринга бир маҳал илиқ сут билан ичиш керак.

4. Саримсоқнинг 5 та бўлагини майдалаб, 1 стакан сутга солиб ёпиқ ҳолда паст оловда 10-15 дақиқа қайнатиб, бир оз дам егач, илиқ ҳолида бир чой қошиқдан 4-5 маҳал овқатдан олдин истеъмол қилинади. Муолажа муддати – 7 кун. Қайнатмадан бир маҳал ётишдан олдин 4-5 марта ҳуқна (клизма) қилинса, гижжалар тушиб кетади.

Ангина. 1. 100 г саримсоқни майдалаб, термосга солинг. Устидан 0,5 стакан қайноқ сув қуйиб, 5 соат дам едиринг. Қултумлаб ичилади.

2. 1 стакан янги сиқилган сабзи сувига 2-3 бўлак қирғичдан чиқарилган саримсоқни солинг. Кунига 2 маҳал овқатдан 40 дақиқа олдин ичилади. Муолажа муддати – 2-3 кун.

3. Ангина профилактикаси ва оғиз бўшлиғи шамоллашини даволаш учун бир бўлак саримсоқни оғизга солиб, секин тишлаб қўйинг.

Бронхит. 5-6 саримсоқни қирғичдан ўтказиб, 100 г сариёғ, 1 бўлак майда тўғралган шивит (укроп) билан аралаштиринг. Эрталаб, пешинда, кечқурун нонга суртиб истеъмол қилинг. Бу муолажани пневмонияда ҳам қўлласа, яхши самара беради.

Мигрень. Бошингиз чеккаларига саримсоқни майдалаб боғланг.

Тиш оғриғи. Саримсоқ сувига асални аралаштириб, оғриётган тишга қуйиш керак.

Юқори қон босими (гипертония). 1. Ҳар куни наҳорга 1 дона майдаланган саримсоқни истеъмол қилиб, устидан чорак стакан сувга 1 чой қошиқ олма сиркаси қўшилган суюқликни ичиш керак.

2. 20 та саримсоқ, 5 та ўртача катталикдаги тозаланган пиёз, 5 та лимон, 1 кг шакарни яхшилаб аралаштириб, 2 л қайнатиб, совитилган сув қуйиб, 2-3 кун қоронғи жойда, уй ҳароратида сақлаш керак. Қоришма докадан ўтказилмайди. Кунига 3 маҳал овқатдан 20 дақиқа олдин 1 ош қошиқдан истеъмол қилинади.

3. 3 та катта саримсоқ, 3 та лимонни майдалаб, 1,5 л қайнаган сув қуйиб, яхшилаб беркитиб, илиқ ва қоронғи жойда бир кун сақланади ва вақти-вақти билан чайқаб турилади. Қоришмани кунига 3 маҳал овқатдан ярим соат олдин докадан ўтказиб, 1 ош қошиқдан ичилади.

Дизентерия. Ҳар куни бир бўлак саримсоқдан истеъмол қилиш фодали.

Холецистит. 100 г тозаланган ва майдаланган саримсоққ ярим стакан қайноқ сув қуйиб, устини ёпиб 5 соат дам едиринг. Сўнг докадан ўтказиб илиқ ҳолида ичилади.

Юрак инфаркти. Бир кило асалга 10 та лимон шарбати, 5 бош саримсоқни майдалаб аралаштириб, 1 ҳафтага қўйиб қўйилади. Қоришмани кунига бир маҳал 1 чой қошиқдан истеъмол қилиш керак.

Ушбу аралашма стенокардия касаллигида ҳам фойдали.

Гепатит, сариқ касаллиги. 2 бош саримсоқ сувини 2 та лимон шарбати билан аралаштириб, овқатдан 2 соат кейин 1 чой қошиқдан истеъмол қилинг. Даво муддати – 1 ой. 2-3 ҳафталик танаффусдан сўнг такрорланади.

Ларингит. 1. Овоз бўғилиб қолганда қушиқчилар буғда пиширилган саримсоқни истеъмол қилишлари лозим.

