Ҳазрати Сулаймон алайҳиссалом

Ҳайвонларнинг тилини тушинган Ҳазрати Сулаймон алайҳиссалом ҳузурларига келган киши ёлвориб: 

- Эй Аллоҳнинг Набийси, менга ҳайвонлар тилини ўргатинг. Мен уларни нималар ҳақида сўзлашишларини билишни истайман, - деди. 

- Йўқ, сен уларнинг сўзларига сабр қила олмайсан,
ҳикматини тушунмайсан, дедилар. 

Аммо киши илтимос қилиб сўрайвергач Сулаймон алайхиссалом унга ҳайвонлар тилини ўргатдилар. 

Мамнун ҳолда уйига келган киши хўроз билан кўппакнинг сўзлашишига қулоқ тутди. 

Кучук ёнидаги хўрозга дерди: - Хўроз, дўстим, сен арпа ва буғдойга қорнинг туяди. 
Ер титсанг сенга емиш кўп, менинг эса қорним жуда очиб кетади. 

Шу овқат қолдиқларини қолдирсанг бўларди. 
Хўроз эса: 
- Сабр қил, эртага бу ерга хўжайиннинг ўлган эшагини олиб келадилар. 
Туйганингча гўшт ейсан.

Киши бу гапларни эшитгач, шошганича эшакни олиб бозорга олиб бориб сотади.

 Ўз ўзигадан хурсанд бўлиб: 
- Яхшики ҳайвонлар тилини тушунаман, бир балодан омонда қолдим, - деган ҳаёллар билан уйга қайтди. 

Эртаси куни яна хўроз билан кучукнинг сўзлашувига қулоқ солди. Кучук хўрозга таъна қиларди: 
- Қани хўжайиннинг эшаги ўлади туйиб гўшт ейсан дегандинг? 
Хўроз жавоб берди: - Хўжайиннинг эшаги уни сотиб олган бечора кишининг қўлида ўлди. 
Хўжайин очкўзлик қилиб уни сотганди. 
Аммо , хафа бўлма, бу сафар хўжайиннинг оти ўлади. Шунда кўп гўшт ейсан, қорнингни туйдирасан. 

Киши яна шошганича отини етаклаб бозорга йўл олди. Уни сотиб қайтар экан яна шу фикрлар ҳаёлидан ўтарди: -"Яхшиямки ҳайвонлар тилини биламан...". 

Эртаси куни яна мароқли сўзлашувнинг гувоҳи бўлади. 

Бу сафар кучук хўрозга қаттиқроқ овоз билан таъна қиларди. 
- Хўроз, сен мени яна алдадинг. Қани ҳўжайиннинг оти ўлади дегандинг? 
- Хўжайиннинг оти уни сотиб олган бечоранинг қўлида ўлди. Хафа бўлма, бу сафар ундан ҳам каттароқ зиёфат меҳмони бўламиз. Бу сўзларга кучук ишонқирамай: - Яна менга ёлғон гапираяпсан. 

Аммо хўроз: 
- Йўқ, бу гал ёлғон йўқ. 
Бу галгиси қатъий. 
Чунки, бу сафар хўжайиннинг ўзи вафот топади. 
Молига келиши керак бўлган бу бало энди ўзининг бошига келади. 

Унинг ортидан маъракалар қилиниб, ошлар пиширилади, ортганини бизга тўкишади.

Бу сўзларни эшитган одам ўзини қўярга жой топа олмай қолади. 
Ўнгга сўлга ўзини урар экан, бу балони олдини ола олмаслигини тушунади. 

Шу кеча у хасталаниб тонгга қадар қазо қилади. 

Унинг ортидан пиширилган овқатлар дастурхонга тортилади. Қолдиқлари эса ҳайвонларга тўкилади. 

Бу орада хўроз: 
- Инсонлар, молларига келган балога афсус чекиб оҳ урадилар. 
Афсуски, бундан ҳам мен учун бир хайр бордир, деб ўйламайдилар ҳам.

Аллоҳнинг берган тақдирига шукр этмай, ношудлик қиладилар. 
Сўнгра молларига келган бало жонларига ҳам келади, аммо пушаймондикдан энди фойда йўқ...