2. 5-6 бўлак саримсоқни майдалаб, 1 стакан сутда қайнатиб, совитилади ва докадан ўтказилади. Кунига бир неча маҳал 1 ош қошиқдан ичилади.

Атеросклероз. 1. Ярим чой қошиқ саримсоқ сувига ярим стакан эчки сутини қўшиб, ҳар куни эрталаб наҳорга ичиш керак.

2. Кунига 3 маҳал 1 чой қошиқдан саримсоқ ёғини ёки ярим чой қошиқдан кукунини қабул қилиш тавсия этилади.

3. 5 бўлак саримсоқни қирғичдан чиқариб, таъбга кўра майда ош тузи, 500 г сариёғни қўшиб, нон ёки картошка билан истеъмол қилиш керак. Ушбу муолажа юрак ва ўпка касалликларига ҳам фойдалидир.

Ич дам бўлиши. 1. Саримсоқнинг кўк барглари истеъмол қилинса, ичакдаги спазмни йўқотади, ич дам бўлиши йўқолади. Сурункали энтерокалитларда ҳам фойдали.

2. 1 чой қошиқ саримсоқ сувини сут билан 3 маҳал овҳатдан 30 дақиқа олдин ичиш тавсия этилади.

Бронхиал астма. 1. Ҳар куни эрталаб наҳорга 1 бўлак қирғичдан чиқарилган саримсоқни истеъмол қилиб, устидан 1 стакан сув аралаштирилган олма сиркасини ичиш лозим. Даво муддати – 4-5 ҳафта. Диққат: ушбу муолажа ошқозон ва ўн икки бармоқ ичак яра касаллигида тақиқланади.

2. 3 бош саримсоқни қирғичдан ўтказиб, 5 дона лимонни пўсти билан майдалаб (данагини олмасдан) аралаштириб, 1 литрқайнаган сув қўшиб уй ҳароратида 5 кун қоронғи, салқин жойда сақланг. Вақти-вақти билан чайқаб туришни унутманг. 5 кундан сўнг аралашмани докадан ўтказиб, кунига 5 маҳал овқатдан 20 дақиқа олдин 1 ош қошиқдан истеъмол қилинади.

КЎК ЙЎТАЛ

        Кўк йўтал – йўтал, нафас йўллари шамоллашда, ўпка сил касаллиги, тумовда бир бош саримсоқдан 4-5 бўлакчасини олиб майдалаб, 0,5 литр сутга солинади. Қайнаб чиққунча паст оловда сақланади. Қайнагандан сўнг ярим соат дамлаб қўйилади. Шу усулда тайёрланган сутдан бемор болаларга ёшига қараб бир ош қошиқдан ярим стаканча 3-4 махал ичириш мумкин.

ЎПКА СИЛИ

     Ўпка сили (туберкулёз) билан оғриган билан оғриган беморларга саримсоқни хар хил шаклда кўплаб истеъмол қилиш буюурилади. Саримсоқ ўпка сили таёқчаси ривожланишига тўсқинлик қилар экан.

Ўзингиз тайёрлашингиз мумкин:

Саримсоқ -100г

Карам шарбати -200мл олиниб саримсоқ тозаланиб яхшилаб майдаланади сўнгра карам шарбати қўшилиб аралаштириб  бир ой давомида 3 махалдан овқат олдидан 30 г дан бошлаб аста секин ошириб 150 г гача қабул қилинади.Даволанишда кўп миқдорда суюқлик қабул қилиш зарур!

ҚАНДЛИ ДИАБЕТ

      Қандли диабет хасталигида саримсоқни кундалик овқатда истеъмол қилиб юриш, айниқса уни кўк петрушка, топинамбур туганаги, карам, салат барги билан истеъмол қилинса қанд миқдорини нормал ушлаб туришга ёрдам беради.

Уй шароитида ўзингиз саримсоқдан куйдагича дори – дармон олишингиз мумкин;

Артрит ва бўғимлар яллиғланишига.

Саримсоқ-100г

Сут – 200 мл,таёрлаш;саримсоқни тозалаб қирғичдан ўтказиб,бир неча қават докага солиб сиқилади.Шарбат сут билан аралаштирилади

Қўллаш; 50 мл дан кунига 4 махал ахвол енгиллашгунча қабул қилинадиБу билан бир пайтда саримсоқ бўтқаси шимдирилган бинтни терига аввал вазелин суркаб  устидан боғлаш тавсия этилади.Бу восита оғриқларни бартараф этиб ,шишларни камайишига ёрдам беради ёки иккинчи  рецептимизни ўқинг-а;

Саримсоқ-200 г

Зайтун мойи -50мл ,тайёрлаш;саримсоқни тозалаб,уни йирик тўғраб,бир оз қиздирилган зайтун мойига солиб ,5 дақиқа тиндирилади.Хосил бўлган массани иссиқ сув билан ҳўлланган қалин матога ўралади ва уни хар куни 5-7 дақиқадан хасталанган бўғимга  ишқаб суртилади.

Буни иложи бўлмаса қуйдаги рецепни қўлланг;

Саримсоқ -500 г

Лимон-1 кг

Асал-500 г тайёрлаш;юқоридагидек саримсоқ тозаланиб яхшилаб майдаланади сўнгра унга аввалдан сиқиб олинган лимон шарбати қўшиб аралаштирилади.Сўнгра асал хам қўшиб аралаштирилиб шиша идашга солиниб 7-8 кун  қоронғу жойда тиндириб қўйилади.

Тайёр махсулотни хар куни 20 г дан 10 дақиқа давомида  бир соат мабойнида истемол қилинади.Муолажа 20-25 кун давом этади.

Бодомча без яллиғланиши(ангина)да

Саримсоқ-100г

Асал-100г тайёрлаш;юқоридагидек саримсоқ тозаланиб ,майдалаб,бўтқа холига  келгунча эзилади.Асални қўшиб аралаштириб тайёр махсулотни 10 г дан 5-6 махал енгиллагунча қабул қилинади. Ёки бўлмаса

Саримсоқ 100 г

Олма шарбати 200 мг олиниб юқоридагидек тозаланиб яхшилаб майдаланиб шиши ёки эмаль идишга  солиб устидан олма шарбати куйилади.Аралашма паст оловда 5 дақиқа қайнатилиб  сўнг совутиб сузилади.Илиқ холатда 50-70 г дан 5-6 махал ичиш буюрилади.муолажа 5-6 кун давом эттирилади. Юқоридагиларни қилишни имкони бўлмаса

Саримсоқ 200г

Дистирланган сув 500мл

Ялпиз 5г олиниб  саримсоқ тозаланиб эмал идишда сув куйиб оловга қўйиб 15 дақиқа қайнатилади.Сўнгра сузиб олиниб бундан томоқ ни чайиш учун қўлланилади.Хар куни 4-5 махал 5-6 кун давомида бажарилади.

Гижжа касаллигига

Саримсоқ -100г

Сув-250мл юқоридагидек  тозаланиб олиниб бир хил бўтқа холига келгунча эзғиланади сўнгра қайнаган сув куйиб 4-6 соат тиндирилади кейин сузилади.Тайёр м ахсулот хуқна(килизма) учун ишлатилади.Муолажа кун оро хафта давомида бажарилади.

Буни иложи бўлмаса

Саримсоқ-10г

Сут 100мл олиниб юқоридагидек тозаланиб яхшилаб майдаланиб устига сут куйиб оловга қўйилади.Уни 2-3 дақиқа қайнатиб  кунига овқатдан  ярим соат олдин қаьбул қилинади.

Ёки бўлмаса;

Саримсоқ50 г

Дастарбош гули 10 г (пижма ўти)

Сут 200мл олиниб обдан тозаланиб ,аралаштириб устига сут куйиб  3 соат давомида тиндирилади сўнгра  тайёр махсулотни хуқна(клизма) қилиш учун ишлатилади.

. Мурожат учун телефон +998-90-987-9-987.Электрон почтамиз : abduqodir sattarov<malham53@mail.ru>

                                                                                                              Абдуқодир   Сатторов

                                                                                                      “ Малхам” табобат   маркази                                                                                       

                                                                                                             Рахбари, Халқ табиби.

Фойдаланилган адабиётлар

А.Н.Саттаров “дард кўп давоси ундан куп”

М.Набиев.А.Иброгимов  “шифобахш неъматлар”

А.Н.Саттаров.Т.Р.Абдурахманов “дардинга шифоман”

2.Маҳдумхон МАХДУМ “1001тиббийҳикмат”.

Матбуот хабарлари(рўзномалардан)

Как очистить организм после праздников

По материалам: novostioede.ru

Использование трав и цельных продуктов – простой способ поддержать натуральное очищение вашего организма.

Наша пищеварительная система – важный ключ к долгой и здоровой жизни. Функция пищеварения выполняется совместно несколькими органами, которые расщепляют, впитывают и переваривают питательные вещества из пищи, которую мы потребляем. Без здорового пищеварения организм может недополучить питательные вещества, и собрать токсины, что приводит к заболеваниям.

Использование трав и цельных продуктов – простой способ поддержать натуральное очищение вашего организма.

Ниже представлены некоторые средства, которые вы можете использовать для лечения пищеварительной системы, уже имеющиеся в вашем распоряжении.

Травяные экстракты

Не содержащие кофеина травяные чаи могут сократить вздутие пищеварительной системы. Теплые и успокаивающие чаи поддерживают пищеварительную систему.

Перечная мята – использовалась веками для облегчения пищеварительной системы. Помогает при образовании газов и несварении.

Ромашка – обладая противовоспалительными и антиспазматическими свойствами, успокаивающий эффект этого чая помогает облегчить стресс, который часто связан с проблемами с пищеварением.

Лемонграсс – успокаивает пищеварительную систему и успокаивает нервы.

Ешьте зеленое

Зеленые соки полны питательных веществ. Потребление изумрудных соков позволяет избавиться от накопившихся токсинов во всей системе. Зеленые соки могут очистить вашу пищеварительную систему, помогая лучше усваивать питательные вещества.

Начните с овощей, которые мягко очищают вашу систему, как сельдерей, добавьте немного яблок для подслащения.

Натуральные энзимы

Ананас содержит пищеварительный энзим бромелин, а папайя содержит папаин. Эти натуральные энзимы поддерживают пищеварительную систему при расщеплении и усвоении питательных веществ из потребляемых нами продуктов. Потребляя свежие соки из этих фруктов, вы помогаете организму при газообразовании, расстройстве желудка и случайных запорах и диарее.

Кислое

Теплая лимонная вода использовалась во многих древних средствах для облегчения стресса при пищеварении, очищения печени, нормализации выделения пищеварительных соков и сокращения вздутия в кишечнике. Лимон активирует печень и помогает ей избавляться от токсинов и вывести остатки пищи из кишечника.

Смешайте сок половины лимона с 8 унциями теплой воды. Пейте после того, как проснетесь, на пустой желудок.

Добавьте специй

Имбирь стимулирует пищеварение, улучшая продвижение пищи из желудка в тонкий кишечник. Широко используемый во всем мире при многих проблемах с пищеварением, имбирь успокаивает слизистую пищеварительной системы и балансирует желудочный сок, превращая его в прекрасное средство при переедании.

Очистите и нарежьте кусок свежего имбиря в два дюйма. Налейте до 3 чашек кипящей воды. Дайте настояться на протяжении пяти минут, процедите и пейте в качестве чая. Для подслащения можете добавить натуральный подсластитель.

Натуральная ферментация

Богатая пробиотиками пища, как квашеная капуста, дает вам полезные энзимы, которые улучшают усвоение пищи. Это усиливает выделение молочной кислоты, что в свою очередь провоцирует рост здоровой флоры в кишечнике, и предотвращает размножение вредных бактерий и улучшает усвоение полезных веществ.

Хотя соблазн съест больше, чем можно, чаще возникает во время праздников, эти простые натуральные вещества помогут здоровому пищеварению в любое время.

Подготовил – А.Н.Саттаров